Dünya Sıhhat Örgütü, 1987 yılında 9 Şubat’ı Dünya Sigarayı Bırakma Günü ilan etti.
Lakin sigara kullanımı dünya genelince can kaybına neden olmaya devam ediyor.
Dünyada sigara tüketimine bağlı hastalıklar nedeniyle yılda yaklaşık 8 milyon kişi hayatını kaybediyor.
DSÖ’nün bilgilerine nazaran, sigara içenlerin yarısından fazlası tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor.
Prof. Dr. Gülten Kaptan, “9 Şubat, sigara üzere maddi, fizikî ve ruhsal ziyan veren bir bağımlılık ya da alışkanlıktan kurtulmak için bir başlangıçtır. Bırakınca ne olacak demeyin. Bilimsel kaynaklara nazaran, sigarayı bıraktıktan 5 ila 15 yıl sonra inme riskiniz sigara içmeyenlerin düzeyine düşer. 10 yıl içinde ise akciğer kanseri riskiniz, sigara içen kişinin yaklaşık yarısına düşer. Sigarayı bırakmak birçok etkiyi bilakis çevirebilir. Öyleyse sigarayı bırakmanın yaşı yok. 65 yaşın üzerinde olsa bile, sigarayı bırakmak insanların daha uzun yaşamasına ve daha iyi bir hayat kalitesine sahip olmasına yardımcı olabilir” dedi.
‘SİGARADAKİ KİMYASALLAR KANSER YAPIYOR’
Sigara içenlerin büyük çoğunluğu tütün eserlerini 18 yaşından çok evvel kullanmaya başlıyor.
İstatistikler, 13-15 yaş ortası öğrencilerin rastgele bir biçimde tütün kullanımının yüzde 10’dan fazla olduğunu ortaya koyuyor.
Prof. Dr. Gülten Kaptan, içilen her sigaranın insan ömründen 12 dakika çaldığının hesaplandığını söyledi.
İstatistiklere nazaran dünyada her yıl 4 milyon, Türkiye’de ise 100 bin insanın sigaradan hayatını kaybettiğini belirten Kaptan, şöyle konuştu:
“Sigaralar, birçok puro ve nargile de bulunabilen yaklaşık 600 bileşen içerir. American Lung Association’a nazaran, bu bileşenler yandığında 7 binden fazla kimyasal üretirler. Bu kimyasalların birçok zehirlidir ve en az 69’u kansere neden oluşturabilecek hususlardır. Sigara kullanan şahısların kanser nedeniyle mevt oranı, kullanmayanlardan 15 – 25 kat daha fazla. Amerika Birleşik Devletleri’nde sigara içenlerin vefat oranı, hiç sigara içmeyenlerin üç katı kadar. Aslında, Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC), sigara içmenin Amerika Birleşik Devletleri’nde en yaygın ‘önlenebilir vefat nedeni’ olduğunu söylüyor.”
Sigara içindeki bağımlılık yapan bileşen nikotin. Nikotininin ruh halini değiştiren bir tıp ilaç olduğunu söyleyen Profesör Kaptan şu tabirleri kullandı:
“Sigara içtiğinizde nikotin beyninize yalnızca saniyeler içinde ulaşır ve bir mühlet kendinizi daha enerjik hissetmenizi sağlar. Lakin bu tesir geçtikçe, kendinizi yorgun hissedersiniz ve daha fazlasını istersiniz. Nikotin çok derecede alışkanlık oluşturur. Bu yüzden beşerler sigarayı bırakmakta zorlanır.”
Sigarayı bıraktıktan sonra kimi süreksiz zahmetlerin yaşanabileceğini de belirten Kaptan, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Birkaç saatte bir doz nikotin solumaya alışkınsanız, bedeniniz daha fazlasına gereksinimi olduğunda size haber verecektir. Bedeninize nikotin sağlamayı bıraktığınızda, geri çekilme sürecinden geçeceksiniz. Birinci birkaç gün en güç olanıdır, lakin bir müddet sonra istek azalır ve sonunda kaybolur. Sigarayı bıraktığınızda bir müddet üzgün, telaşlı hissedebilirsiniz ve uykularınız bozulabilir lakin irade ve kaliteli ömür hep ziyanı yener. Siz de başarabilirsiniz. Kaynaklar, sigara bırakılınca kilo alımının artabileceğini ve bayanların tekrar başlama oranının yüksek olduğunu söylüyor. Meğer sigarayı bıraktıktan sonra gelişmiş damak zevki, daha az yemekle doygunluk sağlıyor. Daha sağlıklı bir gelecek için fırsat bulduğumuzu akıldan çıkarmadan yaşama adım atarsak başarırız. Gelin daima birlikte 9 Şubat ‘Dünya Sigarayı Bırakma Günü’nü bir başlangıç olarak kabul ederek sigarayı bırakalım ve sağlıklı bir yaşama birinci adımı atalım.”
SİGARAYI BIRAKMAK İÇİN 10 NEDEN
- Sigara içenlerde, nefes alma zorluğu, yorgunluk ve halsizlik sık görülüyor.
- Sigara içmek tüm kardiyovasküler sisteminize ziyan verir. Nikotin, kan damarlarının daralmasına neden olarak kan akışını kısıtlar. Vakitle, devam eden daralma, kan damarlarının hasar görmesiyle birlikte periferik arter hastalığına neden olabilir.
- Sigara içmek, kan basıncını yükseltir, kan damarı duvarlarını zayıflatır ve kan pıhtılarını artırır. Bu da inme riskini artırır.
- Sigaranın neden olduğu akciğer hastalıkları, amfizem ve kronik bronşiti içeren KOAH’ı içerir. Sigara içenlerin sigara içmeyenlere nazaran KOAH nedeniyle ölme mümkünlüğü 12 ila 13 kat daha fazladır.
- Sigara içmek bedenin çabucak hemen her yerinde kansere neden olabilir. Sigara içmek ayrıyeten kanser hastalarında ve hayatta kalanlarda kanserden ve öbür hastalıklardan ölme riskini artırır. Akciğer kanseri olaylarının çoğunluğuna sigara içmenin neden olduğu biliniyor.
- Sigara içmenin bayanlar üzerinde ürkütücü tesirleri var. Sigara içmek bir bayanın gebe kalmasını zorlaştırabilir. Ayrıyeten bayanlarda doğum kusurları ve düşük yapma risklerini artırabilir.
- Annenin sigara içmesi, bebeğinin doğumdan evvel ve sonra sıhhatini da etkileyebilir. Preterm (erken) doğum, meyyit doğum (bebeğin doğumdan evvel ölmesi), düşük doğum yükü, ani bebek vefatı sendromu (SIDS yahut beşik vefatı olarak bilinir) ve ektopik gebelik üzere durumlara sigara içen bayanlarda daha çok rastlanıyor.
- Sigara içmek erkeklerin spermini de etkileyerek doğurganlığı azaltabilir.
- Sigara içmek kemik sıhhatini etkileyebilir. Çocuk doğurma yıllarını geçmiş sigara içen bayanların kemikleri, hiç sigara içmeyen bayanlardan daha zayıftır. Ayrıyeten kemik kırılmaları için daha büyük risk altındadırlar.
- Cinsiyet ve yaş ayırmaksızın sigara içmek dişleri olumsuz etkiliyor. Bilhassa ön dişleri sarartıyor ve diş taşlarını artırıyor. Berbat koku ve tat alma bozukluğu ise sigara içmenin başka olumsuz etkileri…
Cumhuriyet
