EPA
İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı “diktatör” diye nitelemesi iki ülke ortasında tansiyonun yükselmesine neden oldu.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri içinde Türkiye’yle yakın bağlantıları sürdürme eğilimiyle öne çıkan İtalya’dan gelen bu çıkış büyük yankı yarattı.
Türkiye reaksiyon olarak İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Massimo Gaiani’yi, Dışişleri Bakanlığı’na çağırırken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Draghi’nin Cumhurbaşkanımız hakkındaki nahoş ve hadsiz sözlerini kuvvetle kınıyor, kendisine iade ediyoruz” dedi.
Yurtdışı seyahatinde olan İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ise muhtemel teşebbüsleri “Başbakan Draghi ile görüştükten sonra koordine edeceklerini” söyledi.
Mario Draghi’nin, AB başkanlarının Türkiye’yi ziyaretinde yaşanan “koltuk krizi” ile ilgili bir soruyu yanıtlarken Erdoğan’ı “diktatör” olarak nitelemesi ve Türkiye tarafından buna gelen yansılar İtalyan basınında geniş yer buldu.
Corriere della Sera gazetesi “İtalya ile Türkiye ortasında bu düzeyde bir diplomatik çatışma uzun müddettir görülmüyordu. Darbe teşebbüsü, akademisyenlere, insan hakları savunucularına ve gazetecilere karşı sonu gelmeyen bir tutuklanma dalgasını tetikledikten sonra bile iki ülke ortasındaki bağlantılar çok iyi kalmıştı” diye yazdı.
Gazetedeki Massimo Franco imzalı yorum yazısında da, Draghi’nin “Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen’i savunmak” için kullandığı bu sözlerle “Avrupa’ya bağlılığını katı biçimde teyit ettiği” belirtildi.
Draghi’nin Erdoğan’a yönelik kelamlarına ve Türkiye’den gelen reaksiyona baş sayfasında yer veren La Repubblica gazetesi “Draghi’nin Erdoğan’la ilgili kelamları diplomatik bir çatışma yarattı” dedi. Gazete, İtalya’nın bugüne kadar Türkiye’nin AB üyeliğini dayanaklar tavrını ve iki ülke ortasındaki ticari ilgilerin büyüklüğünü de hatırlatarak “İtalya Avrupa’da her vakit Türkiye’ye karşı bir güvercin üzere görülmüştür” diye yazdı.
La Repubblica, geçen Aralık’taki AB tepesinde de Fransa ve Yunanistan üzere ülkeler Türkiye’ye karşı yaptırım isterken İtalya’nın Almanya ile birlikte daha yumuşak bir konum aldığını hatırlattı.
La Stampa gazetesi de Draghi’nin “diktatör” çıkışını ve Türkiye’den gelen reaksiyonları verdiği haberinde, İtalya Başbakanı’nın “Bu diktatörlere gereksinimimiz var” demesini de yorumladı. Gazete, bunun nedenini “İtalya, Türkiye’nin dünya çapında beşinci, Avrupa’da da Almanya’dan sonra ikinci değerli ticari ortağı. Ayrıyeten AB Türkiye ile göç dalgasının yönetilmesi için çok eleştirilen bir mutabakata imza attı” halinde açıkladı.
La Stampa’nın baş sayfasında “Sultan’a iki tokat” başlığıyla yayımlanan yorum yazısında ise şu sözler yer aldı:
“Erdoğan bir diktatör: Bu kolay lakin net sözcüklerin akabinde, milyonlarca kişinin – Avrupalıların, Türklerin, makus muamele gören Kürtlerin – uzun ve özgürleştirici biçimde yükselen alkışlarını duyar üzere oluyoruz.”
ReutersSalvini, Türk Büyükelçiliği önünde şov planlıyor
İtalya Başbakanı’nın Erdoğan’a yönelik kelamları ülkede siyaset dünyasında da yankı buldu.
Draghi’nin başbakanlığında kurulan geniş koalisyon hükümetinde yer alan Lig partisi bugün Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği önünde bir şov yapacaklarını açıkladı.
Çok sağcı Lig önderi Matteo Salvini, Draghi’ye dayanak vererek “Türk diktatör Erdoğan’ın gözdağları ve ayrımcılıkları kabul edilemez” dedi.
İtalya Başbakanı’nın Erdoğan’la ilgili kelamlarına takviye verenler olduğu kadar, bu çıkışı demokrasi, insan hakları üzere mevzulardaki dertler yerine “kanepe vakası” üzerinden yapmasına tenkit getirenler de bulunuyor.
“İhtiyacımız var demesi utanç verici”
Draghi’nin Erdoğan’ı “diktatör” olarak nitelemesine karşın ulusal çıkarlar için diktatörlerle iş birliği yapmanın gerekli olduğunu söylemesi de reaksiyon çeken bir öge.
İtalyan Solu partisi başkanı Nicola Fratoianni de bu görüşü lisana getirerek “Draghi’nin Erdoğan’ı diktatör olarak tanımlaması hoş bir haber. ‘Ama ona gereksinimimiz var’ (herhalde göçün idaresi için?) demesi ise utanç verici ve kabul edilemez” dedi.
Draghi “diktatör” sözünü dün akşam düzenlediği basın toplantısında bir soruyu yanıtlarken kullandı. Bu, bir saatten uzun süren ve neredeyse büsbütün pandemi ve aşı kampanyasına odaklanan basın toplantısının son sorusuydu.
Dire ajansı muhabiri Alfonso Raimo, Draghi’ye Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen’in Türkiye ziyaretinde yaşanan protokol tartışmalarıyla ilgili görüşünü sordu. Raimo ayrıyeten tıpkı sebeple AB Kurulu Lideri Charles Michel’e yönelik tenkitlere atıfla “Siz onun (Michel) yerinde olsaydınız nasıl davranırdınız?” diye sordu.
Draghi ise Charles Michel ile ilgili kısma değinmeksizin Erdoğan’ı eleştirdi ve şunları söyledi:
“Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın davranış biçimine mutlaka katılmıyorum, uygun olmadığını düşünüyorum. Komite Lideri Von der Leyen’ın maruz kaldığı aşağılama beni çok üzdü. Ama burada üzerinde durmamız gereken bir şey var: ismini koyalım, bu “diktatör” diyebileceğimiz bireylere gereksinimimiz da var. Görüş, fikir, davranış ve toplum vizyonu açısından farklılıklarımızı lisana getirmekte açık olmalıyız, lakin ülkemizin çıkarları için iş birliğine de hazır olmalıyız. Hakikat dengeyi bulmalıyız.”
Cumhuriyet
