Türkiye’yi tanıtmak hedefiyle gittiği 42 ülkede, 12 farklı lisanda müzik söyleyen sanatçı, yöresel icra tekniği, tiyatral yeteneği, yorumu ve “yaren” ismini verdiği 3’lü sazıyla kısa müddette Türk halk müziği alanında bir ekol oluşturmayı başardı.
Ailesi Denizli’nin Tavas ilçesine bağlı Kızılcabölük beldesinden olan usta sanatçı, 5 Şubat 1940’da Erzincan’da dünyaya geldi.
Ünlü halk ozanı Davut Sulari’nin soyundan babası Ahmet Gönlüm, annesi Zekiye Hanım ve kardeşleriyle birlikte çocukluğunu Kütahya, Afyon ve Denizli’de geçiren sanatçı, müzikle Kütahya’da yaşadığı periyotta tanıştı.
Babasının armağanı ve ömrünün sonuna kadar elinden düşürmediği armonika ile birinci kere bir enstrüman çalan Gönlüm, Denizli’de orta okulda eğitim alırken müzik öğretmeninin teşvikiyle evvel mandolin daha sonra da keman çalmayı öğrendi.
Gönlüm, 1953’te başladığı Denizli Erkek Sanat Enstitüsünde bağlamayla tanıştı. Müziğe olan yatkınlığı ve farklı kişiliğiyle lise devrinde de sevilen Gönlüm, şimdi 16 yaşındayken Cumhuriyet devrinin en ünlü türkü derleyicisi ve TRT’de “Yurttan Sesler” korosunun kurucusu Muzaffer Sarısözen’le tanıştı.
Sarısözen aracılığıyla konuk olduğu Ankara Radyosu Yurttan Sesler Programı’yla sanat hayatına adımını atan Özay Gönlüm, bir mühlet Ulusal Eğitim Bakanlığı Sinema Radyo Televizyon Merkezi’nde misyon yaptı.
Vatani misyonunu Amasya’da yedek subay müzik öğretmeni olarak tamamlayan usta sanatçı, 1966’da yetişmiş saz sanatkarı olarak Ankara Radyosu’nda çalışmaya başladı.
Bilhassa Denizli ezgilerine sazıyla ve sesiyle can veren Gönlüm, çalıp söylediği Ege türküleri kadar, taklit yeteneği, şovmenliği, fıkraları ve mahalli Denizli şivesiyle Türk folklorik zenginliğine katkı sağladı.
O devir dinleyicilerden de beğeni kazanan Gönlüm, 1970’den itibaren 10 yıl boyunca İzmir Fuarı’nda sahne aldı. Türküleriyle o periyot gönüllerde ve lisanlarda destan olan sanatçı, başta Zeki Müren olmak üzere pek çok ünlüyle tıpkı sahneyi paylaştı.
Sanatçı, sinemada 1970 imali “Düğüm” isimli Yeşilçam sinemasında Funda Yanılmaz’la birlikte başrolde oynadı. Gönlüm, birebir vakitte TRT ekranlarında tarıma ve çocuklara yönelik programlarda yer aldı.
RADYO OYUNU VE TİYATROLARDA YER ALDI
Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Müziği Geliştirme Merkezi’nde repertuvar konseyi üyeliği yapan Özay Gönlüm’ün son televizyon programı, TRT 1’deki “Türk Halk Müziği İstekleri” oldu.
Gönlüm, ayrıyeten birçok radyo oyunu ve tiyatroda rol aldı. 30 yıldan fazla radyo ve televizyonlarda yayınlanan “Ninemden Mektuplar” tiplemesiyle büyük beğeni kazanan sanatçı, “Çöz de Al Mustafa Ali” türküsünü, “Fişini de Al Mustafa Ali” diye seslendirerek halkı fiş toplamaya davet etti.
Sanat ömrü boyunca pek çok uzun çalar ve 45’liğe imza atan Gönlüm, derlediği binlerce türküyü TRT repertuvarına kazandırdı.
42 ÜLKEDE TÜRK HALK MÜZİĞİ KONSERİ VERDİ
Bilhassa “Denizli’nin Horozları” (Çil Horoz), “Asmam Çardaktan”, “Cemilemin Gezdiği Dağlar Meşeli”, “Osmanımın Mendili”, “Evlerinin Önü Bulgur Kazanı” ve “Şu Dağlar Zirve Tepe” türküleriyle tanınan sanatçı, Kültür ve Turizm Bakanlığının Türkiye’yi tanıtım programı çerçevesinde 42 farklı ülkede Türk halk müziği konserleri verdi.
Gittiği ülkelerde 12 farklı lisanda müzik söyleyen Gönlüm, yöresel icra tekniği, tiyatral yeteneği, yorumu ve yaren ismini verdiği 3’lü sazıyla kısa müddette Türk halk müziği alanında bir ekol oluşturmayı başardı.
Bağlama ile birlikte cura ve tambur tekniğine büyük ehemmiyet veren Gönlüm, Ege yöresinde Hamit Çine’den Ramazan Güngör’e kadar pek çok cura sanatkarı ile çalıştı.
Cura konusunda ustalığını katıldığı programlarda her uzunlukta cura çalarak gösteren Gönlüm, 1970’li yılların sonuna hakikat bağlama imalcisi Cafer Açın’a yaptırdığı yaren isimli sazıyla da farklı bir ün kazandı.
Gönlüm, 3 enstrümanın birleştiği bu sazla radyo, konser ve televizyon programlarında çeşitli gösterilere imza atarak, büyük beğeni topladı. Çocukluk yıllarından bu yana tanıdığı Ayten Gönlüm’le 1963’te bir evlilik gerçekleştiren sanatkarın Cihan ve Ezgi ismine iki kızı dünyaya geldi.
Akciğer rahatsızlığı yaşayan sanatçı, teneffüs yetmezliği sebebiyle kaldırıldığı Ankara Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’nde 1 Mart 2000’de hayatını kaybetti. Sanatçı, Ankara’daki Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedildi.
Özer Gönlüm’ün erkek kardeşi Cumhur Gönlüm, sanatçı hakkında “Özer ağabeyim hiçbir bireyden, kaynaktan ders almamıştır. Bir hocası olmamıştır. Katiyen kendi yeteneği, bilgi ve hüneriyle yapmıştır bu işi.” tabirlerini kullanmıştı.
Cumhuriyet
