Memleketler arası Güvenlik Analisti Dr. Kaan Kutlu Ataç, eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın “Olayın Gerçekleştiği Oda” kitabında açıklanan haberlerin Cumhuriyetçilerin oy deposu olarak bilinen tarım yerlerini olumsuz etkileyebileceğini ve bu tarafıyla seçime tesir edebileceğini söyledi.
Ataç, Çin’e yönelik ithalat, Şark Türkistan ve teknoloji şirketi konusunda Trump’ın vermek istediği ödünlerin de ABD’nin bu devlete yönelik siyasetine uymadığını vurguladı. ABD siyasetlerine ait araştırma yapan Ataç, Bolton’ın kitabının tesirlerini Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
– İnternette, şimdi yayımlanmadan bir numaraya oturan kitabın ehemmiyeti ne, en çarpıcı haberler neler?
Amerikan dış siyaset imalatında ve pratiğinde yöneticilerin en kıymetli yardımcıları arasında mahal alan Ulusal Güvenlik danışmanları, Kongre’nin onayı olmadan atandıkları için istisnai bir konuma sahiptir. Liderlerin dış politik temaslarında istisnasız şahsen nerede mahal alırlar ya da süreçlerle ilgili neredeyse tüm dokümanlara ulaşırlar. Münasebetiyle ABD dış siyasetini takip edenler neredeyse yöneticinin gölgesi üzere hareket eden bu danışmanların her lafına büyük kıymet verirler. Kitabın bu kadar yankı bulmasının esas sebebi de bu.
Gerçekten kitaba süratlice bir göz attığınız da global siyasetin tüm oyuncalarıyla ilgili haberlere ulaşmanız mümkün. Çin Devlet Lideri Xi, Rusya Devlet Lideri Putin, Almanya Şansöylesi Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, İngiltere Başbakanı May ve Johnson, Kanada Başbakanı Trudeau Bolton’ın aktardığı biçimiyle ünlüler geçidinde mekan sahalardan yalnızca birkaçı. ABD’nin yükselen Çin gücüne karşı yüksek güçlü tedbirler geliştirmeye çalıştığı bugünlerde Cumhuriyetçi Parti’nin oy deposu olan tarım kesimlerinden Çin’e ithalatın artırılması için Trump’ın Uygurlara yönelik Çin ağırlıkları nedeniyle yaptırımları ertelemesi ve Çin teknoloji şirketi ZTE’ye yönelik kısıtlamaları kaldırması konusunda Xi’ye tavizde bulunması beklenen kitabın en can alıcı noktası.
– Bolton’ın kitabı kasım ayında yapılacak ABD seçimlerine tesir eder mi?
Kitap Washington’da sarsıntıya yol açtı. Fakat önemli tenkitlerle de karşılaştı. Birçok kompetan, aslında gözüne Dışişleri Bakanlığını kestiren Bolton’ın kitabını, yüksek egosu üzerine kurgulandığını, hadiselerin merkezine kendisini koyduğunu ve gelişmelerin tek taraflı ve yanlı aktarıldığı konusunda hemfikir. Kıymetli bir tenkit de Bolton’ın, Trump’ın en kıymetli yardımcılarından birisi olduğu halde gerekli yönlendirmeleri yapma hususunda ehliyetsiz olduğunun altının çizilmesi. Kitaptaki detaylar önümüzdeki günlerde medyanın ve siyasetin gündemini meşgul edecek.
Kitabın yaklaşan başkanlık seçiminde tesiri olacaktır. Anımsamakta yarar var, başkanlık seçiminin yanı sıra Kongren’in iki kanadı; Senato ve Temsilciler Meclisi’nde de seçim olacak. Burada istikrarın nasıl oluşacağı, sırf ABD iç ve dış siyaseti açısından değil, uluslararıs siyaset açısından da nispeten kıymetli. Kaldı ki Trump, Bolton’ı “yalnızca savaş isteyen küskün can sıkıcı bir aptal” ve “yalancı” olarak tanımlarkan Dışişleri Bakanı Pompeo, “hain” olarak yaftaladı.
EN BEĞENILMEYEN GÜN…
– Türk-Amerikan ilgilerine ait, münhasıran de Suriye’ye ait haberler var mı kitapta?
Suriye’deki gelişmeler kapsamında TürkAmerikan münasebetleri hayli detaylı olarak betimleniyor. Örneğin Trump’ın meşhur “Suriye’den derhal çekiliyoruz” açıklamasının akabinde ABD’li üst seviye karar alıcıların acilen bir araya geldikleri ve liderin açıklaması sonrası Suriye’de nasıl bir yol izleyecekleri konusunda kendi aralarında istişarelerde bulunduklarını görüyoruz.
Cumhuriyet
