Gökova Körfezi’nin ortasında yükselen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri 2014 Aralık ayında özelleştirildi. Santralleri, AKP devrinde en büyük ihalelere isimlerini yazdıran iki müteahhit İçtaş ve Limak paydaşlığı aldı.
“Milas Arkeoloji Müzesi Imali ile Gümüşkesen Anıtı Etraf Düzenleme İşi” için Kültür Bakanlığı ile Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. (IC Içtaş – Limak ortaklığı) ortasında 2016 Aralık ayında protokol imzalandı. 1 yıl mühlet verildi. İşe başlandı, kaba inşaat tamamlandığında, uzmanların sözüyle yapılan “büyük yanlış” ortaya çıktı.
SİLÜETİ YOK OLDU
Kültür Bakanlığı web sitesinde, “Dünyanın yedi mükemmelinden biri olan Halikarnasos’taki Mausoleum’un, küçük bir kopyası” olarak nitelendirilen ve 2 bin yıl önceye tarihlenen Gümüşkesen Anıtı, betonla çevrelenmiş, silüeti büsbütün yok olmuştu. Müze, anıta birkaç adım arada planlanmıştı.
İNŞAAT DEVAM EDECEK
IC İçtaş ve Limak inşaatı yarım bıraktı. İnşaatın durması bazılarına nazaran, “Yapılan tarih katliamı farkedildi ve imalinden vazgeçildi” biçiminde yorumlandı. Lakin, Kültür Bakanlığı’nın Sözcü’nün sorusu üzerine verdiği yazılı yanıt umutları suya düşürdü.
Bakanlık, inşaatın devamı için 25 Haziran 2020’de İçtaş ve Limak’a talimat gönderdiğini açıkladı. Açıklamada, “Yüzde 40 fiziki gerçekleşme olan müzenin kaba inşaatı bitme basamağında olup, finansal sebeplerden ötürü yüklenici/sponsor firma tarafından iş durdurulmuştur” denildi.
“BASKI VARSA İSTİFA ETSİNLER”
İşte mevzuyu en başından bu yana izleyen uzmanların Sözcü’ye özel değerlendirmeleri:
Arkeolog Ümit Işın
* Milas’ta hiç yer mi kalmamıştır da, Gümüşkesen Anıtı’nın tabanına mi yapılır betonarme bina. Tarihi yapıtları, antik yapıtları muhafazası gereken kurumlar beton döküp duruyor. Patara’ya karşılama alanları, otoparklar yapılıyor.
* Göbeklitepe’ye asfalt yol döşediler, etrafına karşılama alanları yaptılar. Burda da Gümüşkesen Anıtı’nın tabanına müze inşaatı yapacağız diye devasa betonarme binayı dökmüşler. Aslında buna müsaade veren Muhafaza Kurulları’ndaki hocalara sormak lazım:. “Siz ne düşünerek müsaade verdiniz?”
* Bunların hepsi akademisyen, profesör, arkeolog, kent planlamacısı, mimar… Bu bir siyasi rant ancak buna çanak tutan akademisyenler. Şayet baskı varsa o heyetlerde bulunmak zorunda değiller, istifa edebilirler.
* Şayet siyasi rantla fikirleri aksi düşüyorsa, bir akademisyene yakışan o suradan ayrılmak olur. Bu anıt orada tek başına durmuyordur tabi, kesinlikle tescilli bir alandır. Dünyada bu türlü örnekler görmedim.
“BU KADAR YAKININA YAPILMASI YANLIŞ”
İzmir Mimarlar Odası Eski Lideri Hasan Topal:
* Daha uygun çok alan varken, bu kadar yakınına inşaat yapılması çok yanlış. Yer seçiminde daha ihtimamlı olmak gerekiyor. Karya’nın bir periyot başşehri olan Milas üzere bir yerde müze yapılacaksa uygun, erişilebilir bir yerde kurulabilirdi.
* Gümüşkesen Anıtı, kültürel varlık açısından aslında kendisi müze niteliğinde bir yapı. Son derece nitelikli bir yapıydı. Bu özelliğinin bozulduğunu düşünüyorum.
“ESKİ HALİNE NASIL DÖNÜŞTÜRECEĞİMİZİ KONUŞMALIYIZ”
Mimar Laçin Karaöz:
* Bina buraya yakışmayacak, bu bahiste herkes hemfikir artık. İnşaatın durmasını bir fırsat olarak değerlendirmeliyiz.
* Artık, bu anıt mezara ziyan vermeden, yapılan imalatları nasıl geri alabiliriz ve zirve nasıl eski haline dönüştürülür bunu konuşmalıyız. Hatta ulusal birmimari proje müsabakası düzenlenmeli.
* Anıt, bitişik nizam bir 18.yy yapısı değil. M.S. 2.yy’a ilişkin bir eser. Antik çağlardan kalan eserler konumlandıkları arazinin topografyası ile içinde bulundukları tabiat ile bütünleşen eserler. Burada muhafaza konseyi bir anıt yapıta bu kadar yaklaşılmasına nasıl müsaade vermiş şaşırtan.
Cumhuriyet
