Ankara-Washington sınırında S-400 füzeleri üzerindeki tartışmalar sürerken Türkiye, S-400’ler nedeniyle çıkarıldığı F-35 programına geri dönmek için lobi faaliyeti yürütmeye başladı. Washington’daki önde gelen hukuk şirketlerinden biri olan Arnold and Porter, 750 bin dolar karşılığında 1 Şubat’tan başlayarak 6 ay boyunca “Türkiye’nin F-35 programında kalmasını sağlamak” için F-35 programının ticari ortakları nezdinde lobi yapacak.
Arnold and Porter şirketi, ABD’de yabancı ülkeler ismine lobi faaliyeti yapan şirketlerin yapması zarurî olan yasal bildirim gereği ABD Adalet Bakanlığı’na 16 Şubat’ta Savunma Sanayi Başkanlığı’nın (SSB) iştiraki Savunma Sanayi Teknolojileri AŞ (SSTEK) ile yapılan danışmanlık muahedesine ait bildirimde bulundu. Türkiye’nin F-35 programına geri dönmesi, ABD’nin savunma bütçe maddesine konulan bir hususla S-400’lerden vazgeçmesi kuralına bağlanmıştı. Buna rağmen Arnold and Porter şirketiyle yapılan muahede, yalnızca şirketler nezdinde yapılacak lobiyi kapsadı.
Türkiye ismine ABD’de yapılacak 6 aylık lobi faaliyetinin, kısa vadede Ankara’nın F-35 programına dönüşünü sağlaması beklenmiyor. Türkiye’nin başka F-35 ortaklarıyla imzaladığı ve TBMM’de de onaylanan mutabakat muhtırasında, “ortaya çıkan uyuşmazlıkların sırf iştirakçiler ortasında görüş alışverişi yoluyla” çözülebileceği kararı yer alıyor.
‘DESTEK ARAYIŞI’
Mevzuyu Cumhuriyet’e pahalandıran savunma siyasetleri uzmanı Arda Mevlütoğlu, “Programda bir halde kalmanın devam etmesi ve bu kapsamda Türk şirketlerin program kapsamında iş almaya devam etmesinin yolunun aranması için bir takviye istenmiş olabilir. Bunun da birkaç sebebi var. F-35’e kesim üreten şirketler bu programdan önemli bir gelir kazanıyordu. Projeden çıkarılınca önemli gelir kaybına uğrayacaklar. Bunun önüne geçilmesi emellerden biri olabilir” dedi.
Daha evvel F-35 için modül üreten Türk şirketlerin, F-35 programından çıkarılmasıyla farklı yerlerden iş almasının da zorlaştığına dikkat çeken Mevlütoğlu, “Programdan çıkarılarak F-35’e üretim yapmayan bu şirketlerin ihracat pazarında işleri kolay değil. Lakin F-35’e üretim yapıyor olmak, o şirketlerin diğer projelerde iş alması için büyük bir avantajdı. Muhtemelen CAATSA’nın muhtemel hasarını hafifletmek için bir ön alıcı adım olabilir” dedi. Mevlütoğlu, F-35’in ana üreticilerinden Lockheed Martin üzere büyük şirketlerin ABD idaresi nezdinde baskı güçlerinin de olduğunu vurgulayarak “Bunların dayanağını almak için bu türlü bir imkândan faydalanılmak istenmiş olabilir” dedi.
Cumhuriyet
