TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, pandemi sürecinde büyük mağduriyet yaşayan esnafın durumunu kıymetlendirdi. Milyonlarca esnafın ekonomik olarak pandemi sürecinde artık bitme noktasına geldiğini anlatan TESK Genel Lideri Palandöken, şunları söyledi:
“BIÇAK ARTIK KEMİĞİ KESTİ, İLİĞİ PARÇALAMAK ÜZERE”
“TESK’e bağlı 2,5 milyona yakın esnaf, sanatkar var, bunların sayısı aileleri ile birlikte 15 milyonu buluyor. Çoğunluğu aile işletmesi ve işsizlik sayılarının görünmeyen bölümünü oluşturuyor. Esnafta artık bıçak kemiğe dayanmadı, bıçak kemiği kesti artık iliği de parçalamak üzere.
“ESNAFA BİR DOKUNSAN, BİN AH İŞİTİYORSUN”
Esnafa bir dokunsan bin ah işitiyorsun. 415 mesleği ilgilendiren kısmın başındayım. Düğün dönemi, düğün salonları, okullar, kantinler açılamıyor, servis araçları çalışmıyor, mobilya bölümü çöküşün içinde, tahminen besin satanlar var onlar da büyük sermayenin monopolünde, haksız rekabetle karşı karşıya.
TESK’TEN HÜKÜMETE: “MADEM PARANIZ VAR, FABRİKA KURUN” DAVETİ
Madem o kadar paraları var ve çalışacak bu kadar işsiz var fabrika kursunlar o halde. Gelişmiş ülkelerde bunlar kuralına nazaran yapılıyor fakat bizde her binanın altında zincir market var, bizim yaptığımız işi sermayenin yapması esnafın gelişmesini önlüyor. Bunları düzenleyen kanunların kesinlikle çıkması, haksız rekabetinin kalkması lazım.
“GETİR GÖTÜRE” REAKSİYON
Getir-götür diye yeni bir kesim kurulmuş, bunlar nerede eserleri koruma ediliyor? Hijyen kuralları var mı, ehil beşerler mı? Beşerler meskenlerinde obezite ediliyor. Bu eserler nasıl, nereden geliyor, kayıtlı iktisat içindeler mi? Kesinlikle kurallara bağlanmalı, ticaret özgür diye herkes bu işi yapmamalı.
‘Aldım uçağı, ben uçuracağım’ diyemezsiniz bunun için kurallar ve eğitim olmalı. Mutlak düzgün bir yasanın çıkarılarak her kısmın memnun hale getirilmesi lazım. Bugün olduğu üzere üç tane insanın eline monopolü bırakırsanız, “İki liralık zeytin ver” diyecek adamı bulamadığınız rekabet ögesi büsbütün ortadan kalkacak.”
“BORCUNU ÖDEYEMEYEN ESNAF İNTİHAR EDİYOR”
Türkiye’de mahalle ve sokak kültüründe önemli bir erozyon yaşandığına dikkat çeken Bendevi Palandöken, ANKA Haber Ajansı’ndan Mehtap Belen’e yaptığı açıklamada, evvelden diğerlerine yardım eden esnafın artık devletten yardım alan pozisyonuna düşürüldüğünü vurguladı. TESK Lideri, devlet tarafından verilen bütün dayanaklara karşın pandemi sürecinde ekonomik olarak borç batağına giren esnafın intiharın eşiğine geldiğini belirterek şu açıklamada bulundu:
“Devletten acil dayanak istiyoruz. Esnaf borcunu ödeyemediği vakit, intihar ediyor, aile geçimsizlikler, şiddet artıyor, sokağın güvenliği bitiyor. Biz bulunduğumuz sokaktaki insanları aydınlatıyoruz, o insanları tanıyoruz, o insanların yokluğunu hissedip üzerinde reklam yazan kolilerle değil, gerçek hakkaniyetle, onun yol parasını, besin parasını hiç kimseye hissettirmeden veren insanlarız. Problemin yalnızca toplumsal, ekonomik büyüklüğüne bakmayacaksın, ülkeye yararına ve bunun paylaşımını hakkaniyetle yapabiliyor musun ona bakacaksın, yoksa esnaf biterse her şey çok daha farklı olur. Devlet esnafın buralarda yaptığı işi yapmak için bir takım oluştursa, bize vereceği paranın bin katını harcaması lazım.”
