ABD, Kasım ayında yapılan seçimlerin akabinde tarihinin en tartışmalı ve gergin devirlerinden birini yaşadı. Bu devir, bugün yeni liderin resmen yemin ederek vazifeye başlamasıyla son erecek.
Joe Biden, yemin merasimiyle birlikte ABD’nin 46’ncı lideri olarak vazifeye başlamaya hazırlanıyor.
Bu yılki yemin merasimi, Covid-19 salgını ve güvenlik dertlerinin gölgesi altında gerçekleşiyor. Washington’da fevkalâde güvenlik tedbirlerinin alındığı ve iştirakin çok sonlu tutulacağı bu merasimle ilgili merak edilenleri derledik
YEMİN MERASİMİ NEDİR?
Yemin merasimi, ABD’de dört yılda bir kasım ayında yapılan başkanlık seçiminin akabinde kazanan adayların hem lider yardımcılığı hem de başkanlık için yemin ettiği ve resmen misyona başladığı görene verilen isim.
Merasim, başşehir Washington DC’deki Kongre binasının önüne kurulan özel platformda düzenleniyor.
Seçimi kazanan ismin resmen lider olmasını sağlayan yemin, şu sözleri içeriyor:
“Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı’nı sadakatle yapacağıma ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nı en iyi biçimde koruma edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma yemin ederim.”
Biden’ın bu sözlerle resmen vazifeye başlamasının akabinde öteki liderlerin da yaptığı üzere periyodunun önceliklerini anlatacağı bir konuşma yapması bekleniyor.
Biden’dan çabucak evvel de Kamala Harris lider yardımcısı olarak yemin edecek.
Merasimin resmi kısmının tamamlanmasının akabinde sei kutlamalar başlayacak.
BİDEN’IN YEMİN MERASİMİNDE NELER OLACAK?
ABD kanunlarına nazaran yemin merasimi seçimin akabinde gelen birinci 20 Ocak tarihinde yapılıyor. Açılış konuşmaları mahallî saate 11.30’da (TSİ 19.30) başlıyor.
Klasik olarak Lider, tam öğlen saatinde yemin ediyor. Çabucak öncesinde de lider yardımcısının yemini tamamlanıyor.
Merasimin tamamlanmasının akabinde Biden, önümüzdeki dört yıl meskeni olacak Beyaz Saray’a geçecek.
GÜVENLİK NASIL SAĞLANACAK?
Başkanlık devir-teslim merasimleri için genelde çok kapsamlı ve geniş çaplı güvenlik tedbirleri alınır. Bu sene, her vakit alınan tedbirlerden daha fazlası alınıyor.
Bunun sebebi de, Biden’ın seçim zaferinin Kongre tarafından tescillendiği 6 Ocak günü Trump taraftarlarının Kongre binasına yaptığı ve beş kişinin hayatını kaybettiği baskının akabinde, tıpkı kümelerin planladığı geniş çaplı ve muhtemelen silahlı protesto şovları.
Yemin merasimi için güvenlik tedbirleri 6 Ocak’tan bu yana artarak devam etti. Kentin geniş kesitleri yaya ve araç trafiğine kapatıldı. Kapalı Servis, güvenlik planlamasının yönetimini ele aldı. Binlerce polise ek olarak 15 bin Ulusal Muhafız da güvenliğin sağlanması için kentte misyon yapıyor.
Kongre baskınının akabinde Washington DC’de ilan edilen fevkalâde hal devam ediyor; 24 Ocak’a kadar da geçerli olacak.
Zımnî Servis ismine güvenlik tedbirlerini yöneten Casus Matt Miller, Cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada güvenlik planlamasının bir yılı aşkın müddettir yapılmakta olduğunu söyledi.
Biden’ın kapalı bir alanda yemin etmesi de teklifler ortasındaydı lakin Biden, klasikleştiği üzere açık alanda yemin etmekte ısrar etti. Fakat iştirak hem salgın hem de geniş çaplı güvenlik tedbirleri sebebiyle geçen yıllara nazaran kısıtlı olacak.
TRUMP MERASİME KATILACAK MI?
Misyonu devreden liderin da merasime katılması, yeni lider ve eşini eşiyle birlikte karşılaması da klasikleşen bir uygulama. Anca Donald Trump, eşi Melania Trump’la birlikte bu yıl yemin merasimine katılmayacağını açıkladı.
8 Ocak’ta Twitter hesabından açıklama yapan Trump, “Bu soruyu soran herkese söylüyorum, 20 Ocak’taki yemin merasimine gitmeyeceğim” sözlerini paylaştı. 20 Ocak günü Trump’ın bir askeri havalimanında kendisinin düzenlediği dar kapsamlı veda merasiminin akabinde halihazırda eşyalarını taşımış olduğu Florida’daki meskenine yanlışsız uçakla yola çıkması ve buraya yerleşmesi bekleniyor.
Kimi destekçileri ise, seçim sonuçlarının yanlış olduğuna dair temelsiz argümanlar ortaya atan Trump’ın “ikinci yemin törenini” online olarak düzenleyeceklerini açıkladı. 68 binden fazla kişi, Facebook üzerinden bu online “yemin töreni”ne katılacağını yazdı.
