Tüketiciler Birliği Antalya Şube Lideri Neşet Gündüz, çarşı, mağaza ve market eserlerinin etiketlerinde insanların dikkatini çekmek için ‘19.99 lira’, ‘49.90 lira’ üzere fiyatlandırmanın sık sık kullanıldığını vurguladı. Alışveriş sonrası kasada ekseriyetle, 1, 5 ya da 10 kuruşun, bozuk para olmadığı gerekçesiyle tüketiciye para üstü ödenmediğini hatırlatan Gündüz, vakit zaman bireylerin de ‘Ne olacak 1 kuruştan’ kanısıyla tenezzül etmediğini lisana getirdi. Gündüz, 99 kuruş üzere küsuratlı satış yapan mağazalardan para üstü talep edilmedikçe ödenmeyen bu kuruşların, birikerek büyük meblağlar oluşturduğunun altını çizdi.
‘PARA ÜSTÜ ÖDEMEYEN FİRMALAR CÜRÜM İŞLİYOR’
Para üstü ödenmeyen 1 kuruşların ülke iktisadına de ziyanı olduğuna dikkati çeken Gündüz, şunları söyledi:
“Vitrinlerde, pazarlarda, büyük mağazalarda etiket üzerinde fiyatlara aldanıyor ya da dikkat etmiyoruz. Etiketlerde 19.99 kuruş, 19.90 üzere fiyatlar yazılıyor. Tüketicilerimizin burada büyük hak kaybı var. Para üstü ödenmeyen 1, 10 kuruşlar yıllık totalde büyük meblağlar yapıyor. Vergi metot kanuna nazaran 1 kuruş para üstünün ödenmemesi hatadır. Vergi dışı kayba yol açıyor. Ülkenin vergi kaybında, herkes kayıp yaşar. Ticaret Bakanlığı, ticaret odaları ve esnaf odaları davet yapıyoruz. Lütfen fiyat etiketlerini denetim altında tutalım. Tüketiciyi yanıltan, aldatmaya yönelik olaylardan kaçınılsın. Bu 1, 10 kuruşlar nereye gidiyor? Dikkat edilmeyen bu kuruşlar önemli sayı tutuyor. Tüketicilerin hakkını aramasını istiyoruz. Para üstü ödemeyen firma sahiplerini de uyarıyoruz, tüketici hakları ve tüketici hukuku, vergi yol kanuna nazaran kabahat işliyorlar. Tüketicinin bu türlü bir durumda şikayeti üzerine firmalar önemli yaptırımla karşılaşacağını bilmeli.”
“ETİKET FİYATI VE FİŞE DİKKAT “
Tüketicilere eserin etiket fiyatı ile alışveriş fişindeki ölçüsü karşılaştırmaları daveti yapan Gündüz, dikkat edilmesi gerekenleri şu sözlerle anlattı:
“Tüketicilerimizin dikkat etmesi gereken konu. Para üstü alırken, fişlerini denetim etsin. 19.90 kuruş eserden 20 lira alınıyor. Para üstü talep ettiğinizde ‘bozuk yok’ ya da ‘faturaya işleniyor’ deniliyor. Faturaya baktığınızda 19.90 kuruş çıkış var lakin 20 lira belirtilmiyor. Böylece tüketici 20 lira ödüyor. Bu tüketiciyi yanıltmaya girer. Etikette belirtilen fiyata nazaran para üstü verilmeli.”
“YA GERÇEK FİYAT YAZACAKLAR YA DA BOZUK PARA BULUNDURACAKLAR”
Elektronik eser satılan bir mağazadan yaptığı alışveriş sonrası emsal bir durumla karşılaştığından bahseden Gündüz, şöyle konuştu:
“Pil şarj aleti aldığımda, 19.90 kuruş denildi. Paramızı ödedik. Para üstü 10 kuruşu istedim. Bozuk para olmadığını belirttiler. Ben de itiraz edip, eser iadesi talep ettiğimde, iadeyi öbür bayiden gerçekleştirebileceklerini söylediler. Ben de tutanak tutmak istediğimi belirttim. Bunun üzerine 10 kuruş para üstü ödendi. Bu vergi kaçırmaya giriyor. Lütfen tüketiciler tutanak tutsun. Tutanaklar tutulduğunda vergi dairesi, ticaret vilayet müdürlüğü ile tüketici hakem heyetine şikayet edebilirsiniz. Bu bozuk paralar tedavülde var. Ya gerçek fiyat yazacaklar ya da bozuk parayı bulunduracaklar.”
“PARA ÜSTÜ ÖDEMEYEN FİRMA 5 BİN LİRA TAZMİNAT ÖDER”
Gündüz, tüketicinin 1, 5 ya da 10 kuruş para üstü ödemeyen firmalara yönelik şikayette bulunup, maddi ve manevi tazminat davası açarak, firmayı kendisine 5 bin lira tazminat ödemeye zarurî bırakabileceğinden bahsetti. Tüketicilerden ödenmeyen para üstü hakkında tutanak tutturmasını talep eden Gündüz, “Size para üstü verilmediğinde ya da para üstü vermeyip eseri iade etmenizi önerdiklerinde tutanak tutup, imzalattırın. Tutanakla kaymakamlıktaki tüketici hakem heyetine yapılan müracaat sonrası şikayet kabul edilirse firma 10 kuruşu öder. Hakem heyetinden alınan evrakla maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. 10 bin liraya kadar maddi ve manevi tazminat davasında bireyler harç ödemiyor. Masraf yapmadan açılabilen davada alınacak kararla firmaya ceza kesilir ayrıyeten firma tüketiciye de 4-5 bin lira civarında tazminat ödemek zorunda kalır” dedi.
Cumhuriyet
