Prof. Dr. Murat Akova, Türk profesörler Uğur Şahin ve Hasret Türeci çiftinin kurucusu olduğu Alman BioNTech firması ile ABD’li Pfizer firmasının geliştirdiği koronavirüs aşısının transferi ve saklanma şartları ile ilgili üretici firmanın hazırlığı olduğunu bildiklerini söyledi. Eksi 70 derece özel taşıma kaplarının bu aşıları koruma edebileceğini kaydeden Prof. Dr. Akova, “10 gün müddetle aşının dayanmasını sağlayacak taşıma kapları oluşturmuşlar. Bu kapları günde 2 sefer açabiliyorsunuz. Çok kısa müddet içerisinde içerisinden aşıyı alabiliyorsunuz. Aldıktan sonra içine tekrar kuru buz koyup, daha uzun müddetli bir saklama sağlayabiliyorsunuz. Ayrıyeten aşıyı dolaptan çıkarıp erittikten sonra bu aşı 5 gün müddetle tesirini gösterebiliyor. Bunlar kıymetli avantajlar. Şayet bu aşı gelirse özel hazırlıklar gerekecek. Aşılanacak olan bireyleri saptayıp, kısa müddet içerisinde onların hepsinin birden aşılanması gerekecek. Bu yalnızca Türkiye için bir sorun değil, tüm dünya ülkeleri için bir sorun” diye konuştu.
‘EKSİ 80 DERECE HER AŞI İÇİN KELAM KONUSU DEĞİL’
Prof. Dr. Akova, şu anda dünyada beşerler üzerinde denemeleri yapılan 10 tane koronavirüs aşısının mevcut olduğunu anlatarak, şunları söyledi:
“Bu aşıların 4 tanesi virüsün öldürülmesiyle hazırlanan aşıdır. Türkiye’de de şu anda bunlardan 1 adedini Hacettepe Üniversitesi ve bizim dışımızdaki 24 merkezde klinik çalışmada kullanıyoruz. Bu aşı, olağan artı 4 derecede buzdolabında saklanıyor. Bu aşıyı kullanacak olursanız, bunun stoklanmasında ya da transporturunda bir sorun yok. Artı 4 derecede sakladığınız surece ki pek çok aşı bu derecede koruma ediliyor. Eksi 80 derece her aşı için kelam konusu değil. Amerika Birleşik Devletleri’nde geliştirilen bir aşı var. Eksi 80 derecede saklanması gereken Pfizer aşısına benzeri halde bir aşı. Mesela onu eksi 4 derecede saklamanız gerekiyor. Onu daha erişebilir şartlarda saklıyorsunuz. Bu 10 aşının 5 tanesi kısa müddet içerisinde onaylanmış, ruhsatlanmış olsa yalnızca 1 adedinin eksi 80 dereceye muhtaçlığı olacak, öbür aşıların bu türlü bir duruma gereksinimi olmayabilecek. Hasebiyle aşı çeşitliliği açısından bu imkanın olduğu yerlerde o aşıyı, başka şartlarda da öteki aşıları kullanmak mümkün olabilir.”
‘DÜNYA İÇİN YENİ DENEYİM’
Koronavirüs aşısının tüm dünya için yeni bir tecrübe olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Akova, “Biliyorsunuz bunlara ‘mRNA’ aşıları deniliyor. ‘mRNA’ aşıları virüsün küçük bir genetik kodunu taşıyan aşılardır. Bunu beşere veriyorsunuz, beşere verdiğiniz vakit ‘mRNA’ bir protein üretiyor. Bu protein sayesinde beden da antikor üretiyor. Daha evvel dünyada hiç bu formda üretilmiş, kullanılan bir aşı yok. Bu aşı birinci olacak. Münasebetiyle ilgili aşıyla ilgili olacak tecrübelerin hepsini yaşayarak öğreneceğiz. 2021’in birinci yarısında bu aşılar kullanılmaya başlanacak; lakin üretim kâfi olmayacak. 2021’in sonu 2022 yılının başında daha rahat ve hoş günler göreceğiz. Şu anda maske en tesirli esirgeyici. Dolaysıyla tesirli bir aşı çıkıp da yaygın olarak kullanılmaya başlanılmadan maskeden kurtulmamız kelam konusu değildir. Şimdiye kadar dünyada bir enfeksiyon hastalığına karşı aşı geliştirmenin mühleti ortalama 7 yıldı. Bu aşı hastalık başlangıcından bu yana yaklaşık 10 ay içerisinde insanlarda kullanılabilir bir aşının geliştirilmiş olması çok büyük bir heyecan, bilimsel açıdan da çok değerli bir özellik. Umuyorum ki, bu aşılar herkese yetecek kadar kısa müddette üretilir ve bu hastalıktan da kurtuluruz” dedi.
Cumhuriyet
