ABD’deki Purdue Üniversitesi’nden araştırmacılar, maymunların bulaşıcı hastalık kelam konusu olduğunda başkalarıyla temastan kaçındığını ortaya çıkardı.
Enfeksiyonlar ve toplumsal uzaklık üzerinde çalışan Antropolog Brandi Wren ve takımı, Güney Afrika’daki yabani vervet maymunlarının toplumsal etkileşimlerini inceleyerek bir yıl geçirdi.
Independent Türkçe’nin derlediği habere nazaran, hakemli bilimsel mecmua PLOS ONE’da yayımlanan bulgular, muhakkak gastrointestinal parazitleri taşıyan maymunların başkalarını tımar etmekten kaçındığını ortaya koydu. Ayrıyeten bu parazitlerin bulaşma yollarının düşünüldüğü kadar kısıtlı olmadığına işaret etti.
Biyologlar uzun vakittir yabani hayvanlardaki enfeksiyonların çoğunlukla zararsız olduğunu, asemptomatik seyrettiğini ve hayvanın sıhhatini kıymetli ölçüde etkilemediğini düşünüyordu.
Wren’in üzerinde çalıştığı Trichuris cinsi parazitlerin de topraktan yahut ortamdaki öbür hususlardan bulaştığı kestirim ediliyordu. Fakat Wren’in araştırması, bunların toplumsal temas yoluyla yayılabileceğini ve bir bireyin toplumsal davranışını kıymetli ölçüde etkileyebileceğini gösterdi.
Wren, “Enfekte bireyler biraz uyuşuk görünüyor lakin enteresan olan şey tekrar de öteki bireylerin onları tımar etmesine müsaade vermeleri. Yalnız, diğerlerini tımar etmiyorlar” dedi ve ekledi:
“Ayrıca öteki maymunlara çok fazla sokulmuyorlar. Görünüşe nazaran kendilerini iyi hissetmiyorlar.”
Wren ve takımı, tımar davranışını titizlikle gözlemledi, dışkı örneklerini ayrıntılıca inceledi ve bulguları birbiriyle karşılaştırdı. Aksi takdirde kelam konusu bulgulara sırf davranışlardaki değişimden ulaşmak mümkün değildi.
Wren, “Sadece müşahede yoluyla hangi maymunların enfekte olduğunu anlamamız mümkün değil” diye konuştu.
“Sosyal davranış dışında enfeksiyonun öbür hiçbir belirtisi yok. Değişikliği tespit etmek de birden fazla vakit çok güç. Bireyi uzun müddet takip etmek ve dataları toplamak gerekir. Tesiri bu karmaşık etkileşimler ağında kapalı.”
Araştırmanın öteki muharriri Melissa Remis’e nazaran kelam konusu çalışma, parazit enfeksiyonlarının hayvanların gücünü nasıl etkilediğini düşünmenin ehemmiyetini ortaya koyuyor.
“Bunlar insanlarda anemiye, kronik dizanteri ve büyümenin yavaşlamasına neden olabiliyor. Maymunlar ortasında bu enfeksiyonlar, gücün düşmesi, tımar davranışları üzere toplumsal etkileşimlerin azalmasıyla sonuçlanmış olabilir.”
Cumhuriyet
