COVID-19’un iktisada olan tesirlerini azaltmak ve yerli endüstrinin ithalat baskısına karşı korunması maksadıyla nisan ayından bu yana binlerce eser için getirilen ek gümrük vergilerinde ikinci kademeye geçiliyor. Ek gümrük vergileri, 30 Eylül 2020’ye kadar ve 1 Ekim2020’den itibaren olmak üzere iki basamaklı olarak belirlenmişti. Ek gümrük vergileri, 1 Ekim’den itibaren birkaç puan azaltılarak uygulanması karara bağlanmıştı.
Birincisi 18 Nisan’da çıkarılan 7 farklı İthalat Rejimi Kararı ile DÜNYA’nın hesaplamalarına nazaran 4 bin 720 esere ek gümrük vergisi getirilmişti. Bu eserlerden 2 bin 969 tanesi için getirilen ek gümrük vergisinin mühleti 30 Eylül prestijiyle dolacak. Bin 636 eser için getirilen ek gümrük vergileri ise 1 Ekim’den itibaren azaltılarak uygulanacak.
5 Ağustos’ta yayımlanan ve çoğunluğu besin eserlerinden oluşan 115 unsur için getirilen ek gümrük vergileri için rastgele bir geçerlilik tarihi belirtilmemişti. Öbür bir söz ile ek gümrük vergisini düşüren yahut büsbütün kaldıran yeni bir karar yayımlanana kadar, kelam konusu ek gümrük vergisi oranları uygulamaya devam edecek.
EK GÜMRÜK VERGİSİ GETİRİLEN ESERLER
İşte Resmi Gazete’de yayım tarihleri prestijiyle ek gümrük vergisi getirilen eserler:
• 18 NİSAN
186 SANAYİ ESERINE YÜZDE 5 İLE YÜZDE 25 EK GÜMRÜK VERGİSİ
18 Nisan’da yayımlanan karar ile 186 eserin için 30 Eylül 2020’ye kadar geçerli olmak üzere yüzde 5.8 ile yüzde 46 ortasında ek gümrük vergisi getirildi. Ek gümrük vergisi 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 5 ile yüzde 25 ortasında uygulanacak. Ek gümrük vergisi getirilen sanayi eserleri ortasında; vida, somun, çivi, pim, pompa, elektrik transformatör, elektrik ölçme aletleri, aydınlatma aygıtları ve düğmeler yer alıyor.
• 21 NİSAN
2 BİN 969 ESERE YÜZDE 4-YÜZDE 50 EK VERGİ
Dokuma, konfeksiyon, deri ayakkabı ve gibisi kategoride bin 895 esere ek gümrük vergileri getirildi. Bu kategoride 30 ve 67’nci fasıllar ortasındaki eserlere yüzde 4 ile yüzde 50 ortasında değişen oranlarda ek gümrük vergileri uygulanacak. 32’nci fasıl ile 97’nci fasıllarda yer alan bin 74 sanayi eserlerine ise yüzde 5.5 ile yüzde 40 ortasında değişen oranda ek gümrük vergisi getirildi. Bu eser kümelerinin ek gümrük vergisi 30 Eylül tarihine kadar geçerli olacak. Ek gümrük vergisi kimi ülke kümeleri için uygulanmıyor, uygulanmayan ülkeler şunlar: AB Üyesi Ülkeler, EFTA Üyesi Ülkeler, İsrail, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Bosna-Hersek, Fas, Filistin, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Morityus, Moldova, Faroe Adaları, Güney Kore, Malezya, Singapur. Ek gümrük vergisi uygulanacak ülke kümeleri ise şunlar: En az gelişmiş ülkeler, özel teşvik ve düzenlemelerden yararlanacak ülkeler, gelişme yolundaki ülkeler, başka ülkeler.
• 5 MAYIS
7 YENİ ESER EKLENDİ
5 Mayıs’ta yayımlanan İthalat Rejimi Kararı ile 18 Nisan’da yayınlanan ve iki kademeli olarak ek gümrük vergisi getirilmesini öngören kararın ekindeki listelere 7 yeni eser eklendi. 6907 GTİP’li seramik, karo eserlerinin yer aldığı 7 başka eser için 30 Eylül’e kadar yüzde 25, 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 15 oranında ek gümrük vergisi getirildi.
