BBCBir evcil hayvanla yakınlık memnunluğu artırabilir
Çoğumuz günlük hayat uğraşı içinde hormonlarımızı pek düşünmeyiz. Onların var olduğunu biliriz. Ergenlikte, menapozda yaşadığımız değişikliklerin hormonlardan kaynaklandığının da farkındayız.
Regl kanaması olan biriysek, kesinlikle hayatımızda en az bir kez “yine hormonların yükselmiş” “suçlaması” ile karşı karşıya kalmışızdır.
Çoğumuz en azından testosteron, östrojen hormonlarını ve insan vücudundaki tesirlerini duymuşuzdur.
Gerçek şu ki aslında hepimiz hormonların etkisindeyiz ve ister pamuk üzere hissedelim ister huysuzluğumuzun doruklarında, bunun sorumlusu çoğunlukla ve büyük ölçüde hormonlarımız.
HORMONLAR NEDİR, NEREDEN KAYNAKLANIRLAR?
Basitçe söz etmek gerekirse, hormonlar, hormonların salgılanıp kan sirkülasyonuna katılmasını sağlayan Endokrin Sistemi’nden gelen küçük kimyasal iletiler olarak düşünülebilir.
Bir nevi bedenimizin kendi içindeki irtibat yolu diye de tabir edebiliriz.
Hipofiz, Tiroid, Adrenalin bezleri, yumurtalık ve testisler bedenimizdeki bir çok daha az bilinen organla birlikte bu sistemin birer modülüdür.
Bu sistemi inceleyen bilim kolu Endokrinoloji’nin hormonlar ve bunları salgılayan organlar, bezler konusunda hala bilmediği çok şey var.
Ben daima bedenlerimizle zihnimizin nasıl birlikte çalıştığıyla ilgilendim. Aslında terapist olmamın bir sebebi de buydu.
Lakin cinsiyet ve münasebetler eğitimcisi kursumu tamamladığımdan bu yana, her vakit farkında olmasak bile, hormonların nasıl çabucak her davranışımızı etkiliyor olması giderek daha çok ilgimi çeken bir husus.
Mesela, en yakınınızdaki beşerlerle bağlantı kurduğunuzda içinizi saran o sıcak tatmin edici hisler, aslında aile bağlarını güçlendiren davranışları teşvik eden ve ödüllendirmeye ayarlı oksitosin hormonu sayesinde yaşanıyor.
Örneğin koşuya çıktıktan sonra hissettiğimiz güç yükselmesi ve tatmin duygusu. Bu da acı algısını düşürüp zevk hissini yükselten Endorfin hormonlarının çalıştığı manasına geliyor.
BBCMeditasyon, kendine bakım ve ilgi memnunluk hormonlarını harekete geçiriyor
HORMONLARI BİZ HAREKETE GEÇİREBİLİR MİYİZ?
Pekala, hormonların resen salgılanmasını beklemek yerine iyi hissetmemizi sağlayan şeyleri yaparak, biz şahsen onları harekete geçirmeyi deneyebilir, çalışırken ya da kendimize ayırdığımız saatlerde ya da öbür beşerlerle bağlarımızda daha sağlıklı alışkanlıklar geliştirebilir miyiz?
Bir örnek vereyim:
Aslında hiç istemiyor olsanız bile sevdiğiniz bir bireyle tartıştıktan sonra, en az 20 saniye sürecek uzunca bir kucaklaşma en üst seviyede Oksitosin ve memnunluk hissinin sürekliliğini sağlayan Serotonin hormonlarının salgılanmasını sağlayarak, geriliminizi azaltır, ve beyninize tekrar inançta olduğunuzu ve sevildiğinizi hatırlatır. Kırılmış üzere hissedilen bir ilginin onarılmasını sağlayan işte Oksitosin hormonunun verdiği sıcak, içinizi saran, güçlendiren histir.
O halde “Harika Dörtlü” diye niteleyebileceğimiz memnunluk ve sevgi hormonlarına kısaca bir bakalım.
