Getty Images
Idmanın sıhhat açısından faydaları konusunda çok sayıda araştırma var; buna yaşlanma sürecinde beyin sıhhati ile ilgili araştırmalar da dahil.
Bu hususta yapılan son araştırma, antrenmanın karaciğerde tetiklediği az bilinen bir proteinin beyni gençleştirip canlandırdığını ortaya koydu.
ABD’nin San Francisco kentindeki California Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, antrenman yapan yaşlı fareler ile hareketsiz fareler ortasındaki farklar incelendi.
Antrenman yapan yaşlı farelerde karaciğer tarafından üretilen bir enzimin daha fazla olduğu görüldü.
Gpld1 isimli bu enzim ile beynin bilişsel işlevleri ortasında ilişki olduğu biliniyor.
Araştırmacılar, insanların kan örneklerini inceleyerek birebir sonucun onlarda da geçerli olduğunu gördü. Yani sağlıklı ve fizikî olarak faal yaşlılarda bu enzim oranı hareketsiz olanlara kıyasla daha yüksek.
Araştırmanın sonuçları Science mecmuasında yayımlandı.
Araştırmada daha sonra bir adım daha atılarak diğer araştırmalara bahis olan ve genç ve sağlıklı farelerin kanının yaşlı farelere enjekte edilmesiyle onların gençleştirilmesini sağlayan çalışmalar tekrarlandı.
Idman yapan farelerin kanından alınan plazma, hareketsiz farelere enjekte edilip Gpld1 enzim düzeyleri yükseltildiğinde, beklendiği üzere, idman alışkanlıklarında rastgele bir değişim olmadığı halde bilişsel işlevlerinin geliştiği görüldü.
Testin bir öteki kademesinde da farelerin karaciğerlerinin genetik yapısı değiştirilerek daha fazla enzim üretmeleri sağlanıp hafıza ve bilişsel işlevleri teste tabi tutuldu.
Sonuç epey çarpıcıydı. Üç hafta içinde, altı haftalık tertipli antrenman durumundakine benzeri sonuçlar elde edilmiş, beynin hafıza işleyişini denetim eden hipokampus kısmında yeni hudut hücreleri üremeye başlamıştı.
Getty ImagesCalifornia Üniversitesi’nde anatomi uzmanı Profesör Saul Villeda, araştırmaya ilgili basın açıklamasında, “Bu dataları gördüğümde ağzım açık kaldı. Doğrusu, antrenmanın beyin üzerinde bu kadar faydasını gösteren bir tek molekül bulmayı başaracağımı sanmıyordum” dedi.
Bu sonuçların insanlara tam olarak ne formda uygulanabileceğine dair daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtiliyor. Lakin bu datalar, zayıf ve yaşlı bireylerin yahut antrenman yapamayacak durumda olanların da, antrenmanın sağlıklı bir beyin için sunduğu avantajlardan yararlanması açısından değerli görülüyor.
Villeda, “Egzersizin beyne faydasına muadil bir fayda sağlayacak bir ilaç olsaydı herkes o ilacı almak isterdi. Bizim araştırmamız da bu faydaların en azından bir kısmının bir gün hap halinde sunulabileceğine işaret ediyor” dedi.
Cumhuriyet