2016’da seçimi Demokrat rakibi Hillary Clinton’a karşı Trump kazanmış, 20 Ocak 2017’deki yemin merasimine hayatta olan eski liderler da katılmıştı. Hillary Clinton da, eski ABD Lideri eşi Bill Clinton’a yemin merasiminde eşlik ederek iki ay evvel kaybettiği rakibi Trump’ı tebrik etmişti.
Bugüne kadar yalnızca üç ABD Lideri, misyonu haleflerine devredecekleri yemin merasimine kendi tercihiyle katılmadı: ABD’nin 2. Lideri John Adams (1801), oğlu 6. ABD Lideri John Quincy Adams (1829) ve 17. ABD Lideri Andrew Johnson (1869). Yani vazifesi devreden bir liderin merasime katılmadığı son tarih, bundan 152 yıl önceydi.
Trump katılmayacak olsa da yardımcısı Mike Pence, merasime katılacağını açıkladı.
COVİD-19 SALGINI HANGİ DEĞİŞİKLİKLERE YOL AÇTI?
Olağan kaidelerde yemin merasimlerinde yüz binlerce insan Washington DC’ye akın eder, otelleri doldururdu. 2009’da vazifeye gelen Barack Obama’nın yemin merasimi için iki milyon kişi başşehre gitmişti.
Fakat bu sene kutlamalara iştirak “Büyük oranda kısıtlanacak” Biden’ın takımı, bu açıklamayı yaparak Amerikalılara konutta kalmaları, merasim için seyahat etmemeleri daveti yaptı. Tıpkı davet, Kongre baskınının akabinde güvenlik vazifelileri tarafından da tekrar edildi.
Tüm bu tedbirlere karşın bu yıl da klasikleşen formda Harris ve Biden, Kongre binasının önünde, National Mall ismi verilen alana bakacak halde dışarıda yemin edecek.
Bu geleneği Ronald Reagan 1981’deki yemin merasiminde başlatmıştı. Lakin bu defa yemin edilen alanda yalnızca 200 sandalye olacak. En fazla birkaç gün öncesine kadar negatif Covid-19 testi getirme mecburiliği olan bu 200 kişi, maskeleriyle ve toplumsal aralı halde oturarak merasimi yerinde izleyecek.
Biden ise yemin ettiği sırada maske takmayacağını söyledi.
Daha evvelki merasimlerde, yeminleri yerinde izlemek isteyenler için 200 bin bilet satılırdı. Lakin bu sefer yalnızca 1,000 bilet satılıyor.
Tıpkı vakitte başkomutan da olan liderin vazifesi devralırken klâsik olarak orduları denetlediği, Pennsylvania Caddesi’nden Beyaz Saray’a kadar süren askeri geçit merasimi de bu yıl yapılmayacak. ABD genelinde askerlerin görüleceği bir ekran kurulacak ve “denetleme” sanal olarak yapılacak.
Akabinde Biden, Harris ve eşleri, bir bando kadrosu ve askeri birlik eşliğinde Beyaz Saray’a geçecek.
MERASİMDE KİM SAHNE ALACAK?
Daha evvelki yıllarda yemin ederek başkanlık misyonuna başlayacak isimler, merasimde sevilen meşhur sanatkarları da sahneye çıkarmıştı. Bu yıl da salgın ve güvenlik kısıtlamalarına karşın gelenek devam edecek.
Seçim kampanyası boyunca Biden ve Harris’i destekleyen ve birtakım toplantılarında da sahne alan Lady Gaga, yemin merasiminde de sahneye çıkarak Amerikan ulusal marşını seslendirecek. Merasimin müzik yayını yapılacak kısmında da Jennifer Lopez sahne alacak.
Biden vazifesi devraldıktan sonra yapılacak olan kutlama merasiminde de, oyuncu Tom Hanks 90 dakikalık bir televizyon programı sunacak.
Daha evvel bu programlar merasim alanında olurdu lakin bu defa salgın sebebiyle yalnızca televizyonda yayımlanması için düzenleniyor.
Bu programda da Jon Bon Jovi, Demi Lovato ve Justin Timberlake yer alacak. Başkanlığı ve seçim kampanyası boyunca Trump’ı destekleyen Fox News dışında tüm büyük ABD televizyonlarında ve internet yayınlarında program canlı yayımlanacak.
Obama’nın birinci seçim zaferinin akabinde 2009’da düzenlenen yemin merasiminde Aretha Franklinsahne almıştı. Beyoncé de hem 2009 hem 2013’teki yemin merasimlerine katılmış; 2013’te ulusal marşı seslendirmişti.
2013’te Kelly Clarkson ve Jennifer Hudson da sunuculuk yapmıştı.
Donald Trump’ın ise 2017’deki yemin merasiminde sahne alacak sanatçı bulmakta zorlandığı haberleri, ABD basınına yansımıştı. Bu haberlere nazaran Celine Dion, Kiss ve Garth Brooks’a teklif gitmiş lakin tümü teklifi reddetmişti.
Nihayetinde yemin merasiminde Rockettes, Lee Greenwood ve 3 Doors Down kümesi sahne almıştı.
Cumhuriyet