Son 2 yılda yüzbinlerce emekçi işini kaybetti, fiyatsız müsaadeye çıkarıldı, daha düşük fiyatlarla çalışmak zorunda kaldı. Bu periyotta patronlara yapılan takviye ise sürat kesmedi. Minimum fiyatın 2002’den bu yana yüzde 134 arttığı açıklandı lakin hâlâ açlık sonunun altında olduğu söylenmedi.
Emeklilere bayramlarda verilen bin lira ikramiyenin yaklaşık 2 yıldır yerinde saydığı, çok sayıda emeklinin sıfır artırımla geçinmek zorunda kaldıkları da görmezden gelindi. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin 2 yıllık sonuçları açıklandı.
Ortaya çıkan tablo, işçiler için son 2 yılın güçlü geçtiğini gösterdi. Bilgiler ve ortaya çıkan tablo şöyle:
– 3.7 milyon emekçi kısa çalışma ödeneği kapsamında fiyatının yüzde 60’ını alabildi. Bu mühlet içerisinde genel sıhhat sigortası primi dışındaki başka emeklilik prim ödemeleri de donduruldu.
– 1.7 milyon emekçi fiyatsız müsaadeye çıkarıldı. Personeller koşulları taşımadıkları gerekçesiyle işsizlik maaşından yararlanamadı. 1.7 milyon emekçi, devlet tarafından işsizlik sigortası fonundan karşılanan aylık 1168 lira geçinmek zorunda kaldı, hâlâ da kalıyor. Hükümet bu süreyi gelecek yılın ortasına kadar bir yıl daha uzatmaya hazırlanıyor.
– Son iki yılda işsiz kalanlardan yalnızca 1.8 milyonu işsizlik maaşından yararlanabildi. n Memur ve çalışanlarda sendikalaşma oranının yüzde 22’ye yükseldiği açıklandı. Meğer Türkiye’de şu anda 13.8 milyon personelden yalnızca 1.9 milyonu sendikalı. Sendikalaşma oranı ise yüzde 13.8’lerde. Memurlardaki yüzde 66.7 oranındaki sendikalaşma oranı ile toplam oran da yüksek gösteriliyor.
– AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 184 lira olan net taban fiyatın bugün yüzde 134 artış ile 2 bin 324 liraya çıkarıldığı açıklanıyor. Lakin Türk-İş’in açlık-yoksulluk sonu araştırmasına nazaran Eylül 2002’de açlık hududu 348 liraydı. Bugün ise 2 bin 431 lira. Taban fiyat bugün de açlık sonunun altında. Değişen bir şey yok.
– Minimum fiyatın yıllar sonra birinci sefer geçen yıl oybirliği ile kabul edildiği açıklandı. Lakin bu yıl personel tarafı olan Türk-İş, karara katılmadı.
– Çalışanlar, işsizlikle çaba edip daha düşük fiyatlarla geçinmek zorunda kalırken patronlara takviye ise sürat kesmedi. Son 2 yılda 1 milyon 650 bin işyerine 79.7 milyar lira dayanak verildi. Patronlara yalnızca taban fiyat için verilen dayanak 20 milyar lirayı buldu. 1.6 milyon işyeri için toplam 19.7 milyar lira taban fiyat takviyesi sağlandı. AKP periyodunda 18 farklı sigorta prim teşviki, takviyesi ve indirimi uygulanarak patronlara 213 milyar lira devlet katkısı sağlandı. Ayrıyeten bu takviyelerin çabucak hemen tamamı da asıl hedefi çalışanlara işsiz kaldıklarında dayanak sağlamak olan işsizlik sigortası fonundan karşılandı.
– Kayıt dışı istihdamın 23 puan düşürüldüğü açıklandı. Şu anda kayıt dışı istihdam hâlâ yüzde 34.5 düzeylerinde. Üstelik son yıllarda artış da yaşanıyor. 2018 yılında yüzde 33.4’tü.
– En düşük emekli aylığının 1500 liraya yükseltildiği açıklandı. Meğer emeklilerin kıymetli bir kısmının maaşı 1500 liranın altında. Ortadaki fark Hazine tarafından tamamlanıyor. Maaşı bin 500 liradan düşük olup da ortadaki fark Hazine tarafından tamamlanan emekliler, aslında artırımdan da yararlanıyor. Bu emekliler, bundan sonraki artışlarla maaşları 1500 liraya ulaşana kadar da artırımlardan yararlanamayacak. Bu da aslında “sıfır zam” manasına geliyor.
– 5 Şeker ve Kurban Bayramı’nda emeklilere toplam 53.2 milyar lira ikramiye ödendiği açıklandı. Halbuki emekliler, 2018 yılından bu yana geçen yaklaşık 2 yıllık mühlete ve ömür şartlarındaki pahalılaşmaya rağmen bayramlarda bin lira ikramiye alıyor. Her şeyin fiyatı artıyor fakat bin lira hiç artmıyor. 2 yıldır yerinde sayıyor.
Cumhuriyet