Şemsi Bayraktar, “İllere ve canlı tartıya nazaran farklılık göstermekle birlikte fiyatların, hayvan başına büyükbaşta 5 bin-30 bin lira, küçükbaşta ise 800-3 bin 500 lira arasında değişeceğini, canlı yük fiyatının da kilogram başına büyükbaşta 19-30 lira, küçükbaşta 22-35 lira olacağını bekliyoruz.” dedi.
Laf konusu fiyatların bayram yaklaştıkça talebe nazaran değişebileceğine dikkati çeken Bayraktar, Türkiye ortalamasına bakıldığında büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 24 lira 61 kuruş, küçükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının ise 28 lira 43 kuruş olduğunu lisana getirdi.
Bayraktar, canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatlarının, satışların en fazla olduğu üç vilayetten İstanbul’da 27-28 lira, Ankara’da 22-28 lira, İzmir’de 20-30 lira, küçükbaş hayvan fiyatlarının da bu vilayetlerde sırasıyla 28-30, 25-30 ve 25-35 seviyesinde seyrettiği haberini verdi.
“KURBANLIK SAYISI YETERLİ”
Türkiye’de kurbanlık vasfı taşıyan 4 milyon 700 bin baş hayvan bulunduğunu belirten Bayraktar, şöyle konuştu:
“Bu yıl yaklaşık 800 bini büyükbaş, 2 milyon 700 bini küçükbaş olmak üzere yekun 3,5 milyon hayvan kesileceğini kestirim ediyoruz. Bu kestirimden yola çıkarak, 2020’de kurbanlıklar için ödenecek meblağın 12,3 milyar liraya yaklaşmasını bekliyoruz. Kesileceğini kestirim ettiğimiz hayvan sayısından daha fazla kurbanlık olması vatandaşlarımızın kurbanlık bulmada kasvet yaşamayacaklarını göstermektedir.”
Satışların geçen yıla nazaran yavaş seyrettiğini söz eden Bayraktar, satışların beklendiği üzere gerçekleşmemesi durumunda üreticilerin bayram devrinde satılamayan hayvanlarını Et ve Süt Kurumunun münâsib fiyata alması gerektiğini kaydetti.
Bayraktar, bunun hayvancılıkta sürdürülebilirlik açısından değerli olduğuna işaret ederek, alım fiyatı belirlenirken maliyetlerin yanı sıra yapılan ek masrafların da dikkate alınmasını istedi.
Besicilik maliyetlerine de değinen Bayraktar, yem fiyatlarındaki artışın üretimi ve fiyatları önemli mealde etkilediğini vurguladı.
KURBANLIK DERİLERİ
Standartlara iyi kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisinin kilogramının yaklaşık 10 lira, sığır derisinin kilogramının da 5 lira olduğunu belirten Bayraktar, standartlara uyulursa kurbanlık derilerinden yaklaşık 147 milyon lira gelir elde edileceğini bildirdi.
Bayraktar, kurbanlıkların, ehil olmayan bireylerce kesilmesi nedeniyle deride önemli ekonomik kayıp oluştuğuna işaret ederek, bu kaybın yüzde 20’ler civarında olduğunu söyledi.
Kurbanlık satmak isteyen üreticilerin, büyükşehirlerde her ilçede farklı olmak üzere satış mekanlarına çadır kirası ödediğini, fiyatların bölgelere ve ilçelere nazaran farklılık gösterdiğini belirten Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu:
“Kurban satıcıları 15 gün kaldıkları vadede, Ankara’da 4 bin-5 bin 500 lira, İstanbul’da 13 bin-25 bin lira, İzmir’de 7 bin-9 bin lira civarında çadır kirası ödemişlerdir. Bu durum önemli mağduriyetlere neden oluyor. Belediyelerden ricamız, lütfen buraları makul fiyattan üreticilerimize kullandırın, satış mekanlarına her türlü altyapı hizmetlerini götürün.”
Bayraktar, kurbanlıkların nakliye masraflarının de kıymetli bir masraf kalemi oluşturduğuna dikkati çekerek, talebe bağlı olarak artan nakliye fiyatlarının kurban satış fiyatlarına tesirini azaltabilmek için pazar mekanlarının disipline edilmesi gerektiğini belirtti.
“KASAPLARA 344.5 MİLYON LİRA ÖDENECEK”
Kurban Bayramı’nın kasaplar için değerli bir gelir kapısı olduğuna işaret eden Bayraktar, “Kasaplar, hayvanları kesme, yüzme, parçalama üzere işler için küçükbaşta 70 lira, büyükbaşta ise 625 lira civarında para almaktadır. Kurbanlıkların yarısının kasaplar tarafından kesileceği varsayımıyla onlara ödenecek bedel yekunda 344,5 milyon lirayı bulacaktır.” dedi.
Bayraktar, birçok dernek ve vakfın, vekaletle kurban kesme faaliyetinde bulunduğunu hatırlatarak, bu kuruluşların yetkili kurumlarca denetim edilmesi gerektiğini söz etti.
Birtakım vatandaşların da dernek ve vakıflar kanalıyla yurt dışında kurban kısmına yöneldiğini lisana getiren Bayraktar, kurban pay fiyatlarının daha düşük tutulmasının yurt dışında kısmı teşvik ettiğini ama Türkiye’de hayvancılıkla uğraşanları korumak için yurt dışına gönderilecek kurbanların burada kesilmesi gerektiğini söyledi.
COVİD-19 İLE UĞRAŞ
Bayraktar, üreticilerin bu yıl yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle talebin daralmasından kaygı ettiklerini belirterek şunları kaydetti:
“Kurban pazarlarındaki hareketliliğin geçmiş bayramları aratmamasını, üreticilerimizin emeğinin karşılığını almasını temenni ediyorum. Bu yıl kurban pazarlarında belediyelerimize, üreticilerimize ve vatandaşlarımıza her zamankinden daha büyük bir sorumluluk düşüyor. Bu yıl pazarlığımızı laflarımızla, gözlerimizle yapalım. Kendimizin ve sevdiklerimizin sıhhatini riske atmayalım.”
Cumhuriyet