Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, 30 Ekim’de, Ege Denizi’nde meydana gelen, İzmir’de 115 kişinin ömrünü yitirdiği 6.9 büyüklüğündeki zelzeleye ait açıklamada bulundu.
‘AYNI YER TEKRAR YAPILAŞMAYA AÇILAMAZ’
Bu büyüklükteki bir sarsıntının, İzmir Kırığı üzerinde olması halinde Bayraklı ve Özkanlar bölgesinin büsbütün yok olacağını söyleyen Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “Bir yerde kıran yaşanmışsa, yapılar göçmüşse birebir yer yine yapılaşmaya açılamaz. Bu doğrultuda o bölgenin yine yapılaşmaya açılmaması gerekiyor. Yapı yasaklı alan olarak ilan edilmesi gerekiyor. Orada kentsel dönüşüm olacaksa, Bayraklı’da değil, Yamanlar’a yanlışsız olması gerekiyor. Yamanlar Dağı’na taşımak gerekiyor o binaları. Tıpkı yerleri tekrar zelzele konutları yaparsak ikinci sefer kusur yapmış oluruz. Zelzele sırasında sarsıntı dalgaları Bayraklı’da yaklaşık 5 kat üst yapıya yansıtmıştır. Yamanlar 1 olarak duyarken Bayraklı 5 kat büyük duymuştur. Tekrar oraya yapı yapılırsa, gelecekte sarsıntı olması durumunda Manisa sarsıntısı olması durumunda buralar 5 kat büyüterek duyacaktır. Vefat oranları çok fazla artacaktır. Bayraklı ve Bornova ovasındaki yapıların çabucak hepsi değişen oranlarda, bir boksörün 9’uncu raunttaki yorgunluğunu taşımaktadır. Taşıyıcıların içinde kırıkçıklar oluşmuştur. Bir sonraki zelzelede bu yapılar yıkılacaktır. Güçlendirmeyle oturmayı mutlaka önermiyoruz. Geçmişte güçlendirilen Adapazarı konutları 1999 zelzelesinde yıkıldı” dedi.
‘BUNUN ALTINDA BÜYÜK BİR YOLSUZLUK YATIYOR’
Zelzelenin Türkiye’ye hiç yakışmadığını söyleyen Prof. Dr. Ercan, “Deprem 70-80 kilometre ötede Sisam’da oldu. Bu bir İzmir Sarsıntısı değil. Türkiye’nin en gelişmiş kentlerinden biri olan Bayraklı’yı yıktı. Bunun ana nedeni ölçülerin bu bölgede yapılaşma öncesinde alınmamış olması, yapı gereçlerinin yanlışsız seçilmemesi ve yapı istikrarı olmamasından kaynaklıyor. Sarsıntı her vakit gelir, dalgalarını yollar yapı nerelerde kusurluysa oradan yıkmaya başlar. Bayraklı bir birinci sınıf tarım alanıdır. Bu alana yapılaşmaya açan kimdir? Yüksek katlı binalara kim müsaade verdi? Kim tarım alanları ortadan kaldırılırken göz yumdu? Bunun altında büyük bir yolsuzluk yatıyor. Bunun ana merkezi belediyeler. Yapılaşmayı açanlar belediyelerdir” dedi.
‘BAYRAKLI’DA TAŞIYICI KATMAN DERİNLİĞİ 86-98 METRE’
Bayraklı bölgesinde taşıyıcı katman derinliğinin 86 ile 98 metre olduğunu, tabanın yapıları taşıması için derine inilmesi gerektiğini aktaran Prof. Dr. Ercan, “Orada yapılacak rastgele bir yapılaşma olursa temeli 86-98 metreye indirilmesi gerekiyor. Bu mümkün değil. Bayraklı’daki ikiz kulelerin yapıldığı yere 48 metrelik taşıyıcı kazık çaktılar. Yerin taşıyıcı gücü olmadığı için çamur olduğu için sürtünmeli kazık yapılır. Taşısın diye. 48 metre yerin altına inme durumunda kaldılar. Oradaki 44 katlı yapılarda gerekli sağlamlığı sağlamadıklarını gördük. Aldığımız duyumlara nazaran o yapılarda yaklaşık 1,5 metrelik bir oturma var. Bu nitekim bilime aykırı yapılan işlerin nasıl sonuç verdiğini gösteren olaylardan birisi” halinde konuştu.
‘AYDIN’IN GERMENCİK VE ORTAKLAR BÖLGELERİNDE YIKICI SARSINTI OLABİLİR’
Aydın’da Nazilli, Söke, Germencik, Ortaklar, Efeler bölgelerindeki sarsıntı dönüşüm yılının 50-60 yılda bir geldiğini aktaran Prof. Dr. Ercan, “En son 1955 yılında 7 büyüklüğünde sarsıntı olmuştu Söke’de. 65 yıldır Aydın ili büyük bir zelzele görmüyor. Fakat şu andaki araştırmalar, Nazilli’nin bulunduğu kesimde yahut Efeler’de gerginlik olduğunu göstermiyor. Gerginlik birikimi daha çok Ortaklar Germencik alanlarında. Zamanlama konusunda bilgimiz yok. Aydın’da öncelikli bu bölgelerde olur. Bunun dışında Kuşadası Körfezi de bir sarsıntı odağıdır. Kuşadası’nda büyük bir zelzele beklemiyorum. 5.7-5.8 sarsıntılar olabilir. Oradaki yapılar da yorgundur. Gereği yapılması gerekir İzmir kırığında yıkıcı sarsıntı bundan 300 yıl evvel olmuştur. Daha büyük zelzele görmemiştir. Onun belirtileri yok. Bu zelzelenin çok yıkıcı olmasının nedeni Sisam’ın önünde imajlı bir zelzele olmasıdır” dedi.
Cumhuriyet