Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD), zelzelenin moment büyüklüğünün (Mw) 6,6, derinliğinin de 17 kilometre olduğunu duyurdu.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi de Richter ölçeğine nazaran sarsıntının büyüklüğünü 6,8 olarak açıkladı.
Sarsıntı, Seferihisar’ın yanı sıra kent merkezi ve etraf ilçelerde ağır olarak hissedildi. İzmir’de kimi binaların yıkıldığı, çok sayıda binada da hasar oluştuğu belirtildi. Sarsıntı konusu da bir defa daha Türkiye’nin gündemine oturdu.
SARSINTI ANINDA NELER YAPILMALI?
Uzmanlar, zelzele anında genel davranış biçimini “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” hareketinin oluşturduğunu söylüyor.
Arama Kurtarma Derneği’nin (AKUT) hazırladığı Sarsıntı Eğitim El Kitabına nazaran, bilhassa büyük sarsıntılarda ayakta durmak mümkün olmadığından yapılması gereken birinci şeyin emniyetli bir yere yatmak ya da çökmek olması gerekiyor.
İnançlı yerlere örnek olarak, içinde bulunulan binanın çökmesi durumunda bireye oksijen alabileceği az da olsa bir hayat alanı yaratabilecek, kanepe, sağlam masa, yatak, çamaşır makinesi üzere üstüne bir şey çökse bile yer hizasıyla sıfırlanmayacak eşyaların çabucak yanı başı gösteriliyor.
AKUT, “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” hareketini şöyle anlatıyor:
Yat: Yere yüzüstü yatma, ya da yan yatarak bacakları karına çekme (cenin) formundadır.
Çök: Bilhassa masa altı üzere yerlerin tercih edildiği hallerde uygulanır. İki diz üzerine çökülerek beden öne eğilir.
Korun/Kapan: Zelzele sırasında etrafımızdan üzerimize düşecek ya da devrilecek cisimlere karşı kendimizi muhafaza durumunu söz eder.
Korun: Bilhassa baş bölgesinin korunması birinci önceliktir, yastık ya da diğer bir cisimle başı ‘korumak’ üzere.
Kapan: Başımızı kollarımızın ortasına alarak ‘kapanmak’.
Tutun: Zelzele sırasında salınan koltuk ve oturma kümesi üzere ağır ve büyük cisimlere tutunarak onlarla bir arada sallanabilir ve sizi ezmelerine mahzur olursunuz.”
AKUT’un hazırladığı el kitabına nazaran tehlikeli yerler
Sarsıntı sırasında kapı eşikleri durulmaması gereken tehlikeli yerler ortasında bulunuyor. Ayrıyeten, balkon, merdiven boşluğu ve asansörlerin de zelzele sırasında muhakkak kullanılmaması gerekiyor.
Dolap, gardırop ve büfe üzere devrildiğinde yaralanmalara yol açabilecek büyük eşyaların da duvara sabitlenmesi uzmanlar tarafından yapılan bir öteki teklif.
ZELZELE SONRASINDA NELER YAPILMALI?
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), Afetlere Hazırlık Yılı projesi kapsamında sarsıntıyla ilgili de bir dizi görüntü hazırladı.
AFAD’ın hazırladığı sarsıntı sonrasında yapılması gerekenler görüntüsünde şunlar sıralanıyor:
* “Çevreniz ve kendi emniyetinizden emin olduktan sonra binayı terk edin.
* Elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün.
* Afet ve acil durum çantanızı alarak toplanma alanına gidin.
* Zelzele sonrası yardıma gereksinim duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı, engelli ve gebelere takviye olmaya çalışın.”
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi’nin hazırladığı kitapçıkta da tsunami riski olması halinde, denize hakikat değil, yüksek yerlere kaçılması gerektiği uyarısı yapılıyor.
SARSINTI ÇANTASINDA NELER OLMALI?
Uzmanlar ve afet konusunda çalışmalar yapan kuruluşlar, bireylere temel gereksinimlerini karşılayabilecekleri materyalleri içeren bir çanta yahut set hazırlamalarını tavsiye ediyor.
Bilhassa 1999 zelzelesinden sonra uzmanların yaptığı ikazların akabinde birçok kişi “deprem çantası” hazırlamıştı.
AFAD’ın hazırladığı zelzele çantası görseli
AKUT’un el kitabında “Acil Durum Seti – 72 Saatlik Yeterlilik Seti” olarak isimlendirilen sarsıntı çantasında olması önerilen gereçler şunlar:
Besin
Yüksek kalorili, vitamin ve karbonhidrat içeren, su kaybını önleyen ve güçlü (çabuk bozulmayan) besinler (Konserve, kuru meyveler, tahin–pekmez, meyve suyu, vb.).
Kıymetli doküman fotokopileri
* Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.)
* Tapu, sigorta, ruhsat evrakları
* Mecburî Zelzele Poliçesi
* Diplomalar
* Pasaport, banka cüzdanı vb.
* Öteki (evcil hayvan sıhhat karnesi, vb.)
Giyecekler
* İç çamaşırı
* Çorap
* Yağmurluk
* İklime uygun giysiler
Su
Her bir aile üyesi düşünülerek kâfi içme suyu alınmalı.
Hijyen materyaller
* Sabun ve Dezenfektanlar
* Diş fırçası ve macunu
* Islak mendil
* Tuvalet kâğıdı
* Hijyenik ped
Başka gereçler
* Birinci yardım çantası
* Uyku tulumu yahut battaniye
* Çakı, düdük, küçük makas
* Kâğıt, kalem
* Pilli radyo, el feneri ve yedek piller (dayanıklı/uzun ömürlü pil seçilmeli)
Hazırlanan bu çantanın konutta yaşayan herkesin kolay ulaşabileceği bir yerde tutulması gerekiyor.
Kaynak: BBC Türkçe
Cumhuriyet