Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran; Ay’a gönderilecek insansız aracın ulusal ve özgün hibrit motorlu roketinin geliştirildiği Delta V’nin İstanbul’daki tesisinde toplantı yaptı.
Toplantıda, Delta V’nin yürüttüğü faaliyetler hakkında Varank’a bilgi verilirken, 2023 yılında Ay’a sert iniş yapması planlanan insansız uzay aracının mevcut kavramsal tasarımı ile teknik özellikleri ele alındı.
İNCELEMELERDE BULUNDU
Toplantı sonrasında Delta V’nin Pendik’teki tesisinde incelemelerde bulunan Bakan Varank’a toplantı iştirakçilerinin yanı sıra BAYKAR Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar ile Pendik Belediye Lideri Ahmet Cin de eşlik etti. İncelemelerinin akabinde açıklamalarda bulunan Varank, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 şubatta Türkiye ve dünyaya ‘Milli Uzay Programı’nı ilan ettiğini anımsattı.
Ulusal Uzay Programı ile Türkiye’yi uzay ligine taşımayı ve gelişen uzay iktisadından alınan hissesi artırmayı hedeflediklerini söyleyen Varank, “Türkiye bir uzay ülkesi, ülkemizde uzay alanında gelişmiş çok kıymetli kabiliyetler var. Biz de Türkiye Uzay Ajansının hazırladığı Ulusal Uzay Programı ile bu kabiliyetleri bir ortaya getirerek tam bir uyum içerisinde değerli maksatlar belirledik” dedi.
‘UZAY ARACIMIZI AY’LA BULUŞTURACAĞIZ’
Varank, bu gayelerin başında Ay misyonunun geldiğine işaret ederek, “Ay misyonunda 2023 ve 2028 yıllarında iki etaplı bir gayemiz var. 2023’te birinci defa kendi ulusal ve özgün teknolojilerimizi kullanarak Ay ile teması gerçekleştirmek istiyoruz. Misyonumuzun birinci ayağında Ay’a bir sert iniş gerçekleştireceğiz.
Burada öncelikle dünya yörüngesine çıkaracak birinci fırlatmayı milletlerarası iş birlikleriyle yapacağız lakin dünya yörüngesinde kendi ulusal ve özgün roketimizi ateşleyerek uzay aracımızı Ay ile buluşturacağız” diye konuştu.
Ay misyonunun en değerli ayaklarından biri olan ulusal ve özgün hibrit motor teknolojisini Delta V’nin geliştirdiğini tabir eden Varank, firmanın 2016’da kurulduğunu ve 2017’den beri uzaya erişimle ilgili çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.
‘AY YILDIZLI AL BAYRAĞIMIZI AYA GÖNDERECEĞİZ’
Varank, bu yaz firmanın uzay hududunu aşacak roketini ateşleyeceğini söz ederek, şunları kaydetti:
“Biz burada Delta V’den bilhassa Ay misyonunda uzayda kendi ateşlememizi yapacak motorları geliştirmelerini bekliyoruz. Bu manada da TÜBİTAK UZAY ve Delta V’yi bir ortaya getirdik. Zati birkaç aydır çalışmalarına başlamışlardı.
Bu tesislerde şirketimizin kabiliyetlerini dinledik. Ay misyonu ile ilgili kritik bir toplantı gerçekleştirdik. Bütün taraflarla birlikte adeta bir ön tasarım toplantısı yaptık ve Delta V’nin bilhassa dünyada yeni gelişen hibrit roket teknolojilerinde nerede bulunduğunu önümüzdeki periyot planlamalarını kendilerinden dinledik. İnşallah Ulusal Uzay Programı’mızın en değerli misyonu olan Ay misyonunun da birinci etabını 2023’te muvaffakiyetle tamamlayarak Ay ile birinci teması kendi ulusal ve özgün roketimizi ateşleyerek, kendi ulusal ve özgün uzay aracımızla başarmak istiyoruz ve ay yıldızlı al bayrağımızı inşallah Ay’a göndermeyi düşünüyoruz.”
‘DEVLETİN İŞLEYİŞİNDEN BİHABERLER’
Ulusal Uzay Programı’nın ilan edilmesinin akabinde Türkiye Uzay Ajansı’nın (TUA) bütçesine ait tenkitler yapıldığını anımsatan Varank, “Bu tenkitleri yapanlar hem devletin işleyişinden hem de bu projeler nasıl yapılıyor bundan bihaberler” dedi.
Varank, TUA’nın bütçesinin kendi teşkilat yapısı ve operasyonel gereksinimleriyle ilgili olduğunu söyledi ve “Bunun yanında diğer kaynaklardan da halihazırda bilhassa Ar-Ge manasında bir bütçe öbür kurumlardan aktarılıyor. Bunun yanında bu projeyi gerçekleştirecek firmalarımızın yani Delta V’nin ya da TÜBİTAK UZAY’ın aslında kendi projeleri, yetişmiş insan kaynağı var” diye konuştu.
‘BÜTÇE KAHRI YOK’
Ay misyonu ile ilgili projenin de bütçesini oluşturacaklarını ve firmalara kullandıracaklarını belirten Varank, “TUA’nın öbür bütçe kaynakları da bulunuyor. Şu anda İMECE uydusunun TÜBİTAK UZAY üretimini yapıyor, 70 milyon doların üstünde bir proje. Bunun yanında Türksat 6A haberleşme uydusu projesini tekrar TÜBİTAK UZAY yürütüyor, 200 milyon doların üzerinde bir bütçesi var.
Hasebiyle bizim burada bir bütçe kahrımız yok. Bir proje bütçesiyle bir Ar-Ge bütçesiyle kurumun kendi günlük gereksinimleriyle ilgili bütçesini karıştırmamak lazım” tabirini kullandı.
Toplantıya Bakan Varank’ın yanı sıra Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye Uzay Ajansı Lideri Serdar Hüseyin Yıldırım, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) Müdürü Mesut Gökten ve Delta V Uzay Teknolojileri Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu katıldı.
Cumhuriyet
