CHP, 702 sayılı KHK’nın tümünün ve başka farklı tüm hususlarının Anayasa’ya alışılmamış olduğu gerekçesiyle iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Dava dilekçesinde, “7142 sayılı Yetki Kanunu çerçevesinde Bakanlar Şurasına verilen KHK ve Kanunlarda değişiklik yapma yetkisinin Anayasa’da yapılan değişikliklere ahenk sağlanmasını kapsadığı, Nükleer Düzenleme Kurumunun kurulmasının bu kapsamda yer almadığı” belirtilmişti.
Anayasa Mahkemesi, iptali istenen kuralların, TBMM’nin Bakanlar Konseyine KHK çıkarma yetkisi verebileceğini karara bağlayan Anayasa’nın mülga 91. unsuru çerçevesinde denetlenmesi gerektiğini kararlaştırdı.
702 sayılı KHK’nın tüm hususlarını farklı başka inceleyen Yüksek Mahkemenin kararında, 702 sayılı KHK’nın, 7142 sayılı Yetki Kanunu’na dayanılarak çıkarılan KHK’lardan olduğu belirtildi.
Anayasa’da yapılan değişikliklere ahenk sağlanması gayesi doğrultusunda Bakanlar Heyetine tanınan yetkinin kapsamının 7142 sayılı Kanunla belirlendiği söz edilen kararda, hasebiyle bu Yetki Kanunu’na dayanılarak çıkarılan kuralların Anayasa’da yapılan değişikliklere ahenk sağlama emeli taşıması gerektiği kaydedildi.
BU KAPSAMDA BEDELLENDİRİLEMEZ
Kararda, KHK’nın 1. hususuna nazaran hedefinin, nükleer güç ve iyonlaştırıcı radyasyona ait faaliyetlerin yürütülmesi sırasında çalışanların, halkın, etrafın ve gelecek jenerasyonların iyonlaştırıcı radyasyonun mümkün ziyanlı tesirlerinden korunmasına yönelik uygulanması gereken temel unsur ve temeller ile tarafların sorumluluklarını ve bu faaliyetler üzerinde düzenleyici denetim yetkisini haiz Nükleer Düzenleme Kurumunun teşkilat, vazife, yetki ve sorumlulukları ile işçisinin özlük haklarına ait temelleri belirlemek olduğu bildirildi. Nükleer güç ve iyonlaştırıcı radyasyon ile ilgili tesis, aygıt, husus ve faaliyetlerin de bu KHK kapsamında olduğu belirtilen kararda, şöyle denildi:
“Çevre ve insan sıhhatiyle direkt ilgili olan nükleer güç ve iyonlaştırıcı radyasyona ait faaliyetlerin yürütülmesi sırasında ilgililerin korunmasına yönelik temel unsur ve asıllar ile tarafların sorumluluklarının belirlenmesi ve bu faaliyetler üzerinde düzenleyici denetim yetkisini haiz Nükleer Düzenleme Kurumunun kurulması formundaki maksadın Anayasa’da yapılan değişikliklere ahenk sağlanması kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır. Öbür bir tabirle nükleer güç ve iyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine ait hususlar ile bu alanda yetkili bir kurum kurulmasının Anayasa’da yapılan değişikliklere ahenk sağlamak emeli kapsamında olmadığı görülmektedir. Hasebiyle dava konusu kuralın Anayasa’nın mülga 91. hususu uyarınca verilen KHK çıkarma yetkisinin emel ve kapsamı içinde değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır. Kural, Anayasa’nın mülga 91. hususuna karşıttır, iptali gerekir.”
8’E KARŞI 7 OYLA
İptal kararı 8’e karşı 7 oyla alınırken, karşı oyların münasebetinde, kelam konusu kanunun daha evvel kurulmuş olan kamu kurum ve kuruluşları konusunda değil, kanun yahut KHK kapsamında yer alan fakat şimdi kurulmamış olan kamu kurum ve kuruluşlarının hayata geçirilmesi konusunda da bir yetki verdiği belirtildi.
Nükleer alanda yapılacak düzenlemeler çerçevesinde icracı kurumların yanı sıra düzenleme yetkisine sahip bir kurumun da gerekliliğini öngören kanun koyucunun, birinci etapta bu sorunu süreksiz bir düzenleme ile halletme yoluna gittiği söz edilen münasebette, kelam konusu KHK’da, nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi kapsamında, düzenleyici bir kurumun ileride kurulmasından ve bu kurum ihdas edilene kadar düzenleme işlevinin Türkiye Atom Gücü Kurumu (TAEK) tarafından yerine getirilmesinden açıkça bahsedildiği aktarıldı.
Kanunun kendi içerisinde dengeli olacağı varsayımından hareketle, olmayan bir kurumun kurulmasına yetki verilmesi sırasında, belirlenen kurallara uygun bariz bir durum varken, “karşılığı olmayan bir yetki verildiğini” sav etmenin mümkün olmadığı vurgulanan münasebette, “Bu yetki ile ne tıp bir kurum kurulması halinde yeni değişikliğe uygun hareket edilmiş olunacaktır? Bu soru çoğunluğun bakış açısıyla cevaplandığında, şimdi var olmayan hiçbir kurumun bu yetki kanunu çerçevesinde kurulması mümkün olamayacaktır.” tabirlerine yer verildi.
İptal kararının, yeni düzenleme yapılabilmesi için 1 yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. Yürürlük tarihine ait karar oy birliğiyle alındı.
Yürürlüğün durdurulması talepleri ise iptal kararının ertelenmesi nedeniyle oy birliğiyle reddedildi.
Cumhuriyet
