Iktisadın yavaşlayıp çalışan sayısının süratle düşmesi toplumsal güvenlik sisteminin en kritik göstergesi olan “aktif-pasif” istikrarını inanılmaz seviyede bozdu.
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberin nazaran, milyonlarca çalışanın emekliliğinin yaşa takılması pahasına yapılan toplumsal güvenlik ıslahatına karşın, çalışan sayısı emekli sayısından daha yavaş artınca istikrar tarihin en beğenilmeyen seviyelerine düştü. Böylelikle emeklilerin gelecekteki maaşları tehlikeye girdi.
İSTİHDAM DARALDI
Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) resmi datalarına nazaran, 2002 yılında Türkiye’de yekun 12 milyon 8 bin kişi kişisel kesimde, kamuda ya da kendi işinde çalışıp SGK’ya prim ödüyor, buna karşılık SGK da çalışanlardan topladığı primlerle 5 milyon 887 bin emekliye maaş ödüyordu.
Yani her 2 çalışana karşılık 1 emeklimiz bulunuyordu. Fakat devletteki genç nüfusa karşın kaynaklar yüklü olarak inşaata yatırılıp kalıcı istihdam yaratacak üretime yönelik yatırımlar gereğince desteklenmeyince istihdam kapıları daraldı, işsizlik kalıcı olarak artmaya başladı. Emekli sayısı her yıl nizamlı arttığı için de istikrar her geçen gün daha berbata gitti.
YAŞ DA YETMEDİ
Emekli sayısındaki rutin artışa rağmen çalışan sayısının gereğince artmaması toplumsal güvenlik sisteminde önemli risk işaretleri oluşturmaya başladı. İstihdamı artıramayan hükümet, devayı emekliye ayrılmayı zorlaştırmakta buldu.
Bu maksatla toplumsal güvenlik ıslahatı gerçekleştirilerek emekli olma yaşı ileri tarihlere atıldı. Böylelikle sayıları milyonlara ulaşan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) kitlesi oluştu. Birinci işe girdikleri devirdeki kanunlara nazaran emekli maaşı alması gereken büyük bir kitle ya istihdamda kalarak ya da maaş almadan konutunda oturarak aktif-pasif istikrarındaki berbata gidişi kısmen yavaşlattı. Ama istihdam bir türlü artırılamadığı için milyonlarca insanın yaşa takılması da istikrarın riskli seviyelere inmesini önleyemedi.
ÇALIŞAN SAYISI GİDEREK AZALIYOR
SGK olgularına nazaran, en son 2017 yılında 22 milyon 280 bine düşen çalışan sayısı 2019’da 22 milyona, 2020 Nisan ayında ise 21 milyon 383 bine kadar düştü. Buna karşılık 2017’de 11 milyon 418 bin olan emekli sayısı 2020 Nisan’ında 12 milyon 329 bine çıktı. Çalışan sayısının düşüp emekli sayısının giderek artması aktif-pasif istikrarını 2017 yılından bu yana 1.95’ten 1.73’e kadar düşürdü.
Bugün itibarıyla 21 milyon 383 bin çalışanın yatırdığı primlerle 12 milyon 329 bin emekliye maaş ödenmeye çalışılıyor. Yani 2002 yılında her 204 çalışan 100 emeklinin maaşını öderken bugün 100 emeklinin maaşı yalnızca 173 çalışan tarafından ödenebiliyor.
Cumhuriyet
