30 Ekim’de Seferihisar açıklarında meydana gelen sarsıntıya ait AFAD’ın hazırladığı rapor yayımlandı. Zelzelenin en yakın yerleşim ünitesi olan Seferihisar’a bağlı Doğanbey Payamli köyüne uzaklığının 27,17 kilometre olduğu aktarılan raporda, ana şoktan, 9 Aralık’a kadar geçen vakitte büyüklükleri 0.9 ile 5.1 ortasında değişen 5 bin 99 artçı sarsıntının olduğu, zelzelenin besbelli müddetinin ise hesaplamalara nazaran 15.68 saniye olarak saptandığı bildirildi. 41 günlük süreçte 5 bin 99 artçı sarsıntının olağan olduğu belirtilerek, “Artçı zelzele dağılımları aslında bölgede 3 yarar aktivite ve güç boşalımlarının olduğunu göstermektedir. Artçıların büyük bir çoğunluğu 6,6 büyüklüğüne neden olan yaklaşık 30 kilometre uzunluğundaki doğu-batı uzanımlı olağan fay cinsindeki fay üzerinde meydana gelmiştir. Adanın en doğu ucunda karada yaklaşık 7 kilometre uzunluğundaki olağan fay ile adanın yaklaşık 15 kilometre kuzeybatısında denizde sağ yanal atımlı fay üzerinde de zelzele dağılımları saptanmıştır” denildi.
‘GERİLİM BİRİKİMİ SAPTANDI’
Zelzeleye neden olan yarar tansiyon birikiminin geliştiği belirtilerek, “İzmir Seferihisar açıklarındaki sarsıntıdan çabucak sonra yapılan Coulomb Tansiyon Tahlili sonuçlarıda bize sarsıntıya neden olan fayın doğu ve batı olmak üzere her iki ucunda tansiyon birikiminin geliştiği saptanmıştır. Zelzelenin akabinde geçen 41 günlük müddet içindeki artçıların dağılımı elde edilen tansiyon dağılım haritasını doğrular nitelikte gelişmiştir” sözlerine yer verildi.
‘BETON KALİTESİ YETERSİZ’
Raporda, İzmir’in Bayraklı ilçesinde yapılan müşahedelere dayanan tespitlere nazaran bina hasarı genel başlıklar altında kıymetlendirilerek şu tabirlere yer verildi:
‘DEPREME GÜÇLÜ OLDUĞU SONUCU ÇIKARILMAMALI’
Raporun sonuç kısmında ise, zelzele mühendisliği açısından Sisam sarsıntısında gözlenen bina hasarlarının birçoklarının daha evvel yaşanmış sarsıntılarda gözlenmiş olan hasarlarla emsal olduğu belirtilerek, “Yapıların sarsıntı performansını olumsuz olarak etkileyen yetersiz dayanım ve ayrıntılandırma, mimari düzensizlikler, zayıf personellik ve düşük gereç kalitesi üzere ögelerin bir ortada bulunduğu binaların ağır hasara uğradığı yahut toptan göçtüğü görülmüştür. Hasarın Bayraklı’da ve 7-10 katlı binalarda ağırlaşmasının sebebi yer büyütme tesiri nedeniyle bu binalara daha fazla sarsıntı kuvvetlerinin tesir etmiş olmasıdır. Lakin, vurgulanması gereken değerli bir konu ölçülen zelzele yer kayıtlarına bakıldığında binalara tesir eden yatay kuvvetlerin, binaların tasarlandığı yönetmeliklerde öngörülen tasarım kuvvetlerinden daha düşük olduğudur. Başka kıymetli bir husus ise bu zelzele anında hasar görmeyen yahut az hasar gören binaların zelzeleye güçlü olduğu sonucunun çıkarılmaması gerektiğidir. Çünkü, İzmir’de binaların maruz kaldığı zelzele tesiri tasarım zelzelesinden daha düşüktür. Sisam sarsıntısı, bölge yapı stoku açısından uyarıcı nitelikte olup beklenen tasarım sarsıntısı altında hasarın çok daha vahim olacağının habercisidir. Bayraklı özelinde gözlemlenen taban büyütme tesiri de dizaynda dikkate alınması gereken değerli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır” denildi.
Cumhuriyet
