Getty Images
İngiltere’de 26 yıl evvel BBC’nin Panorama programında, gazeteci Martin Bashir tarafından, o sırada tahtın varisi Prens Charles’ın eşi olan Prenses Diana ile yapılan bir mülakatla ilgili suçlamaların incelendiği bağımsız soruşturmanın bugün yayımlanan raporunda BBC birçok bakımdan eleştirildi. BBC ise yapılan yanlışlardan ötürü “tam ve koşulsuz” özür diledi.
BBC mütevelli heyeti, 18 Kasım 2020 tarihinde bu bahisteki tezlerin eski yüksek yargıç Lord Dyson başkanlığında bağımsız bir soruşturmada ele alınmasını istemişti.
BBC Genel Müdürü Tim Davie raporun bulgularını külliyen kabul ettiklerini söyledi.
Raporda Galler Prensesi Diana’nın BBC’ye bir mülakat vermeye istekli olduğu, lakin bu mülakatın kelamının alınması sürecinde BBC’nin, izleyicilerinin kendisinden beklediği standartların gerisinde kaldığı belirtiliyor.
BBC Genel Müdürü Davie, BBC’nin bugün bu mevzuda çok daha titiz süreçler ve kurallar uyguladığını söyledi ancak şikayetlere mevzu Panorama programının hazırlandığı 1995 yılında mevcut kuralların da bu çeşit berbat uygulamaları engellemiş olması gerektiğini söyledi.
Davie, bunun da ötesinde o sırada bu olayın temelini araştırmak için daha büyük uğraş göstermiş olması ve bu hususta elindeki bilgiler konusunda daha şeffaf olması gerektiğini de ekledi.
Pekala bu röportaj neden tartışma yarattı, niye soruşturuldu?
Prenses Diana kimdi?
Prenses Diana 1981 yılında, İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth’in varisi olan Galler Prensi Charles ile Londra’daki St Paul’s Katedrali’nde evlenmişti.
Diana’nın o evlilikten doğan çocukları Prens William ve Prens Harry bugün evli ve çocuk sahibi birer yetişkin.
Charles-Dinana çifti 1992’de farklı yaşamaya başladı ve 1996’da resmen boşandılar.
Prenses Diana nasıl öldü?
Prenses Diana 1997 yılında Fransa’nın başşehri Paris’te Pont de l’Alma tünelinde, bulunduğu aracın kaza yapması sonucu öldü.
Birlikte tatil yaptığı Dodi Al Fayed ile aracın şoförü Henri Paul da kazada ömürlerini yitirdiler.
Al Fayed’in özel müdafaası Trevor Rees-Jones kazadan kurtuldu.
Yapılan soruşturmada şoför Henri Paul’un kanında Fransa kanunlarında belirtilen 100 mililitre kanda 50 miligram ölçüsünün çok üzerinde alkol bulunduğu tespit edildi. Paul’ün 100 mililitre kanında çıkan 175 miligram alkol, şoförün bir şişeden fazla şaraba denk bir alkollü içki içtiğine işaret ediyordu.
Şoför, Prenses Diana ve Dodi Al Fayed’in aracını izleyen fotoğrafçılardan uzaklaşmak için hız yaparken denetimi kaybetmiş ve tüneldeki beton bir kolona çarpmıştı.
BBCPRENSES DIANA, PANORAMA PROGRAMINDA NELER SÖYLEMİŞTİ?
1995 yılında yapılan Panorama mülakatı BBC açısından büyük bir “atlatma haber”di. Daha evvel İngiltere Kraliyet Ailesi’nin önde gelen bir mensubu hiçbir vakit Kraliyet Ailesi ve kendi özel hayatı hakkında bu türlü samimi itiraflarda bulunmamıştı.
Prenses Diana mülakatta meşhur “Bu evlilikte üç kişiyiz” cümlesini söylemiş ve
- Eşi Prens Charles’ın -şu an eşi olan Cornwall Düşesi- Camilla Parker-Bowles ile bağlantı sürdürmesinin kendisine olan inancını ve itimadını sarstığını
- Kendisinin de bir alakası olduğunu
- Bulimia ve kendine ziyan verme üzere ruhsal problemler yaşadığını
- Prens Charles’ın kral olması halinde bu vazifesine ahenk sağlayamayabileceğini
- Prens Charles’ın yanında çalışanların kendisine karşı bir savaş yürüttüğünü söylemişti.
Panorama programını 20 milyon kişi izledi ve İngiltere gündeminde fırtınalar koptu.