OKSİTOSİN
Oksitosin’e sık sık “sevgi bağı hormonu” da denir. Kendimizi inançta, sevdiğimiz, güvendiğimiz beşerlerle birlikte hissettiğimizde salgılanan hormondur.
Doğumu dışarda bırakırsak, bu hormonun hedefi beşerler ortasındaki sevgi bağını güçlendirmek, öneğin anne ve babaların bebekleriyle sevgi bağının güçlenmesine katkıda bulunmaktır.
Bu hormonu harekete geçirecek davranışlardan kimileri:
- Bir evcil hayvana sarılmak
- Aile ve arkadaşlarla sıcak bir ortam içinde olmak
- Onlara hoş şeyler söylemek
- El ele tutuşmak
- İletileşmek
- Sevdiklerimize yemek hazırlamak ve paylaşmak
SEROTONİN
Serotonin sözünü kimilerimiz depresyona karşı hekimlerce verilen ilaçların içediğinden tanıyor olabiliriz. SSRI kısa ismiyle bilinen anti-depresan ilaçlar beyinde Serotonin salgısı seviyesini artırarak iyi hissetmemizi sağlarlar.
Serotonin hormonu, en çok istikrarlı ruh hali, sistemli bir uyku, telaşın azaltılması ve mutluluğun artırılması ile özdeşleştirilir.
Bu hormonu harekete geçirecek birtakım şeyler:
- Güneşli hava
- Koşma, yüzme ya da bisiklete binme üzere aerobik antrenmanlar Serotonin salgısını yükseltmenin en iyi yoludur zira bu çeşit daha yorucu idmanları yaptığınızda beden Triptofan isimli hormonu kana salgılar. Beden daha sonra Triptofanı Serotonin’e dönüştürür.
- Meditasyon
- Tabiat yürüyüşü
BBCÇikolata gerilim azaltıcı bir tesir yapıyor
DOPAMİN
Bu ödüllendirici bir kimyasal salgıdır. Doğal olarak övgü alındığında, muvaffakiyet kazanıldığında, olumlu sonuçlar elde edildiğinde ve birtakım yiyecekler tüketildiğinde salgılanır.
Bu hormon, bedenimizde daha fazla ödül dileği verir. Bu da muvaffakiyet ve yiyecekler kelam konusu olduğunda özel bir ehemmiyet kazanır.
Bu duyguyu yaşamak için yapabileceğiniz şeyler:
- Sevdiğiniz yiyecekleri (makul ve istikrarlı miktarlarda) tüketmek
- Günlük hayat içinde küçük muvaffakiyetler elde edip kutlamak
- Kendine bakmak, ilgilenmek
- Hoş müzikler dinlemek
- Elinizdeki bir işi ya da projeyi bitirmek
Küçük ikramiyeler için, örneğin büyük bir işi küçük maksatlara bölebilir ve her bir küçük gayeye ulaştığınızda bir ölçü Dopamin salgısıyla keyiflenebilirsiniz!
ENDORFİN
Endorfin doğal ağrı kesici fonksiyonu gören bir hormondur ve beynin Morfin’e reaksiyon veren kısımlarını etkileyerek işini yapar. Bu yolla acıyı, gerilimi azaltırken zevk verir. Bu hormon gerilim ya da acı çektiğimiz durumlarda gözetici olarak salgılanabileceği üzere şiddetli bir idman yaparken ve kimi besinlerle da salgılanabilir.
Bu hormonu doğal olarak harekete geçirmek istiyorsanız yapabileceğiniz birtakım şeyler:
- Antrenman yapmak
- Güldürü programları izlemek ya da arkadaşlarla gülüp eğlenmek
- Sütsüz çikolata yemek
- Yaratıcı faaliyetlerde bulunmak
- Lavanta, limon, biberiye ya da günlük üzere bitki özü yağlarını koklamak
- Seks
İşte sağlıklı, istikrarlı, memnun bir hayat için, hormonlarınızı iyi kullanmanızı sağlayacak bir kaç kolay tavsiye…
Cumhuriyet
