Washington-Tahran ortasında nükleer satranç sürerken Biden idaresi Suriye’deki İran yanlısı milisleri vurdu. Muhaliflere yakın, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, dün erken saatlerde Irak sonundaki amaçlara düzenlenen hava akınlarında İran takviyeli, Şii Haşdi Şabi milislerine mensup en az 22 kişinin öldüğünü duyurdu. Kimi Şii milis kaynak, taarruzda “bir savaşçının öldüğünü, dördünün yaralandığını” savundu.
Şam idaresinden ABD’ye “korkakça saldırı” reaksiyonu yükseldi. İran ilişkili milisleri gaye alan hava saldırısı beş hafta evvel misyona başlamasından bu yana Biden idaresinin Ortadoğu’daki birinci harekâtı oldu. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) meyyit ve yaralılarla ilgili bir açıklama yapmazken harekâtın, Lider Joe Biden’ın buyruğuyla Irak’taki ABD ve müttefiklerine yönelik roket taarruzlarına misilleme olarak yapıldığını bildirdi. Akınla Biden’ın ABD üslerini amaç alanlara “açık bir mesaj” yolladığı vurgusu yapıldı.
Pentagon sözcüsü John Kirby, ABD ordusunun İran yanlısı milisler tarafından kullanılan Suriye hudut karakolunun “altyapısını” gaye aldığını söyledi. Bölgedeki “çeşitli tesislerin” imha edildiğini belirten Kirby, kelam konusu yapıların Kataib Hizbullah, Haşdi Şabi üzere örgütler tarafından kullanıldığını söyledi. “Suriye’nin doğusu ve Irak’taki tansiyonu arttırmayacak, ölçülü bir cevap verdiklerini” savundu. Reuters’a konuşan ABD’li bir yetkili de, “saldırının Washington’ın milisleri cezalandırmak isterken tansiyonu daha da büyütmek istemedikleri” tarafında bir sinyal olduğu görüşünü lisana getirdi.
‘ORMAN KANUNU’
Şam’dan Washington’a reaksiyon yükseldi. ABD hava saldırısının memleketler arası hukukun ihlali olduğuna işaret eden Suriye Dışişleri Bakanlığı, “bu çeşit saldırgan hareketler ABD Lideri Biden’ın orman kanununa bağlı kalacağının sinyali” açıklaması yaptı. Bölgedeki tansiyonun artabileceği ikazında bulunuldu.
Biden, ABD’nin nükleer mutabakata tekrar katılmasını istiyor, lakin İran’ın yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesini kaide koşuyor. Buna karşılık Tahran, ABD yaptırımlarının kaldırılmasını, mutabakata tam olarak uyması için bir şart olarak sunuyor. Irak, iki ülke ortasında vekâlet savaşı alanlarından biri olarak yorumlanıyor.
ABD’nin Irak’taki konumlarına roketli hücumlar son periyotta artmıştı. Washington, taarruzlarla ilgili olarak İran kontaklı kümeleri sorumlu tutuyordu. Kataib Hizbullah kümesi Irak’taki roketli ataklarda rolü olduğunu reddetmişti. ABD Lideri Biden geçen salı Irak Başbakanı Mustafa Kazimi ile telefon görüşmesinde bölgedeki durumu ele almıştı.
RUSYA: HUKUKA KARŞIT
ABD’nin Suriye’ye hava saldırısının akabinde Şam’ın yakın müttefiki Rusya’dan bölgedeki durumun takip edildiği ve Suriyeli yetkililerle temas içinde olunduğu açıklaması geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin taarruzdan bir kaç dakika evvel Moskova’yı haberdar ettiğini söyledi. Lavrov, halihazırda hücum başlamışken bu kadar kısa mühlet evvel bilgi verilmesinin bir manası olmadığını belirtirken ABD’nin Suriye’deki varlığını gayrimeşru olarak nitelendirerek bunun hukuka karşıt olduğunu kaydetti. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, ABD’ye Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne hürmet duyulması daveti yaptı. Tahran, Pekin idaresinden de Suriye’nin toprak bütünlüğü, egemenliği vurgusu geldi.
ÜÇLÜ GÖRÜŞME
İran basınına yansıyan haberlere nazaran ataktan sonra Lavrov, İranlı ve Suriyeli mevkidaşı Cevad Şık ve Faysal Mikdad ile görüştü. Rus Bakan, ABD’nin Suriye konusundaki tavrı ile ilgili de Moskova’yla irtibatını güncellemesi gerektiğini lisana getirdi. ABD’nin Suriye’den ayrılma planları olmadığını belirtti. Öte yandan ABD Lideri Joe Biden, Rusya’nın Kırım’ı ilhakının yıldönümünde yaptığı açıklamada, “Rusya, Kırım’ı işgal ederek, memleketler arası hukuku, çağdaş ülkelerin birbirine garanti ettiği normları, komşusu Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal etmiştir” dedi.
Cumhuriyet