Kısa mühlet sonra Kraliçe İkinci Elizabeth, oğlu Prens Charles ile Prenses Diana’ya birer mektup yollayarak boşanmalarını istedi.
MARTIN BASHIR KİMDİ?
Panorama programında Prenses Diana ile, o sırada BBC’de görece deneyimsiz bir muhabir sayılan, kraliyetle özel ya da mesleksel bir ilişkisi olduğu bilinmeyen Martin Bashir’in konuşuyor olması şaşırtan bulunmuştu.
Lakin programın içeriği o kadar büyük şok yaratmıştı ki o sırada, Bashir’in bunu nasıl başardığı üzerinde pek durulmadı.
Birkaç yıl sonra Bashir özel televizyon kanalı ITV’nin “Tonight with Trevor McDonald” isimli programında çalışmaya başladı, daha sonraki yıllarda ise çeşitli Amerikan televizyonlarında çalıştı.
2016 yılında İngiltere’ye geri dönen Bashir BBC’de bu kere dini bahisler editörü olarak tekrar işe alındı ancak tıpkı yıl Mayıs ayı ortalarında sıhhatinin bozulduğu gerekçesiyle bu misyonundan istifa etti.
Getty ImagesBASHIR HAKKINDAKİ TEZLER NELER?
Bashir hakkındaki argümanların odağında Prenses Diana’nın erkek kardeşi Kont Charles Spencer’ın yaptığı açıklamalar var.
Kont Spencer’in anlattığına nazaran, Bashir, kendisine, bir medya kümesinin, daha evvel kendisinin yanında çalışan birine ödeme yaptığına dair uydurma banka kayıtları göstermişti. Bu yolla itimadını kazanıp, kendisini Prenses Diana ile tanıştırmasını amaçlıyordu.
Martin Bashir de, bu suçlamalar üzerine, BBC’de çalışan bir grafikçiye bu uydurma banka hesap ekstrelerini yaptırdığını itiraf etti.
Kont Spencer ayrıyeten Martin Bashir’in Prenses Diana’ya palavralar söylediğini, onun, Kraliyet ailesinin kendisine karşı çeşitli kumpaslar içinde olduğu inancını besleyecek bir dizi öykü uydurduğunu da söylüyor.
Kont’a nazaran Bashir bütün bunları Prenses Diana’yı mülakata razı edebilmek için yaptı.
Getty ImagesPrenses Diana 1981 yılında, İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth’in varisi olan Galler Prensi Charles ile Londra’daki St Paul’s Katedrali’nde evlenmişti.BBC HAKKINDAKİ SUÇLAMALAR NELER?
Martin Bashir’in Kont Spencer’e geçersiz banka hesap ekstreleri gösterdiğine ait haber 1996 yılında Mail on Sunday gazetesinde yayımlandıktan sonra, BBC mevzuyla ilgili bir iç soruşturma başlattı.
BBC’nin soruşturmasında Martin Bashir’in, Panorama programının ve BBC Haber Dairesi’nin yanlış bir şey yapmadığı sonucuna varıldı.
O soruşturmayı yürüten haber müdürü Tony Hall (şu anda Lord Hall) daha sonra BBC Genel Müdürü oldu, 2019 yılında bu misyondan ayrıldı.
Ayrıyeten, bu kadar kıymetli bir mülakatı kopartabilmiş olmanın zafer havası içinde ve bunun uygunsuz kimi hareketler sonucu alınmış bir mülakat olduğunun ortaya çıkmasının yaratabileceği mahcubiyetten korkularak, hakikat dürüst bir soruşturma yapılıp yapılmadığı, gerçeklerin üzerinin örtülüp örtülmediği soruları da soruldu.
Geçen yıl Kont Spencer bu husustaki dertleri ve tezlerini kamuoyuna açıkladıktan sonra, BBC bağımsız bir soruşturma yapılması için harekete geçti ve Martin Bashir’in de soruşturmaya her halde yardımcı olduğunu açıkladı.
BBC, soruşturma hakkında, süreç devam ederken kamuoyuna bir açıklamada bulunmayacağını bildirmişti.
Lord Dyson başkanlığında yürütülen bağımsız soruşturmanın bulguları 14 Mayıs Cuma günü BBC’ye gönderildi ve rapor 20 Mayıs’ta kamuoyuna açıklandı.
BBC Genel Müdürü Tim Davie bütün bu eksiklik ve yanlışlardan ötürü 26 yıl sonra kurumun bugün “tam ve koşulsuz” bir formda özür dilediğini söyledi.
Cumhuriyet