• 11 MAYIS
414 ESERE YÜZDE 5 İLE YÜZDE 30 ORTASINDA DEĞİŞEN
Resmi Gazete’nin tekrarlanmış sayısında yayımlanan İthalat Rejimi Kararına Ek Karar uyarınca, ortalarında buzdolabı, bulaşık makinesi, klima, müzik aletleri, spor gereçlerinin yer aldığı 414 esere yüzde 5 ile yüzde 30 ortasında değişen oranda ek vergi getirildi. 1 Ekim’den itibaren bu vergiler, yüzde 2.3 ile yüzde 25 olarak uygulanacak. Karara nazaran ek gümrük vergisi, ithalatta alınan gümrük vergileri ve öteki mali yükümlülüklerden farklı olarak tahsil edilerek, genel bütçeye irat olarak kaydedilecek.
• 20 MAYIS
842 ESERE YÜZDE 30’A KADAR EK GÜMRÜK VERGİSİ GETİRİLDİ
20 Mayıs’ta yayımlanan karar ile mermer, otomobil-kamyon lastiği, hayvan derileri, örgü, örülmeye elverişli hususlar, sepet, kağıt, karton ve bunlardan yapılmış bobinler, cam, ayna, boncuk, takı, fırın, ocak, yangın söndürme aygıtı, baskül, gaz-sıvı-elektrik sayaçları üzere 842 esere yüzde ek gümrük vergisi getirildi. Ek gümrük vergilerinde üst hudut 30 Eylül’e kadar yüzde 30, 1 Ekim’den itibaren ise yüzde 25 olarak uygulanacak.
• 28 HAZİRAN
187 ESER İÇİN İKİ KADEMELİ VERGİ
187 esere yüzde 2 ile yüzde 20 ortasında değişen oranlarda ek gümrük vergisi getirildi. Ortalarında değerli metal ve sıvılar için pompaların da yer aldığı bu 187 eser için yeniden 30 Eylül ve 1 Ekim tarihleri için iki kademeli vergi oranı getirildi. Lakin birinci kademede getirilen ek vergi oranları, kimi mücevherler dışında ikinci evrede da büyük oranda değişikliğe uğramadı. Bu kümede yüzde 17.5 olan ek vergi oranları yüzde 10’a düşürüldü.
• 5 AĞUSTOS
115 ESERE YÜZDE 20’YE KADAR EK VERGİ
İthalat Rejimi Kararı ile 115 besin eserine ek gümrük vergisi getirildi. Buna nazaran; bira, çikolata, sakız, lokum, jöleli şeker, fındıklı draje, sakkaroz, makarna, corn flakes, ekmek, pasta, kek, bisküvi için yüzde 20 oranında ek gümrük vergisi getirildi. 2102 GTİP’li maya için ise yüzde 4.3 ek gümrük vergisi uygulanacak. Getirilen ek gümrük vergileri AB ülkeleri için yüzde 0 olarak uygulanacak. Diğer bir söz ile bu eserlerin AB ülkelerinden ithal edilmesi halinde, ek gümrük vergisi alınmayacak. Yıl içinde daha evvel yayınlanan ek gümrük vergisi kararlarında, 30 Eylül ve 1 Ekim olarak iki farklı tarih belirlenirken, bu kararda rastgele bir geçerlilik tarihi yer almadı.
İŞ DÜNYASI NE DİYOR?
“MÜCEVHERAT KESIMINE SONLU ETKİ”
• Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Kamar: Dalımıza yönelik ithal eserlere getirilen ek gümrük vergisinin bir tesiri olmadı. Vergi daha çok altın takı eserlerine yönelik olarak uygulanmıştı ve bu periyotta de daha çok külçe altın ithalatı yapıldı. Altın takıya gelince; mart ayında fuar öncesi kesimimiz esasen değerli bir stok oluşturmuştu. Kasalarımız ağzına kadar stoklar ile doluydu. Pandemi nedeni ile fuarlar iptal edildiği üzere kesim ithalat da yapmadı. Haliyle ek gümrük vergisinin bir tesiri olmadı. Şu an her hangi mal getirme merakı yok.
