Prof. Dr. Bayram, yaptığı yazılı açıklamada, dünyanın farklı bölgelerinde obezite ile ilgilenen kuruluşlar tarafından daha güçlü bir ses oluşturmak ismine 2020’den itibaren 4 Mart’ın “Dünya Obezite Günü” olarak kabul edildiğini anımsattı.
Obeziteyi “21. yüzyılın en kıymetli ve yaygın sıhhat sıkıntılarından biri” olarak tanımlayan Bayram, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ)’nün 2016 datalarına nazaran, dünya genelindeki obezite sıklığının 1975’ten bu yana süratli bir artışla 3 katına çıktığına dikkati çekti.
DSÖ RAPORUNDA YER ALDI
“Fazla kilolu ve obeziteli bireylerin sayısı dünyada olduğu üzere Türkiye’de de giderek artmaktadır” sözünü kullanan Bayram, şu değerlendirmelerde bulundu:
“DSÖ tarafından en son yayınlanan raporda Türkiye, yüzde 32 prevalans ile Avrupa’da yetişkin nüfusta obezitenin en yüksek olduğu ülke olmuştur. Çalışmalar, Covid-19 pandemisinin tüm dünyada obezite oranlarında önemli bir artışa neden olacağını göstermektedir. Pandeminin ortaya çıkardığı gerilim ve korku, meskende geçirilen vaktin artması, bu sürecin getirdiği sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve tedaviye ulaşımdaki zahmetler üzere faktörler obezite oranlarında artış açısından büyük risk oluşturmaktadır.”
“Obezite, diyabet, hipertansiyon, yüksek kan basıncı, kan yağlarında yükseklik, koroner arter hastalığı, inme, çeşitli kanserler, uyku-apne sendromu, karaciğer yağlanması, reflü, safra yolları hastalığı, kısırlık, depresyon, eklem ve hareket üzere pek çok önemli sıhhat meselesine yol açmaktadır. Yapılan çalışmalar, obeziteli bireylerin Kovid-19 enfeksiyonuna yakalanma ve Kovid-19 hastalığını daha ağır geçirme riskinin de olağan kilolu bireylere nazaran daha yüksek olduğunu göstermektedir. Obezitenin yol açtığı teneffüs sorunları ve obezite bağlı ek hastalıklar bu bireylerde zatürre gelişim riskini ve ağır bakım gereksinimini arttırmaktadır. Obezite, yol açtığı önemli sıhhat meseleleri ile hastaların hayat kalitesini ve mühletini etkilemenin yanı sıra toplumların sıhhat bütçeleri üzerinde de büyük yük oluşturmaktadır.”
GÖBEK BÖLGESİNDE BİRİKEN YAĞ DOKUSU RİSK OLUŞTURUYOR
Prof. Dr. Bayram, obezitenin DSÖ tarafından “sağlığı bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesi” biçiminde tanımlandığını aktararak, sağlıklı bireylerdeki olağan beden yağ oranının; erkeklerde yüzde 15-20, bayanlarda ise yüzde 25-30 ortasında olduğunu belirtti.
Obeziteye bağlı artan riski belirleyen değerli faktörlerden birisinin yağın bedende biriktiği yer olduğunu söz eden Bayram, şunları kaydetti:
“Göbek bölgesinde biriken yağ dokusunun obezite bağlantılı hastalıklar açısından daha fazla risk oluşturduğu gösterilmiştir. Çok sayıda genetik, çevresel, fizyolojik, biyokimyasal, sosyokültürel ve ruhsal faktör birbiri ile alakalı olarak obezite oluşumuna neden olmaktadır. Bu faktörler içinde çok ve yanlış beslenme ile fizikî aktivite yetersizliği en değerli nedenler olarak kabul edilmektedir. Ömrü kolaylaştıran ve güç harcamayı engelleyen teknolojik ilerlemeler (motorlu taşıtlar, yürüyen merdiven, asansör, internet ve bilgisayar teknolojisi gibi), beslenmenin bir sanayi haline gelmesi, daha sağlam ve daha ucuz eserler elde etmek için doğal ömürde yeri olmayan besin katkılarının kullanılmaya başlanması (trans yağlar, nişasta bazlı şekerler gibi) ile hazır besin tüketiminde artış ve süratli beslenme üslubu dünyadaki obezite sıklığındaki artıştan sorumlu tutulan esas faktörlerdir.”
‘YANLIŞ UYGULAMALAR TERCİH EDİLİYOR’
Prof. Dr. Fahri Bayram, obezitenin tedavisinde ve önlenmesinde sağlıklı beslenme ile idmanı içeren ömür şekli değişikliklerinin ana basamak olduğunu, gereken ve uygun durumlarda ilaç tedavisi ve cerrahi tekniklerin de kullanılabildiğini aktardı.
Obezite tedavisinde, sıhhati bozan “mucize” diyetler, bilimsel desteği bulunmayan bitkisel tedaviler ve deneysel cerrahi usuller üzere yanlış uygulamaların giderek artan sıklıkta tercih edildiğine dikkati çeken Bayram, obezitenin önlenmesinde toplumdaki farkındalığın arttırılmasının ve bebeklikten erişkinliğe sağlıklı hayat usulü alışkanlıklarının benimsetilmesinin öncelikli maksatlar olması gerektiğini vurguladı.
Cumhuriyet
