Doğu Akdeniz’de nüfuz ve güç uğraşında NATO’nun bölgede çatışmayı tedbire düzenekleri kurmak için Türkiye ve Yunanistan’ın teknik görüşme yapmak üzere mutabakata vardığını duyurmasının akabinde taraflardan çelişkili açıklamalar sürüyor. Bu yüksek tansiyonlu demeçlerle birlikte NATO’dan dün taraflar ortasında askeri teknik görüşmelerin başladığı açıklaması gelmesi de dikkat çekti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in evvelki günkü açıklamasına Yunanistan’dan yalanlama gelmiş, Yunan diplomatik kaynaklar, “Gerilimin azaltılması tüm Türk gemilerinin Yunan kıta sahanlığından derhal çekilmesi ile mümkün” açıklaması yapmıştı. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis dün de “Doğu Akdeniz’de tansiyonun düşürülmesi görüşmelerine başlanabilmesi için Türkiye’nin tehditlerine son vermesi gerektiğini” söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Stoltenberg’in, evvelki gün, açıklama yapmadan evvel Yunanistan ile görüştüğünü ve Yunanistan’ın “olur” verdikten sonra “iki ülke ortasında teknik görüşmelerin yapılması istikametinde uzlaşıya varıldığını” duyurduğunu belirtti. “Burada palavra söyleyen NATO Genel Sekreteri değil, Yunanistan’ın kendisi ve Yunanistan bir kez daha diyalogdan yana olmadığını gösterdi. Biz bunu geçmişte yaşadık, o yüzden şaşırmadık” dedi.
Çavuşoğlu, NATO’nun “Türkiye ile Yunanistan’ın teknik görüşmeler gerçekleştirmek üzere anlaştığına” yönelik açıklamasına ait, Türkiye’nin görüşünün sorulduğunu, cevaben “Memnuniyetle” denildiğini aktardı. Stoltenberg’in, “Bunu açıklayabilir miyiz” sorusunu da olumlu yanıtladıklarını kaydetti. Çavuşoğlu, NATO’nun iki ülke ortasında rastgele bir çatışma ya da kazanın yaşanmaması için teşebbüste bulunmasının “gayet doğal” olduğuna dikkat çekti.
‘DENDİAS HAYIR DEDİ’
Çavuşoğlu, Yunanistan’ı en çok kışkırtan ülkenin Fransa olduğunu söz ederek “Histerik davranışların kimseye yararı yok. Fransa’yı gülünç duruma düşürüyor. Bu davranışları bırakıp bizimle nasıl işbirliği yapabiliriz diye konuşması gerekiyor” diye konuştu.
Benzeri bir teşebbüsün AB)Dış Bağlar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından da yapıldığını belirten Çavuşoğlu, “Öyle bir teklife de ‘Evet’ dedik. ‘Tarafsız bir yerde buluşabiliriz’ dedik fakat önkoşulsuz biçimde buluşuruz. Daha sonra Borrell, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın da görüşeceğini söyledi. Sonra Dendias’ın hayır dediğini öğrendik” dedi.
‘HENÜZ MUTABAKAT YOK’
Borrell’in Doğu Akdeniz konusunda bir teşebbüsünün olup olmamasına ait de “Borrell başından beri gayret sarf ediyor. Malta’da buluştuk. Esasen Yunanistan’ın Mısır ile imzaladığı mutabakatın haberini Malta’dayken aldık. Borrell’in orada ne kadar üzüldüğünü, şaşırdığını şahsen görmüş olduk” açıklamasını yaptı.
Borrell’in bu bahisteki eforlarının sonra da devam ettiğini, NATO ile AB toplantılarında gelişmeleri net ve dürüst biçimde tüm dışişleri bakanlarına aktardığını kaydetti. Libya Savunma Bakanı Selahaddin Namroush’un da yer aldığı Ulusal Savunma Üniversitesi Mezuniyet Töreni’nde konuşan Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar da “NATO Genel Sekreteri’nin askerler ortasında bir görüşmenin başlaması konusundaki teşebbüsleri destekliyoruz” dedi.
Ege, Akdeniz ve Kıbrıs’ta menfaatların korunmasına yönelik yapılması gerekenleri yerine getirdiklerini belirten Akar, “Biz diyalog diyoruz. Savaştan yana değiliz” dedi. Memleketler arası hukuka uygun halde iki halkın yaşamasını istediklerini kaydeden Akar, “Sanki bu zafiyet üzere algılanıyor. Hakkımızdan taviz vermeyeceğiz dediğimiz vakit bunun tehdit olarak algılanmasının da yanlış olduğunu söylüyoruz” sözlerini kullandı.
NATO’dan dün yapılan açıklamada ise “Türkiye ile Yunanistan askeri heyetleri ortasında teknik görüşmelerin başladığını, şimdi bir mutabakata varılmadığı” belirtildi. Atina idaresinin görüşme haberini yalanladığı hatırlatılan Stoltenberg, “Türk ve Yunanistanlı önderlerle yaptığım görüşmelerden sonra iki müttefik ülke, NATO’da teknik görüşmeler için bir ortaya geldiler bile. Bu görüşmelerin emeli askeri çatışmayı önleyecek sistemler oluşturulması. Bunlar Türkiye ile Yunanistan ortasındaki uyuşmazlıklarla ilgili müzakereler değil, teknik görüşmeler. Bunlar Almanya öncülüğündeki siyasi arabuluculuk uğraşlarını tamamlayacak çalışmalardır” tabirlerini kullandı.
AB’DEN AĞIR SÖYLEM!
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel’in, 24-25 Eylül tarihlerinde yapılması planlanan önderler tepesinde Türkiye’ye karşı “havuç-sopa” yaklaşımıyla ilgili karar alınacağı kelamları dikkat çekti. Avrupalı haber ajanslarına demeç veren Michel, “Dış siyaset araçlarımızı, havuç-sopa yaklaşımımızı, ilişkiyi düzeltmek için hangi araçların kullanılacağını, hürmet görmezsek hangi araçlarla reaksiyon gösterileceğini belirleyeceğiz. Hürmet görmek istiyoruz” dedi.
Doğu Akdeniz’de tansiyonu düşürmek için çok taraflı konferans düzenlenmesi teklifinde bulundu. AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, birliğin krize misilleme olarak Türkiye’ye karşı yeni yaptırımlar hazırladığını, bunun başkanlar doruğunda ele alınabileceğini söylemişti.
Cumhuriyet