TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülen “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” üzerine konuşan Dr. Şevkin, teknokentlerdeki sorunu kısmi adımlarla, küçük takviyeler ya da teşviklerle çözmeye çalışmanın büyük sıkıntıya neşter vuramayacağını kaydetti.
Bakanlar Şurası Kararı ile Türkiye’de 84 teknoloji geliştirme bölgesi ilan edildiğini, 2001 yılından başlamak üzere 84 teknokent kurulması planlandığını lakin şu ana kadar 70 adedinin faaliyette olduğunu kaydeden Dr. Şevkin, “Bakanlık, 2018’in birinci yarısında ülke genelindeki teknopark sayısını 80’e çıkarmayı hedeflemiş fakat bu gayeye ulaşılamamış. Şunu üzülerek belirtmek istiyorum ki; bugüne kadar teknoparklar bahisle ilgilenen iş dünyasıyla, vatandaşlarla buluşturulamadı. Teknoparklardaki iş hacmi, marka ve patent çalışmaları, ihracat, nitelikli işçi, yeni yetişmiş işçi, ekipman, teşvik, dayanak paketleri ve kabinenin bilhassa 2019-2020 yılında bu alanda attığı yeni adımlara dair hiçbir bilgimiz ve fikrimiz olmadı-olamadı” dedi.
Yapısal ıslahat, liyakat, adil bir teşvik sistemi ve nitelikli orta işçi eğitimine dayalı bir sistem üzerinde ağırlaşmanın Türkiye açısından daha büyük kıymet taşıdığını kaydeden Dr. Şevkin, “Ülkemizin bilim, sanayi ve teknoloji siyasetindeki belirsizlikler, daima değişen yasalar, başta işsizlik olmak üzere teşebbüsçü gençlerin önündeki karanlık tablo, karar alma sürecinin ve takdir yetkisinin tek bir bireyde toplanmasına yönelik yanlış prosedürle teknoparkları geliştirmemiz epeyce güç görünüyor” diye konuştu.
KANUN NELER GETİRİYOR?
Yeni kanun teklifiyle teknoloji geliştirme bölgelerindeki yönetici şirketlerinin, bünyelerindeki kuluçka merkezlerini bölge dışında da kurabilmelerine imkan sağlanmaya çalışıldığını, teknoparklarda sağlanan teşvik, muafiyet ve dayanakların bölge dışında kurulan yeni teknopark ya da sitelere de verilebileceğini, bakanlığın, temel bilimler mezunlarını istihdam eden firmalar hakkında aldığı destekleme/muafiyet kararına ek olarak, kendi belirleyeceği eğitim programlarını da destekleme/muafiyet kapsamına alabileceğini lisana getiren Dr. Şevkin, kanuna eklenen kuluçka teşebbüsçüsü, AR-GE binası, atölye ve stajyer tarifleri yoluyla, teknoparklarda kuralları taşıyan firmalara yeni dayanaklar sağlanabileceğini söyledi.
DÜNYACA ÜNLÜ BİR MARKA GELİŞTİRİLEMEDİ!
Bu değişiklik teklifinin istenen gayeye ulaşılamadığının açık göstergesi olduğunu tabir eden Dr. Şevkin, “Şimdi buradan da anlaşılıyor ki bugüne kadar 70 teknokentte istenen muvaffakiyet sağlanamadı. Daha çok Üniversitelerin bünyelerinde kurulan teknokentlere üniversitelerden yetişen öğrencilerimizi adapte edemediğimizi anlıyoruz. Üniversite-sanayi işbirliğinin bu sürecin hangi boyutunda kaldığı da merak konusu haline gelmiş.
Teknokentlerde çalışan üreten, istihdam sağlayan, vatanı, milleti için girişimcilik ruhuyla hareket eden tüm vatandaşlarımıza teşekkür ediyorum. Lakin kabinenin her fırsatta övgüyle kelam ettiği, ihracat gerçekleştirildiğini belirttiği teknokentlerin mevcut yapısıyla bugüne kadar dünyada kelam sahibi olan bir tek markayı bünyesinden çıkaramadığını da belirtmek gerekiyor. Hakikaten 2019 yılında dünyanın en bedelli 500 markası araştırmasında tek bir Türk markası yok.
