ABD Ulusal İstihbarat Yöneticiliği Dairesi’nin (ODNI) “ABD İstihbarat Topluluğunun Yıllık Tehdit Değerlendirmesi” başlıklı raporu, üst seviye istihbarat yetkililerinin ABD Kongresi’nde ülkenin bu yıl karşı karşıya kalacağı en büyük tehditler hakkında konuştuğu oturum öncesinde yayımlandı. 27 sayfalık raporda, ABD çıkarlarına tehdit oluşturan birincil aktörün Çin olduğu belirtilirken tehdit ögesi öteki ülkeler Rusya, İran ve Kuzey Kore olarak sıralandı.
Çin’in tesir alanını genişletmek ve ABD’nin nüfuzunu azaltmak için gayretlerini sürdüreceği tespiti yapılan raporda, Çin’in son periyotta askeri gücünü de giderek artırdığı ve büyük bir nükleer füze gücü oluşturduğu belirtildi. Koronavirüs salgınının da Çin’in milletlerarası alanda aktifliğini artırmasını yavaşlatmadığına dikkat çekildi.
Raporda Rusya’nın, ABD’nin memleketler arası alandaki tesirini sarsmak ve Batı ittifakını zayıflatmak için eforlarını sürdüreceği kaydedilirken Rusya’nın, eski Sovyetler Birliği coğrafyasındaki tesir alanını kabul etmesi konusunda ABD’yle karşılıklı bir uzlaşı arayışında olduğu tespitine yer verildi. Raporda Rusya’nın, hala kitle imha silahları, siber tehditler, istihbarat operasyonları ve uzay alanında ABD’nin en büyük ve donanımlı rakibi olarak kalmaya devam ettiği de vurgulandı. Raporda koronavirüs salgını ve iklim değişikliği ABD çıkarlarına tehdit oluşturan sorunlar ortasında sayılırken, global terörizmin de hala hem ABD topraklarında hem de ülke dışında ABD çıkarlarına yönelik tehdit oluşturduğu vurgulandı.
‘ABD SURİYE’DEN ÇEKİLİRSE…’
Raporun ABD çıkarlarına tehdit oluşturabilecek “Çatışmalar ve İstikrarsızlık” başlığı altında bulunan Ortadoğu, Libya ve Suriye kısımlarında Türkiye’nin de ismi geçiyor. “Ortadoğu” altbaşlığında “Rusya, Türkiye ya da öteki ülkelerin müdahalesiyle birtakım çatışmaların alevlenmesi riski bulunuyor” denirken ‘Suriye’ altbaşlığında “ABD askerlerinin çekilmesi durumunda Suriye rejimi, Rusya ve Türkiye’nin Kürtler üzerindeki baskısı artacaktır” tabirleri yer aldı. Libya altbaşlığında “Mısır, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye’nin vekil güçlerine verdikleri mali ve askeri takviyeleri sürecektir. Buradaki tartışmalı problem, Rusya ve Türkiye’nin Ekim 2020’de BM arabuluculuğunda varılan ateşkes ile yapılan tüm yabancı güçlerin ülkeyi terk edip etmeyecekleri davetine uyup uymayacaklarıdır” denildi.
ESLEN: TÜRKİYE ÇOK BİLİNMEYENLİ DENKLEME UYGUN SİYASET GELİŞTİRMELİ
Raporla ilgili Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan emekli tuğgeneral Nejat Eslen, Suriye kısmındaki tespitlerle ilgili “Rapor, Suriye’de ABD’nin YPG’ye dayanağının süreceğini yine göstermiş oldu. Suriye’deki düğüm çözülmedi, kolay çözülecek üzere de durmuyor. Türkiye’nin bu çok bilinmeyenli denkleme uygun olarak siyaset geliştirmesi ve YPG konusunda işbirliği için Suriye idaresiyle münasebet kurması ve Suriye’de Rusya’yla işbirliğini arttırması gerekiyor” dedi.
Raporun tartısını Çin ve Rusya’nın oluşturduğunu belirteren Eslen, “Çin-ABD münasebetleri rekabet içinde mi gelişecek, ABD global liderliğini Çin’le mi paylaşacak, bunlar meçhul. ABD’nin bu mevzuda gereğince hazırlığının olmadığı ve Çin’i durduracak gücünün kâfi olmadığını görmeye başladığı hissediliyor” dedi.
Raporda Rusya’nın direkt doğruya ABD’ye tehdit olarak tanımlandığını kaydeden Eslen, “ABD, önceliği Rusya’ya veriyor. Lakin kanımca ABD Rusya’ya karşı da tam olarak ne yapacağını bilemiyor. Bunu Donbass tansiyonunda direkt gördük. Ukrayna’ya dayanak açıklamaları yapıldı lakin sonunda ABD geri adım attı. Karadeniz’e gönderilecek savaş gemilerinin gönderilmesinden vazgeçilmesi ABD açısından büyük bir jeopolitik kırılma anıdır. ABD’nin zafiyeti burada ortaya çıktı” diye konuştu.
ABD’nin son periyotta Çin, Rusya’yı giderek daha büyük tehdit olarak tanımlamasıyla Soğuk Savaş dönemindekine benzeri iki kutuplu dünya görünümünün öne çıktığını belirten Eslen, “Bu, vakit içinde global bir istikrar oluşturabilirse dünya için güzel olabilir. Ancak bu iki kutuplu yapı çatışmaya evrilirse bu durum dünya için bir felakete de dönüşebilir” değerlendirmesini yaptı.
Cumhuriyet
