Avrupa salgın öncesindeki üzere, bir inip bir kalkan uçakların memnun turistleri kıyılara taşıdığı bir yaz mı yaşayacak? Yoksa geçen yaz döneminin, karanlık bulutlarının yine çökme ihtimali var mı?
Birkaç hafta içinde bunlardan hangisinin olacağını bileceğiz. Bu iki gelecekten birini şekillendirecek politik kararlar hali hazırda büyük tartışma yaratıyor.
Değerli sorulardan biri, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin, kararı Avrupa Komitesi’ne mı bırakacağı, yoksa kararı kendileri mi vereceğinde düğümleniyor. Üstelik, Brüksel, şu ana dek, aşı alım programı kelam konusu olduğunda iyi bir idare göstermiş değilken.
Yunanistan, ipleri kendi eline alan ülkelerden biri. Ülke, İsrail ile yaptığı mutabakatla, aşı pasaportu olan turistleri ülkeye alacak.
Kıbrıs da 1 Mayıs’tan itibaren, Avrupa İlaç Ajansı tarafından onaylanan bir aşının iki dozunu da olan İngiliz turistlerin ülkeye alınmaya başlanacağını duyurdu.
BBC’ye konuşan Kıbrıs Otelciler Birliği Liderin Philokypros Roussonides, gelişmeyi büyük bir memnunlukla karşıladıklarını söyleyerek, “Bu havayollarının uçuşları planlaması noktasında çok tesirli olacak’ dedi.
Turizm temasları işler tehlikede
Bu sırf, Avrupalı hali vakti yerinde turistlerin kıyılarda bira yahut dondurma tüketmesi ile ilgili değil.
Turizm çok büyük bir bölüm ve Avrupa genelinde 27 milyon şahsa iş olacağı sağlıyor. Temaslı kesimleri de katarsak, Avrupa iktisadının yüzde 10’unu oluşturuyor.
Yunanistan, İspanya ve İtalya üzere ülkelerin ekonomileri, muhtemel bir kapalı dönemden yıkıcı formda etkilenebilir.
Örneğin İspanya’ya bağlı Majorca adasının gayri safi ulusal hasılası geçen yıl yüzde 27 azaldı. Misal halde geçecek bir turizm dönemi, ada halkı için büyük yıkım demek.
Majorca’daki bir turizm yetkilisi, durumun sürdürülemez olduğunu söyleyerek, turistlerin dönüşüne müsaade verilmemesi durumunda birtakım lokal işletmelerin yok olacağı ihtarını yapıyor.
Turizm döneminin kurtulması Avrupa çapında iki soruna bağlı: insanların aşılanması ve turizm kaynaklı seyahatlerin insanların aşı durumuna bağlanıp bağlanmayacağı…
İspanya Bankasının baş ekonomisti Oscar Arce, El Pais gazetesine şu değerlendirmeyi yapıyor: “Eğer aşılama düzeyleri Haziran ayına gelindiğinde yüksek olursa, turizm dönemi kurtulur. Şayet yaz sonuna kalırsa, iktisat büyük ziyan görür.”
Aşının dağıtımındaki yavaşlık
Şu ana kadarki datalar çok iç açıcı değil.
Mart’ın birinci haftası sonlanırken, Belçika vatandaşlarının sadece yüzde 4.96’sı, Almanların ise yüzde 5.5’i aşının birinci dozunu oldu.
Politico isimli haber tertibin yaptığı hesaplara nazaran, Belçika’da mevcut aşılama oranlarının sürdürülmesi halinde, kollayıcı hudut olarak görülen yüzde 70’e ulaşılması 2023 yılını bulacak.
Birebir hesaplamaya nazaran, Almanya ise bu hududa 2022’nin Eylül ayında ulaşabilecek.
Bu senaryoya nazaran, sırf bu turizm dönemini değil, gelecek yılı hatta ondan sonraki yılı bile sorgulamalıyız.
Belçika ve Almanya hükümetleri ve natürel Avrupa Komitesi, yeni aşılar onaylandıkça, aşılama suratının da katlanacağını savunabilir. Nitekim bu türlü de olabilir.
Fakat şu ana kadar elde edilen sayılar, Avrupa Birliği’nin aşı programının bir felaket olduğunu ortaya koyuyor. Şu ana dek Avrupa Birliği nüfusunun yüzde 10’dan azı aşılanabilmiş durumda. İngiltere’de ise bu oran yüzde 31’e ulaştı, İsrail’de ise yüzde 52’ye…
Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de, Şubat ayında yaptığı bir açıklama ile “istenilen yerde olunmadığını” kabul etti. Almanya. Maliye Bakanı Olaf Scholz ise çok daha ağır bir söz kullanarak, Avrupa Birliği’nin aşı dağıtım programını, “tam bir felaket” (felaketten çok hahaha ağır bir tabir kullandı) olarak tanımladı.
Aşı dağıtım programında, politik bir utanç yaşayan Avrupa Kurulu, aşı pasaportları noktasında benzeri bir utancı taşıyamayabilir. Fakat bu noktadaki işaretler de yürek verici değil.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, bu pasaportların hangi bilgileri taşıyacağı ve saklayacağına ait teknolojik çalışmanın üç ay içinde tamamlanabileceğini öngördü.
Fakat aşı pasaportları ile ilgili zahmet, teknolojik olmaktan çok siyasi ve ahlaki.
Merkel, sadece aşı pasaportu olan bireylerin seyahatine imkan sağlamakla ilgili bir çalışma yapmadıklarını, bu noktada “kesinlikle bir siyasi kararın şimdi alınmadığını” söyledi.
Örneğin, yetişkinlerin yüzde 40’ının aşı olmayabileceğini söylediği Fransa, bu türlü bir aşı pasaportu uygulaması karşısında ne hal alabilir?
İktisadının değerli bir ayağını turizmin oluşturduğu İspanya, şayet Avrupa Birliği pasaportla ilgili bir karar alamazsa, aşı olmuş şahısların ülkeye seyahatini kısıtlamayacağını açıkladı.
Kuruluş prensipleri ortasında seyahat özgürlüğünün olduğu Avrupa Birliği, bu noktada çok büyük siyasi kararlar almak durumunda kalabilir.
Şayet bu kararlar yaz dönemini kurtarabilecek kararlarsa, bu kararları almak için vakit giderek daralıyor.
Cumhuriyet