Tekrar Türkiye’nin en bedelli 100 markası ortasında; serüvenine Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde başlamış firma ya da firmalara rastlamak mümkün değil” dedi.
CUMHURBAŞKANI ONAYIYLA İPTAL EDİLEBİLECEK?
Kurul lideri ve iktidar partisi milletvekillerine seslenen Dr. Şevkin, “Dünyada ve Türkiye’de iş hacmi, işçi istihdamı, katma kıymet üretimi ve teknolojideki yenilikleri temel alarak üretim yapmayı başararak birinciler ortasına giren firma çıkaramayan teknoloji geliştirme bölgelerinin genişlemesi mi geliştirilmesi temel alınmaktadır? Ayrıyeten bu kadar büyük ve değerli tertiplerin, çalışmanın yalnızca Cumhurbaşkanı’nın onayıyla ve istediği an iptal edilmesinin önünün açılması bilime, teknolojiye tam manasıyla karşıtlık teşkil etmiyor mu? Bu teklifteki teşvik ve desteklemelerin istihdama katkısı için bakanlık ve teklif sahipleri bir tesir kıymetlendirme tahlili yapmış mıdır?
Devletin somut mali takviyesinin projeksiyonu nedir? Karşılığında ne kadar istihdam hedefleniyor? Genç işsizlik yüzde 30’lara dayanmışken, temel bilim mezunlarını çalıştıran firmalara verilen fiyat takviyesini artık bakanlığın belirleyeceği her kısmın mezunlarına da genişletmenin somut mali/iktisadi tahlili nedir?” sorularını yöneltti.
JEOLOJİ BİLİMİ KAPSAMA ALINMALI!
Yasa teklifinde girişimcilere fiyat dayanağı verilebilmesi ve/veya muafiyet uygulanabilmesi için, bu girişimcilerin çalıştırabileceği işçinin eğitim gördüğü alanlar/programlarına matematik, fizik, kimya ve biyoloji ile birlikte jeoloji biliminin de eklenmesinin kaide olduğunu söz eden Dr. Şevkin, “Ülkemizin yüzde 92’sinin sarsıntı gerçeğiyle yaşamak zorunda olduğu düşünüldüğünde yer etüdü, yer hareketleri ve zelzeleye neden olan jeolojik nedenlerin, fay sınırlarının uzun vadede teknolojinin nimetlerinden yararlanılarak insanımıza vereceği ziyanı asgarî düzeye indirgemenin hesaplamaları da yapılabilir.
Hasebiyle jeoloji bilimi yalnızca bakanlığın tercihine bırakılamayacak kadar değer taşımaktadır” diye konuştu. Jeoloji biliminin 5 temel bilim kolundan biri olduğunu, Ocak 2020’den bu yana meydana gelen zelzele, sel, çığ düşmesi, heyelan üzere doğal afetlerde 121 kişinin hayatını kaybettiğini, 25 bin konutun hasar gördüğünü ve maddi zararın 9 milyar lirayı geçtiğini vurgulayan Dr. Şevkin, bu çerçevede teknolojinin doğal afetlerin ziyanlarını en aza indirgeyecek halde kullanılması ve bu doğrultuda araştırmalar yapılmasının ehemmiyetine dikkat çekti.
TMMOB DE DAHİL EDİLMELİDİR!
Değişiklik teklifinde tanımlanan ‘Değerlendirme Kurulu’na ülke kaynaklarının yanlışsız ve verimli kullanımı için çaba eden Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin de eklenmesinin yarar sağlayacağını, yapılacak çalışmaların her branştan mühendislik hizmetini barındırdığı düşünüldüğünde TMMOB’nin tüm bileşenleriyle teknoloji geliştirme bölgelerine sunacağı katkının yadsınamayacağını lisana getiren Dr. Şevkin, “Yasa değişiklik teklifindeki “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetici Şirketleri” tarifi, misyonu ve oluşumu gereğince açık değildir.
Kıymetlendirme Kurulu’nun mevcut idareden daha bağımsız bir konsey olarak çalışması sağlanabilirse faydalı olacaktır. Yeni kurulacak bölgelerin mevcut organize sanayi bölgeleri alanında yahut yakınında kurulması gerek teknoloji etkileşimi gerekse altyapı ve üstyapı kullanım paydaşlığı açısından önemlidir” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet