Her şey değişti… ABD değişti, Suriye değişti, Mısır değişti, Irak değişti. Yetmedi, ABD, tüm siyasetlerini güncellediğini, Dışişleri Bakanı seviyesinde dünyaya duyurdu. Satır ortalarında iktisadının gerilediğini, üretim odağının Pasifik bölgesine kaydığını kabul etti. Yeni iştirakler, müttefikler arıyor, kimi ülkeleri iknaya çalışıyor.
SURİYE VE MISIR’LA GÖRÜŞÜYOR MUYUZ?
ABD’nin Suriye, Mısır siyasetleri da değişti. Lakin Türkiye hâlâ 10 yıl öncenin ABD ile örtüşen siyasetlerini savunuyor. Telaffuz şu noktaya indirgenmiş durumda: Esad “katil”, Sisi “darbeci…” Pekala, nereye kadar?
ABD, Esad idaresini istemiyor fakat bir şey de yapmıyor. En fazla İran’ın Suriye’ye yerleşmesini engellemeye çalışıyor. Türkiye kapıları kapatmış durumda. “YPG’ye karşı iki ülke istihbaratı işbirliği için anlaştı” içerikli haberler cılız kaldı. PKK ve ilişkili örgütler, bölgede en çok Türkiye’ye tehdit oluşturuyor. Pekala, ortak tehdit için Türkiye, siyasetlerini niçin güncellemiyor, niçin açılım yapmıyor? Telaffuz değişikliği bile Türkiye’nin elini güçlendirmez mi?
Doğu Akdeniz’deki yetki alanları tartışmasında, arbede etseler de Türkiye ile Mısır’ın varlığı birbirlerinin faydasına. Mısır, Türkiye’nin Libya’daki varlığına her fırsatta karşı çıkıyor. Tıpkı Mısır, Meis Adası’nın varlığını kabul etmeyerek deniz yetki alanları konusunda Yunanistan’la restleşiyor. Yani Türkiye’nin yapmasını isteyeceği şeyi yapıyor. Fakat Türkiye’de esneme yok.
Şu gerçeği artık kabul etmek kaçınılmaz: Mısır’da görünür gelecekte İhvan iktidarı olmayacak, Suriye’de Esad iktidarını koruyacak. Türkiye tek başına bu değişiklikleri yapamaz lakin idarelere muhalefet eder. İktidar bu bahis başlıklarında yıpranmış ve yorulmuş durumda. Türkiye’nin ulusal çıkarları açısından, öbür hiçbir neden olmasa bile bu bölgesel meseleler nedeniyle iktidarın değişmesi gerekiyor. Fakat muhalefet bunu başarabilecek mi, göreceğiz…
KARABAĞ’A HAZIRLIK
44 gün süren ikinci Karabağ Savaşı’nın Ermenistan iç siyasetinde yol açtığı sarsıntı sürüyor. Tartışmaların odak noktası Başbakan Nikol Paşinyan’ın yerine kimin geleceği. “Karabağ Çetesi” olarak isimlendirilen küme, adeta tüm Ermenilerin geleceğini ipotek altına almak istiyor. Büyük hezimete rağmen, Karabağ’a yine saldırmaya heveslisi çok. Eski başbakanlardan Robert Koçaryan, siyasete dönmek istiyor; yine savaş başlatmak gerektiğini söylüyor. Kendisi Hocalı katliamının sorumlularından… Ermenistan idarelerinin geçmişini inceleyince, Karabağ telaffuzlarını, sadece “yenilgiyi hazmedememe” olarak değerlendiremeyiz. Bu ülke siyasetinin dinamikleri pek gerçeklerle örtüşmüyor.
Hele kelam konusu Türkler olunca… Sorunun belirleyici aktörü Rusya’yı da unutmamak gerek. Paşinyan’ın cezalandırılması konusunda rahat davranan Rusya, Moskova yanlısı yeni hükümeti ödüllendirmek isteyebilir mi? Bu yüzden Azerbaycan’ın Paşinyan sonrasına bilhassa askeri manada önemli hazırlık yapması gerekiyor.
Ordunun yapılandırılması konusunda çalışmaların başladığını şahsen Azerbaycan başkanı Aliyev açıkladı. Türkiye’nin de mümkün kışkırtmalara askeri ve diplomatik taraftan hazır olması kaçınılmaz.
Cumhuriyet
