Ege Denizi’nde geçen 30 Ekim’de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki zelzele, yıkıma yol açtı. Birçok vatandaşın hayatını yitirdiği sarsıntıda, onlarca bina ziyan gördü. Yıkılan binaların dışında ‘ağır’, ‘orta’ ve ‘hafif’ düzeyde olmak üzere 5 bine yakın yapıda hasar oluştu.
Kentin tabanı kıymetlendiren DEÜ DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “İzmir ölçeğine baktığınız vakit yumuşak yani zayıf yerler var. Buna ‘alüvyon’ ismi veriliyor. Bunlar üzerinde olağan kurallarda direkt yapılaşma olamıyor. Kesinlikle o tabanların jeolojik- jeoteknik tahlilleri yapılması gerekiyor. Gerisinden yer etütleri yapılır. Ondan sonra o parametrelere nazaran statik proje yapılır, bina çıkılır. Lakin 1999 yılından evvelki çalışmalarda bu tıp raporlar mecburî değildi. Bu nedenle çok az insan, bu çalışmaları yaptırıyordu. Bayraklı tarafında yıkılan 17 binada da taban etütü yoktu. Münasebetiyle yeri tanımadan o bölgede bina yapılmış” dedi.
“Orada bir jeoloji ve jeofizik mühendisi gerçek bir formda kullanılmış olsaydı ve bunlarla ilgili rapor yapılmış olsaydı, üzerindeki bina da bu raporlara nazaran değerlendirilmiş olsaydı, bu binalar yıkılmayacaktı diyen Sözbilir, şunları söz etti:
Biz sarsıntıdan sonra, Zelzele Araştırma Merkezi olarak daima orada ölçümler yapıyoruz. Yıkılan binaların oradaki kesitleri inceliyoruz. Yerin özelliklerini ortaya çıkartmaya çalışıyoruz. Şu an orada tekrar yapılaşma başlarsa, şu anki kurallara nazaran jeoteknik ve jeolojik etüt yapılacak. Gerisinden taban etütü yapılacak. İki kat denetim var aslında.
Bu parametrelere nazaran hem yer iyileştiriliyor hem de statik proje o bilgilere nazaran yapılıyor. Şu anki düzeneğe nazaran yapıların hiçbirinde, yıkım gerçekleşmemesi gerekiyor.
‘AĞIR HASARLI BİNALARIN YIKILMASI GEREKİYOR’
Bayraklı’daki alüvyon taban üzerine inşa edilen 5 bine yakın yapıda ‘hafif’, ‘orta’ ve ‘ağır’ hasar bulunduğunu hatırlatan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Özellikle ‘ağır’ hasarlı yapıların yıkılması gerekiyor. Yıkım çalışmaları başladı. Lakin ‘orta’ ve ‘hafif’ hasarlı binalarda güçlendirme çalışmaları nasıl, hangi özelliklere nazaran yapılacak? Bunun için bina performans tahlilleri devreye giriyor hem de oradaki yerin hangi özelikleri sağladığıyla ilgili jeolojik etütler yapılması gerekiyor. O çalışmalar esasen başlamıştı. Hem belediye hem devletin ilgili kurum ve kuruluşları hem biz üniversiteler olarak bu cins çalışmaları yapıyoruz. Münasebetiyle artık aslında Bayraklı özelindeki kısımlarda, bundan sonraki çalışmalarda esasen olması gerekenler yapılırsa bir sonraki sarsıntıda hiçbir bina yıkılmayacak ve kimse ölmeyecek” diye konuştu.
Cumhuriyet
