Amerikan merkezli Time mecmuası, birinci sayısını 98 yıl evvel bugün, 3 Mart 1923’te yayımladı. Bugün 98. yaşını kutlayan Time, yalnızca Amerika’da değil, dünyanın dört bir yanında binlerce okuyucuya ulaşarak dünyanın en saygın haber ve siyaset mecmualarından biri haline geldi.
1923 yılında Briton Hadden ve Henry Luce tarafından ABD’nin birinci haftalık haber mecmuası olarak kurulan ve İngilizce olarak yayımlanan Time mecmuasının, bugün haftalık 4 milyonun üzerinde tirajı bulunuyor. Mecmuanın editörlüğünü ise Richard Stengel yürütüyor.
Yale Üniversitesi’nde dost olan Hadden ve Luce daha askerdeyken dergiyi planlamaya başlasa da, Hadden’in 1929 yılında şimdi 31 yaşındayken kalp krizinden ölmesi üzerine Henry Luce, yoluna yalnız devam etti.
Amerika merkezli mecmuanın Avrupa sürümü Time Europe, eski ismiyle Time Atlantic, bugün Londra’da basılıyor. Time Europe, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika’yı da kapsıyor. Ayrıyeten mecmuanın Asya sürümü, Kanada sürümü, Okyanusya sürümü de bulunuyor.
TIME YILIN ŞAHSI
Time mecmuası, 1927’den beri her sene son sayıda ilan ettiği, icraatlarıyla o yıl dünyada en tesirli insanlardan biri olarak seçtiği bireylerle de tanınıyor. Mecmua, bu bireye ‘Yılın kişisi’ unvanını veriyor. Mecmua tarafından 1927 yılında, ‘yılın kişisi’ seçilen birinci kişi ise Charles Lindbergh. “Şanslı Lindy” ve “Yalnız Kartal” isimleriyle da tanınan Amerikalı pilotCharles Lindbergh, 1927 yılında Atlas Okyanusu’nu uçakla tek başına geçen birinci pilot olarak biliniyor.
Mecmuada ‘Yılın kişisi’ seçilen bir Türk şimdi yer almıyor.
TARİHİNDE BİRİNCİ DEFA KAPAK LOGOSUNU DEĞİŞTİRDİ
Bugün 98. yaşını kutlayan ve kurulduğu günden bu yana tıpkı formatta devam eden Time mecmuası, tarhinde birinci sefer kapak logosunu Kasım 2020’de ABD seçimleri için değiştirdi. Yaklaşan başkanlık seçimi için ABD’lilere oy kullanma davetinde bulunan Time Mecmuası Genel Yayın Direktörü ve CEO’su Edward Felsenthal, kapak logosu ile ilgili kaleme aldığı yazısında “Yaklaşan ABD başkanlık seçimlerinin sonucundan dünyayı daha fazla şekillendirecek birkaç olay var. Amerikalılar, kendimize ilişkin bir sıfırlama düğmesine ulaşma vaktinin gelip gelmediğine karar verirken, bu sayı, 2020 kampanyasının kapanış günlerine ait özel bir rapor içeriyor. Yaklaşık 100 yıllık geçmişimizde birinci kere, ABD baskımızın kapağındaki logomuzu şu zorunlulukla değiştirdik: hepimiz oy kullanma hakkını kullanmalıyız” tabirlerini kullanmıştı.
TIME MECMUASINA KAPAK OLMUŞ 12 TÜRK
Dünyaca ünlü ABD merkezli Time mecmuasına, bugüne kadar 12 Türk isim kapak oldu. İşte o isimler:
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK (24 MART 1923 VE 21 ŞUBAT 1927)
Mustafa Kemal Atatürk, iki kez Time mecmuasına kapak oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile tüm dünyada ses getiren Atatürk’ü Time mecmuası şöyle tanıtmıştı: “Mustafa Kemal Paşa; ‘Türk nerede kendisinin efendisidir?’ tabirine, her zamanki ‘cehennemde’ cevabının yerine, ‘Türkiye’de’ cevabını vererek bu kelamın aksini ispat etti. O hiç elbet çağdaş tarihin en büyük isimlerinden biridir. Ve artık Türkiye’nin kazandıklarına sahip çıkmaya azimli olarak Batı’nın saklı güçlerine karşı duruyor.”
Atatürk ikinci kere ise Time kapağına, genç Türkiye Cumhuriyeti şimdi 4. yılında yüzde 8,5’lara varan bir büyüme yakaladığında çıkmıştı.
