Türkiye’nin önde gelen iktisatçılarından biri olan, uzun yıllar üst seviye devlet misyonlarında de bulunan Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Merkez Bankası’nın (MB) son faiz kararını “Sıkışık bir vaziyet var, buna gereksinimleri vardı” halinde yorumladı. Doları frenlemek, enflasyonu durdurmak için faiz artışı yapıldığını kaydeden Kuruç, şunları söyledi:
TEK SİLAHI FAİZ
“MB’nin elinde yalnızca, o da iyi ateş almayan faiz silahı var. Âlâ ateşlenemiyor, zira kararlar dış dünyaya geçti. Ateşleyebildiği kadar ateşliyor. Diğer fren düzeneği yok. Ekonomik büyüklüklerin manası kalmadı. Yokuş aşağı gidişi durdurmak için frene basmak zorunda. MB, gelinen noktada mecburen kredileri feda ediyor. Enflasyondan çekiniyor. Zira en yüksek enflasyon Türkiye’de.”
Bu çeşit kararlarla fon girişi arandığını, döviz hesaplarında çözülme umulduğunu tabir eden Kuruç, “Riskler büyüdü. Çözülme olmaz. Aslında onlar da beklemiyor. Tekrar hareketlenen kuru durdurmak istiyor, enflasyonist gidişten korkuyorlar. Kredi genişlemesi de durdurulmak isteniyor. Aslında buna muhtaçlar ancak bıçak kemiğe dayandı. Artık herkes kendi bacağından asılsın noktasına geldik” diye konuştu.
Bugün Hazine’yi kurtarmanın da öne çıktığına atıf yapan Kuruç, şunu hatırlattı: “Geçen yıl Hazine tahvil çıkardı. Kamu bankalarına döviz aktarıldı. Onlar gidip bununla Hazine tahvili aldı. Dövizi teminat olarak MB’ye yatırdı. Böylelikle kredi açıldı. Geçen yıl bu türlü bir sinema seyrettik. Hazine bakımından da artık bu zorlaştı. Tekrar bu noktalarda aciz kalmamak için fren sistemi devreye sokuldu.”
Türkiye’nin büyüme ile istikrar ortasına sıkıştığını da anlatan Kuruç, faiz artışı sonrası piyasanın “herhalde bunu yavaş yavaş indirecekler” diye bekleyeceğine, bunun için enflasyonun yükselmemesi gerektiğini fakat ortada “maliyet enflasyonu” olduğunu söyledi.
PAKETLER DEVAM EDER
Kuruç, şöyle devam etti: “O da neden, zira kıtlık iktisadına girdik. İşler yavaşladı. Bu karar üzerine tekrar konkordato, iflaslar olabilir. ‘Herkes başının dermanına baksın iktisadı.’ Geçen yılın büyük daralmasından sonra küçük çıkışlar olabilir. O vakit da ‘büyüdük’ diye reklam edilir.”
Kuruç, ayrıyeten birkaç ay sonra bir ekonomik paket daha açıklanabileceğini vurgulayarak “Paketler iktisadında paket eksik olmaz. Türkiye’nin yazgısı şudur ki paketleri yapanlar pek inanmazlar. İktidarın günü geçirmesi için yapılır” diye konuştu. Bundan sonra iktisadın “daraldıkça daralacağını”, işsizliğin artacağını kaydeden Kuruç, şuna dikkat çekti: “Normaldir. İktisat özel kısımla işliyor. Gerçek kapitalizmdeyiz. Kamu yatırım yapmıyor. Artık büyüme ikinci plana atılıyor. ‘Daha fazla daralmayalım fakat durduğumuz yerde yönetim edelim. Aman döviz artmasın. Faiz artarsa yönetim ederiz’ yaklaşımı var.”
ÜNİVERSİTELİ GENÇ ‘ODACILIK’ İÇİN BAŞVURUYOR
Türkiye’de temel sorunun işsizlik olduğunu belirten Kuruç, genç nüfusun haline işaret ederek “insan zaiyatı ile işleyen ekonomi” yorumu yaptı. Kuruç, bugünkü iktisat senaryosunda genç işsizliğe tahlil bulunamayacağını, iş bulamayan gençlerin “niteliksiz” kaldıklarını söyledi. Üniversite bitirenlerin “odacılık” için başvurduklarına dikkat çeken Kuruç, şunları söyledi: “Ekonomi, iş ve gelir yaratamıyor. Sen dünya iktisadının kararlarına kalmış bir ekonomisin. Dolarizasyonla işliyorsun. Dışarıdan gelecek para senin temel göstergen ve damarlarında akan kan haline geliyor.”
Cumhuriyet
