Diş doktorları bulaşma açısından en fazla riski olan meslek kümelerinden biri. Hastaların büyük çoğunluğu hasta olduklarını bilmeden hastalığı yayıyor. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Serhat Yalçın, “Salgın periyodunda hastaların diş kliniklerine giderken, yanlarında refakatçi buldurmamasını öneriyoruz. Hastalar kliniğe, geniş aralıklı randevu ile gittikleri için, kalabalık bir ortam oluşmuyor olsa da hasta tedavileri ortasında klinikler, ultraviole C (UV-C) ve hipokloröz üzere dezenfektanlar ile dezenfekte etmelidir Yüzey dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Hasta ortalarında ortamın havandırılması da gerekir” dedi. Prof. Dr. Yalçın ile koronavirüs devrinde diş doktorları ve hastaların durumları hakkında merak edilenleri konuştuk.
‘TEDBİRSİZ ÇALIŞMAYIN’
– Diş doktorları virüsle çaba periyodunda hastaları ve kendileri için nelere dikkat etmeliler?
Diş nekimleri Covid-19 olumlu olup asemptomatik (belirtisiz) hastalarla yakın temas halinde olduğundan yüksek risk grubundadır. Hastalarda aeratörlerin (dişin en sert dokusu olan mine dokusunu kaldırmakta kullanılan döner alet) kullanımı, aerosol (hava karışımı) ve sıçrama oluşumu ile bakteri, virüs, mantar ve kanın sıçrayarak bizleri ve çevreyi kontamine (bulaşma) etmesine neden olur. Diş doktorları için N95 yahut üstü teneffüs maskelerinin kullanılması önerilmektedir. Teneffüs maskelerinin yanı sıra yüz kalkanı, gözlük, eldiven ve izolasyon elbisesinin kullanımı, hem diş doktorlarının hem de hastaların sıhhati için son derece ehemmiyet arz etmektedir. Yapılacak en büyük kusur hastalığın geçtiği yahut tesirinin azaldığını düşünüp gerekli önlemleri almadan çalışmaktır.
– Pandemi devrinde diş sorunu yaşayan hastalara nasıl müdahale diliyor?
Hastaların büyük çoğunluğu hasta olduklarını bilmeden hastalığı yaymaktadırlar. Bu nedenle diş sorunu nedeniyle kliniklere başvuran hastalar, Covid-19 olumlu olarak değerlendirip o formda tedbir alınması çok değerlidir. Covid-19 pandemisi başladığı birinci devirde Sıhhat Bakanlığı Bilim Konseyi, diş doktorlarına karantina devrinde yalnızca acil tedaviler yapması gerektiğini önermişti. Bugünkü şartlarda ise diş tabiplerinin gerekli tedbirleri alarak çalışması ve hastaların da önlemlerini alarak tedevilerini yaptırması önerilmektedir.
‘PCR TESTİ YAPILMALI’
– Pandemi sürecinde cerrahi müdahalelerde tedavi planlaması nasıl yapılır?
Kliniklerin tedaviye kabul edeceklerin hastalar için birtakım temel kriterleri olmalıdır. Hasta seçimi mevcut bilgilerin ışığında kliniklerin kendi şartlarına nazaran değişiklik gösterebilir. Hastanın; 65 yaşından genç olması, tıbbi anamnezinde tansiyon, kalp kapak hastalıkları, iskemik kalp hastalıkları üzere kardiolojik rahatsızlıklarının olmaması, diyabet üzere metabolik hastalıklarının olmaması, immünsupresif ve steroid kullanmaması, akciğer hastalığı olmaması, iyileşmemiş kanser, kemoterapi ve radyoterapi hastası olmaması gerekir. Ayrıyeten hastaların etrafında, Covid-19 hastası ile temas edip etmedikleri, konutta istekli karantina altında olup olmadıkları, toplu taşıma kullanıp kullanmadıkları sorularak hastalık için risk teşkil edip etmedikleri araştırılıp ona nazaran tedavinin uygulanıp uygulanmayacağına karar verilmelidir. Çene cerrahisi teşebbüsü planlanan hastalara PCR testi yapılması önerilebilir. Temel olarak test olsun yahut olmasın, her olgunun müspet çıkmasının mümkün olacağını bilip ona nazaran her türlü tedbirimizi almamız gerekir.
Cumhuriyet