“VERGİ MAMULE YANLIŞSIZ KAYMALI”
• İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği Lideri Ahmet Öksüz: Kesimimize yönelik ek gümrük vergileri için özel bir çalışma kümesi oluşturulması lazım. Kimi eserlerde devam etmeli, kimi ürünlerdeyse düşürülmesi gerekiyor. Biz Ticaret Bakanlığı’na da söylüyoruz. Öncelikle bölüm yüksek vergiler nedeni ile hammadde tarafında çok zorlanıyor. Mamule gerçek gitgide vergiyi artıran bir sistem olması lazım. Onun için önemli bir çalışma yapılmalı. İhracatçı birliği olarak bu çalışma kümesinde biz de misyon alabiliriz. Bir çalıma komitesi kurup kararı değerlendirip kararı birlikte almaları yanlışsız olan şeydir. Bölümü de biz daha iyi biliyoruz.
“KİMYAYI ETKİLEYEN BİR DURUM KELAM KONUSU DEĞİL”
• İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister: Ek gümrük vergilerinde kıymetli oranda 30 Eylül’de düşme olması bekleniyor. Geçtiğimiz günlerde birtakım plastik eserlerinde vergi düştü fakat onlar da yalnızca plastik kart ve güneş paneli için olan eserlerde geçerli. Münasebetiyle şu an için bölümümüzü etkileyen bir durum kelam konusu değil.
“SON ÇEYREKTE EKSTRA BİR HAREKETLİLİK GETİRECEK”
• Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan: Vergilerin bundan sonra kademeli olarak düşürülecek olmasının, öncelikle tüketicilerin artan teknoloji gereksinimlerine daha uygun şartlarda erişmesi ve ülkemizde ferdi dijitalleşmenin gelişmesi ismine çok değerli bir adım olduğunu düşünüyorum. Pazara da son çeyrekte ekstra bir hareketlilik kazandıracak.
“İKLİMLENDİRMEDE AZALMA OLMADI”
• TOBB İklimlendirme Dalı Meclis Lideri Zeki Poyraz: Ek gümrük vergileri Türkiye’de üretilen eserlere getirilmesini destekliyoruz. Üretilmeyen hammadde ve mamullere gelmesini desteklemiyoruz. Bu tıp vergiler son tüketicilerin eseri kıymetli almasına ve enflasyonun artmasına sebep oluyor. Split klimalar da bölümümüzün teşebbüsleriyle ek gümrük vergileri anti damping uygulaması yıllar evvel başladı. Yeni gelen bir vergi değil. Son periyotta yalnızca oran biraz arttı. Artışı da kesim olarak destekliyoruz. Ek gümrük vergileri konmadan evvel üretimi duran split klima tekrar üretime başladı ve bir tane de yabancı yatırımcı üretim tesisi kurdu. Şu anda Türkiye’de 4 adet üretici var ve Avrupa’nın en büyük kapasitesine sahibiz. İklimlendirme kesiminin girdilerinden olan paslanmaz levha, sac, gaz kompresörleri ve elektronik termostatlar gelen ek gümrük vergilerini desteklemiyoruz. Bu cins vergilerin ithalatı yavaşlatacağına da inanmıyoruz. Fakat tüketiciye daha değerliye eser satılmasını körükler. Bir an evvel gereksiz vergilerin kaldırılması gerekiyor. Gümrük vergileri toplanmasında artış oldu lakin ne yazık ki ithalatta azalma olmadı. Biz olmasını beklemiyorduk. Gerekli eserlerden vazgeçilmezdi.
“ÜRETİM İÇİN SINIRLAMALAR YANLIŞSIZ DEĞİL”
• Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Lideri Ahmet Güleç: Mobilya dalının sünger ve tele üzere eserlerde yurtdışına bağımlı. Türkiye üzere üretim ülkesinde ithalat kesinlikle olacak. Hammadde olarak eser alıp işleyebilir ya da yarı mamul halinde satabilir. Münasebetiyle şayet tüm dünyadan daha ucuza gelen bir eser yoksa bu çeşit süreksiz sınırlamalar gerçek değil. Onun yerine daha fazla kaliteli üretime üretim yaparak dünya pazarından daha fazla hisse almaya odaklanmamız lazım.
Kaynak: Dünya Gazetesi
Cumhuriyet