İSMET İNÖNÜ (19 MAYIS 1941)
Atatürk’ün silah arkadaşı ve Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Kurtuluş Savaşı’nın 22. yıldönümünde Time’a kapak oldu. Nazi ordularının Fransa’yı ve Balkanlar’ı ilhak edip namlularını Rusya ve Türkiye’ye doğrulttukları bir ortamda dergiye kapak olan İnönü, kapakta Turancı siyasetlere karşı “Allah’a çok şükür sağırım” kelamlarıyla yer aldı.
ŞÜKRÜ SARACOĞLU (12 HAZİRAN 1943)
Türkiye’nin eski başbakanı Şükrü Saraçoğlu, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’nda ABD’nin yanında olacağına karar verdiği gerekçesiyle kapak olmuştu. Time, başbakanı; “Saraçoğlu, ABD’nin siyasi arenasında kendine basitçe yer bulacaktır. ABD’yi, Amerikalıları, Amerikan arabalarını, sigaralarını, sinemalarını, hükümetini seviyor. Avrupalı önderlerin tersine ulaşılabilir, resmi değil, kalpten ve dolaysız” kelamlarıyla anlatmıştı.
ADNAN MENDERES (3 ŞUBAT 1958)
Eski başbakanlardan Adnan Menderes de Time mecmuasına kapak olan Türkler ortasında yer alıyor. Menderes, Türkiye’yi IMF’ye ve NATO’ya sokmasının akabinde “Türkiye’nin başbakanı” başlığıyla kapak olmuştu.
KENAN CİHAN (29 EYLÜL 1980)
Time’ın 29 Eylül 1980 tarihli Avrupa, Asya ve Güney Pasifik baskısının kapağında Kenan Evren’in fotoğrafı yer aldı. “Türkiye’yi bir ortada tutuyor” başlıklı sekiz sayfalık kapak yazısında, Türkiye’nin darbeye gidiş süreci ve Kenan Cihan anlatılmıştı. Lakin mecmua daha sonra, bilinmeyen bir sebepten dolayı bu kapağı arşivinden çıkarttı.
MEHMET ALİ AĞCA (9 OCAK 1984)
Papa İkinci Jean Paul’a düzenlediği suikastin akabinde tüm dünyanın gündemindeki isim olan Mehmet Ali Ağca, “Neden Bağışladı?” başlığı ile Time’a kapak oldu. Mecmua, Papa’nın Ağca’yı affetmesinin nedenlerini bulmaya çalışmıştı.
NAİM SÜLEYMANOĞLU (3 OCAK 1988)
‘Cep Herkülü’ olarak bilinen Naim Süleymanoğlu Seul Olimpiyatları’nda gösterdiği üstün muvaffakiyet ile Time mecmuasına kapak olmuştu.
MİNE KARAKAŞ (15 TEMMUZ 2007)
22 Temmuz seçimlerine bir hafta kala çıkan “Türkiye’nin ikilemi” başlıklı kapakta, mecmua, Mine Karakaş isimli genç bir bayanın fotoğrafını kullandı. Karakaş, dergiye türbanla üniversiteye alınmayınca ABD’de okuduğunu anlatmıştı.
PROF. DR. MEHMET ÖZ (HAZİRAN 2011)
ABD’de “Sağlık Gurusu” olarak ün kazanan ve ‘Dr. Oz’ isimli programıyla izlenme rekorları kıran hekim Mehmet Öz, Time’ın Haziran 2011 tarihli kapağında, kalın bağırsağında polip tespit edilmesinin akabinde kanser riskine karşı dehşetlerini anlatmıştı.
RECEP TAYYİP ERDOĞAN (17 KASIM 2011)
Devrin başbakanı, bugünün ise AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için Time mecmuasının attığı manşet “Erdoğan’ın Yolu” (Erdoğan’s Way) oldu. Haberde, Türkiye’nin bölgesinde Arap baharı için giderek güçlü bir model oluşturduğu belirtildi.
PROF. DR. HASRET TÜRECİ VE UĞUR ŞAHİN (2021)
Almanya’nın en büyük ilaç firmalarından BionTech’in kurucu ortakları olan Hasret Türeci ve Uğur Şahin, ABD’li Pfizer şirketiyle ortak geliştirdikleri Covid-19 aşısının gösterdiği muvaffakiyetle dünya gündeminin bir numarasına yerleşti ve 2021’in birinci sayısında çift kapakla çıkan Time mecmuasına kapak oldu. Mecmua, birebir sayıda kullandığı öteki kapağında ise ABD’deki Kongre baskınına yer verdi.
Cumhuriyet
