Reuters
Türkiye’de Pfizer/BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşılarının da teslim edilmeye başlanmasıyla Haziran ayı içerisinde aşılama kampanyasına sürat kazandırılması hedefleniyor.
Türkiye’de onay almış üç aşı bulunuyor. Bunlar Çin’in Sinovac şirketinin geliştirdiği CoronaVac, Rus üretimi Sputnik V ve Pfizer/BioNTech olarak sıralanıyor.
BioNTech’in geliştirdiği aşı ise kullanılan yeni teknoloji nedeniyle klasik aşılardan ayrışıyor. BioNTech aşısında mRNA (messenger RNA yahut haberci RNA) olarak bilinen teknoloji kullanılıyor.
Şu anda mRNA metoduyla geliştirilmiş ve dünya genelinde kullanım onayı alan iki farklı aşı bulunuyor. Öteki aşı da ABD’li Moderna şirketinin geliştirdiği Covid aşısı. Lakin Moderna şimdi Türkiye’de kullanılmıyor.
BBCmRNA nedir?
Bu sistem aslında virüsün genetik yapısının kopyalanmasına dayanıyor.
Bilim insanları, mRNA tekniğiyle geliştirilmiş aşıların Covid-19 pandemisi için yaygın bir biçimde kullanılmasının öbür birçok hastalık için de çığır açıcı bir gelişme olabileceğini söylüyor.
Bu teknik kapsamında, virüsün genetik kodunun bir kısmı alınıyor ve hücrelere nüfuz edilmesi için yağ ile kaplanıyor.
Bu sıvı, insanlara enjekte ediliyor. Böylelikle virüsten alınan genetik kod insan hücrelerine ulaştırılıyor.
Aşı, hücrelerin koronavirüsün hücreye girmesini sağlayan dikensi proteinin kopyasını üretmesini sağlıyor.
Böylelikle, bağışıklık sistemi de antikor üretiyor ve T hücreleri de bedenin ziyanlı olarak algıladığı bu yapılarla gayret etmeye başlıyor.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Önleyici Tıp Profesörü William Schaffner, mRNA teknolojisini “21’inci yüzyıl bilimi” olarak tanımlıyor ve mRNA temelli Covid-19 aşılarından alınan olumlu bilgilerin, gelecekteki enfeksiyon hastalıkları salgınlarıyla çabada kıymetli bir potansiyel sunduğunu belirtiyor.
mRNA aşıları ne kadar tesirli?
Şu anda mRNA teknolojisini kullanan ve yaygın biçimde kullanılan iki aşı bulunuyor.
Bunlardan birincisi Moderna’nın geliştirdiği Covid aşısı. Şirketin ABD Besin ve İlaç Dairesi’ne (FDA) sunduğu rapora nazaran, bu aşı semptomatik olayların önlenmesinde yüzde 94 tesirli.
Başkası de Pfizer/BioNTech’in ürettiği aşı. Şirket de aşının aktiflik oranını yüzde 95 olarak veriyor.
Yayın formda kullanımlarının başlamasının akabinde gerçek hayattaki uygulamalardan gelen datalar de benzeri bir fotoğraf ortaya koyuyor.
Dünyada en süratli aşılama programı uygulayan ülkelerden İsrail’de de BioNTech aşısının iki dozun akabinde semptomatik olayları yüzde 94, hastaneye yatışları da yüzde 87 oranında düşürdüğü tespit edildi.
EPAmRNA aşısı ne kadar inançlı?
Yeni bir teknoloji olmasından ötürü son devirlerde çok sayıda temelsiz tez ve komplo teorisinin merkezinde bulunuyor.
Lakin bu tezlerin rastgele bir bilimsel desteği yok. İnsanların genetik yapısını ya da DNA’sını değiştirmek üzere bir durum da kelam konusu değil.
Bu teknoloji kullanılarak geliştirilen aşılar çok güçlü değil. Bu nedenle de çok önemli bir soğuklukta taşınması ve saklanması gerekiyor.
Bununla birlikte Avrupa İlaç Ajansı, geçen ay içerisinde BioNTech aşısının saklama şartlarında değişiklik yapılmasını tavsiye etti. Buna nazaran, bir aya kadar olağan buzdolabı şartlarında tutulması önerildi.
Bilim insanları ve dünyanın farklı yerlerinde yetkili kamu sıhhati kurumları, bu aşının inançlı olduğunu söylüyor.
İngiltere Ortak Aşı Komitesi, hem BioNTech’in hem de Moderna’nın geliştirdiği aşıların güvenliğine dair çok titiz ve ayrıntılı incelemeler yapıldığını ve bu aşıların inançlı olduğuna kesin bir formda kanaat getirilmesinin akabinde kullanımına onay verildiğini açıkladı.
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi de mRNA teknolojisi üzerindeki çalışmaların 10 yıllardır devam ettiğini belirterek, bu aşıları ‘yeni ancak aşina’ olarak tanımlıyor.
CDC sitesinde, ‘mRNA aşılarla ilgili, daha evvel grip, Zika, kuduz ve sitomegalovirüs için de daha evvel çalışmalar yapıldı… Aşıların dışında kanser araştırmalarında da bağışıklık sisteminin belirli kanser hücrelerini maksat almayı öğrenmesi için de mRNA teknolojisi kullanıldı’ sözleri yer alıyor.
Cumhuriyet
