Memleketler arası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) Global Haklar Endeksi Raporu’na nazaran 2020 yılı, personeller hak gasbı ve ihlal konusunda son yedi yılın en berbatı oldu. ITUC Umum Sekreteri Sharan Burrow, emekçi hakkı ihlali konusunda kimi memleketlerin işleri daha da ileri götürdüğüne, pandami ile savaş tedbirleri kapsamında emekçi tersi pratiklerin geliştirildiğine dikkat çekti.
Global Haklar Endeksi, personellerin ve sendikaların karşılaştığı hak ihlallerinin global bir tahlilini içeriyor. 144 memleketin incelenmesi sonucunda personeller için en bed 10 memleket listesi hazırlandı. Bangladeş, Brezilya, Filipinler, Hindistan, Honduras, Kazakistan, Kolombiya, Mısır, Türkiye ve Zimbabve personeller için en istenilmeyen devletler listesinde konum aldı.
Pek çok devlette grev ve toplu pazarlık hakkı ihlal edildi. Yeni sendikaların kurulması ve sendikaların salahiyet alması zorlaştırıldı. Personeller ve sendikacılar tutuklandı, velev öldürüldü. Tabir özgürlüğü ihlal edildi.
GÖZDAĞI VERİLİYOR
Global Haklar Endeksi 7 yıldır hazırlanıyor ve 2020 raporu 7 yılın en makûs sonuçlarını verdi. Hükümetlerin ve patronların eğilimleri personel haklarını berbatlaştırıyor. Tabir özgürlüğünü engelleyen memleket sayısı artıyor. Emekçilerin adalete erişimi zorlaşıyor. Murakabe ve soruşturmalarla bağımsız sendikalara gözdağı verilmek isteniyor.
Rapora nazaran, Covid-19 salgını periyodunda sendikal hak ihlalleri arttı. Sendikal faaliyetler karantina kuralları gerekçesiyle engellendi, çevre diyalog askıya alındı, sendikalarla istişare azaldı. Bu durum salgınla mücadeleyi sekteye uğrattı, ölümlere ve iş kazalarına yol açtı. Ortadoğu ve Kuzey Afrika, personeller için en berbat kesim olmaya 2020 yılında da devam etti. Çatışmaların sürdüğü Filistin, Suriye, Yemen ve Libya’da emekçi hakları ihlal edildi. Türkiye ve Hong Kong’da söz özgürlüğü engellendi.
Türkiye, Endonezya ve G. Kore’de sendikacılar tutuklandı. Türkiye’de emekçi haklarının teminat altında olmadığı, sendika üyelerinin işten çıkarıldığı vurgulandı. Aliağa Belediyesi’nde emekçilerin işten atılması, DİSK Umumî Yöneticisi Istek Çerkezoğlu’na ve KESK üyelerine açılan davalar, DİSK Muhabere Dairesi Yöneticisi Umar Karatepe’nin gözaltına alınması üzere bahisler raporda mahal aldı. Rapora nazaran Türkiye’de hükümet, sendikalara yönelik hasmane tavrını sürdürdü. Bağımsız sendikalara yönelik ağırlıklar, yurttaş haklarının ihlal edilmesi bir kaygı iklimi yarattı. Patronlar de ayrımcılık ve işten atmalar yoluyla sendika faaliyetlerini engellemeye çalıştı.
SALGIN BAHANE OLDU
ITUC Umumî Sekreteri Sharan Burrow rapora ait, “Birçok memlekette, sendikalar üzerindeki pres, hükümetlerin haklara hürmet duymayı ve toplumsal diyaloga girmeyi reddetmesi, pek çok devlette pandemi periyodunda emekçileri illetlere ve mevte maruz bıraktı. Pandemi ile aktif uğraş edilemedi” değerlendirmesini yaptı.
Burrow, “Bazı devletlerin işleri daha da ileri götürdüğünü görüyoruz. Koronavirüs pandemisi ile savaş tedbirleri kapsamında emekçi aykırısı pratikler geliştirdildi” dedi. Sharan Burrow, Covid-19 pandemisinin işyerlerinin sağlıklı olmadığını, velev tehlikeli olduğunu açık halde gösterdiğini belirterek “Pandemi sonrası global iktisatta yeni bir toplumsal ahde muhtaçlığımız var. Yeni global ekonomik modeli bu raporun ışığında tasarlamalıyız. Emekçi hakları, hukukun üstünlüğü ve işyerinde demokrasi garanti altına alınmalı” görüşünü lisana getirdi.
Cumhuriyet
