Bilgisayarlar, tabletler, telefonlar neredeyse hayatın merkezi haline geldi. Çocukların ekran kullanımının keyif alınan etkinlikler, okul ve sorumluluklar olarak ikiye ayrılması gerektiğini söyleyen Nişantaşı Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Programı Lideri, Dr. Fatma Özkür Duman, okul mühletini belirlenen ekran müddetine dahil edilmemesi gerektiğini söyledi. İzlenilen içerikler ve geçirilen uzun mühletin çocuklar için risk oluşturacağını belirten Duman, “En azından sömestr devrinde ekrandan uzak durulmalıdır. Farklı aktiviteler yapmak gerekir zira ekran başında fazla vakit geçiren çocukların beyinleri çok uyarılır ve bu durum beyin gelişiminin olumsuz etkilenmesine sebep olur” diye konuştu.
EKRANDAN DIŞI AKTİVİTELERE YÖNLENDİRİN; BEYİN OLUMSUZ ETKİLENİYOR
Ailelerin bilhassa çocukların akademik alanda geri kaldıkları niyetiyle endişelendiğini belirten Duman, kıymetli olanın çocukların ruh sıhhati olduğunu ve marifetlerin sonraki periyotta de kazanabileceğini söz etti.
Öğrencilerin ekrandan en azından sömestr tatilinde uzak durması gerektiğini belirten Duman, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sömestr tatiline girdiğimiz şu günlerde çocuklarımızı ekrandan olabildiğince uzak tutarak farklı aktivitelere yönlendirmemiz gerekmektedir. Zira ekran başında fazla vakit geçiren çocukların beyinleri çok uyarılır ve bu durum beyin gelişiminin olumsuz etkilenmesine sebep olur. Ekran başında geçirilen mühlet arttıkça beyindeki frontal lob kalınlaşmaya başlar. Frontal lobun kalınlaşması çocukların sözel akıl yürütme ve muhakeme hünerlerinin ziyan görmesine sebep olur. Tıpkı vakitte odaklanma sorunu, dikkat eksikliği ve saldırganlık dürtülerini de beraberinde getirir. Tüm bu durumlar çocukların hem akademik hem de toplumsal hünerlerinin gelişimini olumsuz etkilemektedir.”
EKRAN MÜDDETİNİ ‘YAŞIN 10 KATI DAKİKA’ OLARAK BELİRLEYİN
Çocukların ekran başında geçirecekleri müddetin çocuğun yaşının 10 katı dakika kadar olması gerektiğini söyleyen Duman, “Örneğin 6 yaşındaki bir çocuk için bu müddet günlük en fazla 60 dakikadır” dedi.
Anne babaların ekranda izlenen içeriklerle ilgili de dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan Duman, “İnternet ortamında üretici ve tüketici olmak üzere iki cins içerik vardır. Üretici içerikler çocukla birlikte ortaya eser çıkarılabilecek, çocuk için yararlı olan içeriklerdir. Örneğin birlikte kek yapmak, kes-yapıştır aktiflikleri, deneyler üzere aktiviteler üretici içeriklere dahil olabilir. Çocuklar bu üzere etkinliklere yönlendirilerek izlenenler birlikte yapılmaya çalışılabilir” tabirlerini kullandı.
TÜKETİCİ İÇERİKLERDEN UZAK TUTUN!
İnternet ortamında üretici içerikler olduğu kadar tüketici içeriklerin de olduğunu söz eden Duman, çocukların gelişimine katkı sağlamayan, toplumsal, duygusal, bilişsel ve motor gelişimlerini olumsuz tarafta etkileyebilecek oyunlar, çizgi sinemaların tüketici içerikler olduğunu söyledi.
Tüketici içeriklerden çocukları korumak için görüntünün sesi açık bir formda anne babanın yanında izlenmesinin kıymetli olduğunu belirten Duman, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Çocukların tüketici içeriklerle fazla vakit geçirmelerine mahzur olmak gerekir. İçinde bulunduğumuz süreçte bunu engellemek ne kadar güç olsa da yapılmalıdır. Bunun en iyi yolu ise onları daha keyifli edebilecek ve eğitsel kıymeti yüksek olan alternatifler sunmaktır. Daha iyi bir aktiflik fikri sunulduğunda çocuk bu çeşit ziyanlı içeriklerden uzaklaşabilir. Bununla birlikte tüketici içerikleri izlerken kesinlikle mühlet sınırlaması koyulmalı ve belirlenen müddetin aşılmamasına itina gösterilmelidir.”
EKRAN BAŞINDAN KALKTIĞINDA, CAMDAN DIŞARI BAKIN…
Ekran için belirlenen mühletin bitiminde de çocukların yeniden bir boşluğa düşeceğini ve ebeveyne muhtaçlık duyacağını belirten Duman, “Birlikte yapılacak küçük aktiviteler onun bu boşluğa düşmesini engelleyecektir. Örneğin ekran başından kalktığında birlikte camdan dışarı bakıp dışarda görünenler hakkında konuşulabilir. Bu aktivite yaratıcılık ve hayal gücünü desteklemesi ile birlikte göz sıhhatini da korumaktadır. Zira mesken içerisinde kalan ve ekran başında fazla vakit geçiren çocuklarda (miyop) görme bozukluğu meydana gelmektedir. Uzak arayı görmeye çalışmak ise gözlerin daha çok çalışmasını sağlayarak bunun önüne geçmeye yardımcı olabilir” dedi.
Cumhuriyet
