– Soykırım, bir hukuk kavramıdır, kabahattir. Fakat bu hatanın varlığına hukuk, yani mahkeme karar verir; devlet liderleri, hükümetler ya da parlamentolar değil! Bu nedenle ABD Lideri Joe Biden’in “Ermeni Soykırımı var” demesi, hukuken hiçbir manaya gelmez. Biden bir mahkeme değildir.
– Kaldı ki milletlerarası mahkeme olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu mevzuda aldığı karar var; ünlü “Perinçek- İsviçre Davası” var… O davaya bakan hem 2. Daire 2013’te, hem de Büyük Daire 2015’te, özetle cumhurbaşkanlarının, parlamentoların ve hükümetlerin soykırım konusunda karar vermeye yetkili olmadığını belirtmiştir.
– Soykırım, hukukun hususudur ve bir soykırım olup olmadığının kararını parlamentolar değil mahkemeler karar verebilir. Örneğin Holokost için alınmış bir mahkeme kararı vardır ancak 1915 olaylarıyla ilgili alınmış bu türlü bir karar yoktur. Öte yandan soykırım cürmü 1948’de BM Sözleşmesi’yle cürüm kavramı haline gelmiştir. Yani hiç kimse 1948’den evvelki bir aksiyonu nedeniyle soykırımla suçlanamaz.
– Öte yandan soykırım, tıpkı başka hukuksal hatalar üzere, ülkeleri değil bireyleri bağlar. Yani Almanya ülkesi değil, Hitler ve onun buyruğuyla şu, şu, şu isimler soykırım yapmıştır. Lakin ABD başta pek çok Batı ülkesi, 1915 üzerinden bireyleri değil, direkt Türkiye’yi suçlamaktadır. Bu da emperyalizmin asıl niyetini ortaya koymaktadır. ABD için sıkıntı tarihî bir mevzuyu aydınlatmak değil, bir ülkeyi siyaseten suçlayarak sıkıştırmaktır. İşte ABD’nin mevzuyu her yıl, “soykırım diyecek mi, demeyecek mi” üzere Türkiye’nin üzerinde bir tehdit kılıcı üzere sallaması bu nedenledir. Husus türel değil, siyasi olduğu için ABD 40 yıldır “soykırım derim ha” diyerek Türkiye’ye şantaj yapmıştır.
1915 NEDİR?
1915’te yaşananlar, hatta 1877 Osmanlı-Rus savaşından itibaren başlayarak bölgede yaşananlar karşılıklı kırımdır.
Ermenistan’ın birinci Başbakanı Kaçaznuni, 1923’te yazdığı raporunda açık bir formda “’Denizden Denize Ermenistan Projesi’ üzere emperyalist bir talebe kapıldıklarını, bu tarafta kışkırtıldıklarını” belirtiyor. Bunun sonucunda da “Ermenilerin, Müslüman nüfusu katlettiğini” söyleyen Kaçaznuni, “bu nedenle Türklerin aldığı tehcir kararının gerçek ve uygun” olduğunu belirtiyor.
Kuşkusuz tehcir sırasında pek çok hata işlenmiştir, o kabahat konusu uygulamalar nedeniyle vefatlar yaşanmıştır. Fakat bu, ortada “etnik nefrete dayalı bir soykırım” olduğunu göstermez. Neden?
1) Tehcir savaşın muhtaçlığı olduğu için uygulanmıştır; tüm Ermenileri kapsamamıştır, pek çok yerde Ermeniler yerlerinde kalmıştır.
2) Uygulamadaki hataların olabildiğince hesabı sorulmuştur. Türk hükümeti, yollardaki katliamlardan sorumlu olanları idam etmiştir.
3) Olayın “etnik nefrete dayalı bir soykırım” olmadığının bir başka göstergesi de 18 Aralık 1918 tarihli kararnameyle Ermenilerin konutlarına dönebileceğinin ilan edilmesiydi…
NE YAPILMALI
1915’e saplanıp kalmanın Türkiye’ye de, Türkiye’deki Ermeni kökenli vatandaşlarımıza da, dahası Ermenistan’a da bir faydası yoktur.
Hrant Dink, bilhassa son konuşmalarında daima buna dikkat çekerdi.
Mehmet Ali Güller
Cumhuriyet
