Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi, Tarım Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Naim Deniz Ayaz, hayvan aşılarının da insan aşılarının da tıpkı teknikle üretildiğini belirtti. Ayaz aşıların ‘inaktif’ ya da ‘mRNA aşısı’ formunda üretimlerinin kelam konusu olduğunu vurgulayarak, bu aşının hayvanlara uygulanmasının gerekli olup olmadığına ait, “Bu noktadan baktığımızda halk sıhhati açısından zoonoz hastalıkların denetiminde aşılama elbette kıymetli bir strateji. Lakin bu aşıların hayvanlara uygulanması noktasında bizim çeşitli parametrelerimiz, kriterlerimiz var. Bunlardan bir tanesi hastalığın hayvanlarda oluşturduğu tesir, hastalık seviyesi. Bir başkası de bilhassa besin açısından yetiştirilen hayvanların randıman seviyesi ve ekonomik kıymetleri üzerine hastalığın tesiri. Bir başkası halk sıhhati ve sosyo ekonomik etkiler” dedi.
‘COVİD-19 AŞISI HAYVANLARDA ÖNCELİKLİ DEĞİL’
Ayaz, Covid-19’un bilhassa hassas olarak tanımlanan kedi ve köpeklerde hafif seyirli bir hastalık olarak gözlendiğini belirterek, “Ekonomik kıymet açısından baktığımızda ise besin hedefiyle yetiştirilen hayvanlarda bir hassaslık kelam konusu değil bu hastalığa karşı. İnsanlara bulaşma açısından baktığımızda ise hala Covid-19 pandemisi temel olarak beşerden beşere bulaşma halinde devam ediyor. Hayvandan beşere bulaşmayla ilgili hadiseler epidemiyolojik açıdan hala değersiz seviyede. Sosyo ekonomik açıdan baktığımızda ise virüsün çeşitli tesirleri kelam konusu; ama bu bağlamda şimdi beşerler bile büsbütün aşılanamamışken dünya genelinde; hayvanlara Covid-19 aşısı yapmanın en azından şu an için bir öncelik olmadığını söyleyebilirim” diye konuştu.
‘AŞI OLMASA BİLE PCR TESTİ İSTENİLEBİLİR’
Ayaz, Covid-19 aşısının hayvanlara yapıldığında gösterdiği tesirle ilgili ise “Aşının yapılmasındaki temel strateji bedene virüsü tanıtmaktır. Ve buna karşılık bağışıklık sistemini harekete geçirmektir. Hayvanlarda da bu süreç birebir halde işlemektedir. İnaktif ya da atenüe aşılar uygulandığı takdirde beden bu antijene karşı bir antikor üretiyor. Ve bu formda bir bağışıklık sağlanarak canlının hastalıkla daha erken ve tesirli bir biçimde savaşması sağlanıyor. Covid-19 hastalığına hassas olan hayvanlarda muhakkak bir seviyede antikor oluşması kelam konusu olabilir. Ancak bu noktada şöyle bir parantez açmak gerek ki ilerleyen süreçte bilhassa memleketler arası ticarete husus olan egzotik hayvanlar ile pet hayvanlarının memleketler arası nakillerinde bu durum gündeme gelebilir. Aşı olmasa bile en azından bu hayvanlarda PCR testi istenilebilir” sözlerini kullandı.
Ayaz, ayrıyeten aşının insan denemelerinden evvel hayvan denemelerinde uygulandığını hatırlatarak, “Dolayısıyla aşı yapılması durumunda hassas hayvanlarda bir antikor tepkisi oluşturacaktır” dedi.
Cumhuriyet