“DEMOKRATİK ÜLKELERDE ALKOL YASAĞI OLMAZ, HAKSIZ REKABETE MÜSAADE VERMEM”
Türkiye’de, 17 günlük tam kapanma sürecinde monopol bayilerine ve alkol satışına yasak getirildiğine ait haberleri de kıymetlendiren Palandöken, “Alkol satışı yasağına ait yayınlanan bir genelge yok. Katiyetle bu türlü bir haksız rekabete, ben muhakkak müsaade etmem, ilgili bakanlıkta etmez” dedi.
Alkol satışı ve inhisar bayilerine yasak getirildiğine ait tüzel olarak hiçbir genelgenin bulunmadığının a
ltını çizen TESK Lideri, “Sosyal medyada bunlar yazılıyor. Gelişmiş hukuk devleti, demokratik ülkelerde alkol yasağı mümkün olmaz. Resmi kurumun temsilcisiyim bana gelen bir yazı yok, kabahat ögesi teşkil eden bir şey değil ruhsatlı ve devletin değerli bir gelir kaynağı. Niçin alkol satışı yapılmayacak? O vakit konutta yapılan alkole mani olacaksın. İnternette, rakı, viski, votka tanımı yapılıyor, insanları yasa dışı yola sürükleyip, konutta gizli zımnî içki üretimine neden olarak, aile tertibinin bozulmasına neden olursunuz” kelamları ile bu duruma reaksiyon gösterdi.
“İNSANLARIN ÖMÜR HALİNE MÜDAHALE EDERSENİZ VATANDAŞIN HALİ PERİŞAN OLUR”
TESK Genel Lideri Palandöken, alkollü yerlerin da lideri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Onların da hakkını savunmak zorundayım. Türkiye’de ses, sahne sanatkarına, sinemaya, tiyatroya muhtaçlığı var insanların, hürmet duymak lazım. Cümbüş yerlerini kapatırsan, üç gün sonra sanatçı yetişmeyecek. Ben resmi sevmiyorum diye, fotoğraf mi yapılmayacak.
İnsanların ömür formuna müdahale etmeyeceksin, inançlara hürmet duymak zorundasınız yoksa bu türlü kurumların yönetimi de vatandaşın hali de perişan olur. Alkollü yerlerde çalışanlar, müzisyenler ve sanatkarlar neredeyse 1.5 yıldır siftah yapmıyor, meskenlerine nasıl ekmek götürecekler? Bunların ailesi yok mu?”
“İÇENE DE İÇMEYENE DE HÜRMET GÖSTERİLMELİ”
Ramazan ayı nedeniyle alkol tüketiminin zati azaldığına dikkat çeken Bendevi Palandöken, “İçene de içmeyene de hürmet duyuyorum, herkesin hürmet duyması gerekir. Yasaklı olması insanları farklı istikametlere götürür. Devletin yasal kurumları tarafından üretimi özgür olan eserlerin tüketimine kısıtlama getirilmesi, dünyanın hiçbir yerinde bu türlü bir kısıtlama yok” dedi.
“YARA BÜYÜK, BANDAJ KÜÇÜK”
Ticaret Bakanı Mehmet Muş’la görüşerek, hakkaniyetli takviye yapılmasını istediklerini kaydeden TESK Genel Lideri Palandöken, “Esnaf olarak yeni ekonomik dayanak paketine muhtaçlığımız var. Şimdiye kadar verilen kredileri geri ödeyemiyoruz. Bölüm bazında 415 meslek ve bunların hepsinin kendine has sorunları var.
İşsizlik sigortasından en az istifade eden bölümüz, bunun için hibe takviye istedim. Hibe takviye bir keze mahsus, iki mi, üç askeri fiyat mi olur bilmiyorum fakat en azından beşerler ayağa kalksın. Kira stopajları, ÖTV, KDV büsbütün kaldırılmalı” dedi.
“GEREKEN TAKVİYESİ GÖRSEYDİK BUNLARI SÖYLEMEZDİK”
Yine yapılanma ve vergi ödemelerinin ötelenmemesi durumunda yaranın kolay kolay kapanmayacağının altını çizen Palandöken, “Yara büyük üstünü kapatacağınız bandaj küçük.
Beşerler sıkıştıkça, işleri iyi gitmedikçe üretme kabiliyeti de düşüyor, dolayısı ile şiddet ve geçimsizlikler öne çıkıyor. Daima birlikte herkes tıpkı ölçüde elini taşın altına koyacak. Gereken dayanağı görseydik işimiz tıkırında olur, bunları söylemezdik” diye konuştu.
Cumhuriyet
