Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu Çukurova Bölgesel Havalimanı girişimi için altyapı yatırımlarının tamamlandığını, bu hafta havalimanı inşaatı için ihaleye çıkılacağını açıkladı. Karaismailoğlu, Çukurova Bölgesel Havalimanı ile ilgili olarak, “Üstyapıyla ilgili de girişimlerimizi tamamladık. Birinci aşamada, bir numara etapta 8 milyon yolcuya hizmet edecek havalimanı terminali girişimlerini tamamladık. Devamında da 12 milyon yolcuya hizmet edebilecek kapasitede bir havalimanı projelendirdik. İnşallah önümüzdeki günlerde ihalesini yapıp bu yıl içerisinde inşaatına başlayıp en geç 2 yıl içerisinde de inşaatını tamamlama amacı içerisindeyiz” dedi.
Birgün’den Ozan Gündoğdu‘nun haberine nazaran; buna karşılık havalimanı girişimine ait karşılık bekleyen sorular hala gündemde.
1- Havalimanı Mersin’e yapılacak lakin ortamda halihazırda Adana Şakirpaşa Havalimanı bulunuyor. Bu havalimanının yolcu sayısı son 4 yıldır mahallinde sayıyor.
2- Kamu hususî işbirliği (KÖİ) ile yapılan havalimanlarının kaynağa maliyeti ortadayken yeni havalimanının yeniden KÖİ modeliyle yapılacak olması tartışmalara neden oluyor.
3- Girişim için Mart ayında ihaleye çıkılmış, ihaleye Cengiz, Limak ve Kolin İnşaat da girmiş gelgelelim bu üçlü ihaleyi kaybetmişti. Daha sonra vazifeye gelen yeni Ulaştırma Bakanı ihaleyi iptal etmişti.
CENGİZ, KALYON, LİMAK ELENDİ
Çukurova Bölgesel Havalimanı üstyapı ihalesi 16 Mart 2020’de salgının Türkiye’de yayılmaya başladığı günlerde yapıldı. İhaleye iki firma katıldı. Bu firmalardan biri Limak-Kalyon-Cengiz İnşaat’ın oluşturduğu ortak teşebbüs kümesi. Bu şirketler aslında kamu ihalelerinde isimleri sıkça duyulan müteahhitlik firmaları. Tıpkı vakitte 3. Havalimanı’nı işleten İGA’nın da yüzde 80’i bu 3 şirketin elinde. Dünya Bankası datalarına nazaran dünyada kamudan en çok ihale kazanan 5 müteahhitlik şirketinin 3’ünü tekrar bunlar oluşturuyor. Limak’ın başındaki Nihat Özdemir bir yandan Türkiye Futbol Federasyonu’nun da başındaki isim. Kalyon İnşaat ise iktidar medyasının en büyük kümesi Sabah ve ATV’nin sahibi.
İhaleye giren öteki şirket ise Günbeton İnşaat ile Terminal Yapı’nın oluşturduğu ortak teşebbüs kümesi. Terminal Yapı’nın da tıpkı ihaledeki rakipleri üzere havalimanı yatırımları bulunuyor. Terminal Yapı, Taşyapı Küme ile birlikte kuruduğu T&T firmasıyla Kıbrıs’taki Ercan Havalimanı ihalesini kazanıyor. Öte yandan tartışmalı Çeşme-Alaçatı Havalimanı ihalesi de tekrar Terminal Yapı tarafından alınıyor. Gelgelelim bu havalimanı ihalenin yapılmasının akabinde 2,5 yıl geçmesine karşın şimdi bitmiş değil. Havalimanı şantiyesine dikilen tabelaya nazaran Haziran ayında havalimanının bitmesi gerekiyordu.
BAKAN HIZMETTEN ALINDI, İHALE İPTAL EDİLDİ
16 Mart’ta bu iki teşebbüsün katıldığı ihaleyi Günbeton İnşaat ile Terminal Yapı’nın oluşturduğu ortak teşebbüs kümesi kazanıyor. Böylelikle Cengiz, Limak ve Kalyon teşebbüsü eleniyor. İhalenin yapıldığı tarihte Ulaştırma Bakanı şimdi Cahit Turhan’dı. İhaleden 12 gün sonra 28 Mart 2020’de bakan Cahit Turhan vazifeden alınıyor ve konumuna Adil Karaismailoğlu atanıyor. Yeni bakan koltuğa oturduktan 18 gün sonra 15 Nisan 2020’de Çukurova Havalimanı ihalesini Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin de tavsiyesiyle iptal ediyor.
YOLCU SAYISI ARTMAYAN NAHIYEYE 2. HAVALİMANI
Çukurova Havalimanı’na ait tartışma konusu olan bir öbür durum ise Adana’da nahiyeye hizmet veren bir havalimanı bulunması. Üstelik bu havalimanındaki yolcu sayısı son 5 yıldır alanında sayıyor. Adana Şakirpaşa Havalimanı’ndan 2005 yılında 1 milyon 708 bin yolcu uçuş yaparken 2015’te bu sayı yüzde 210’luk artışla 5 milyon 309 bin yolcuya tırmanmıştı. Öte yandan son 5 yılda Adana Havalimanı’ndaki yolcu sayısı doygunluğa ulaşmış durumda ve eski suratında artmıyor. 2016’da yolcu sayısı 5 milyon 585 bine yükselen havalimanının yolcu sayısı 2018’de konumunda sayarak 5 milyon 630 bine yükseliyor. 2019’da ise ekonomik durgunlukla birlikte 5 milyon 57 bine geriliyor. 2020’nin birinci 5 ayında koronavirüs salgınının da tesiriyle uçuşlar adeta durmuş durumda. Hal buyken devletin işlettiği Adana Havalimanı’na rakip ancak şahsi kesimin işleteceği yeni bir havalimanı açmak tartışmalara neden oluyor. Üstelik Çukurova Havalimanı, bölgesel olması özelliği ile Zafer Havalimanını da hatırlatıyor. Zafer Havalimanı da Kütahya ve Afyon arasına inşa edilmiş, yıllık 1 milyon 279 bin yolcu garantisi verilmiş lakin 2019’da yekun 82 bin yolcu bu havalimanını kullanmıştı.
Cumhuriyet