İngiltere’de yer alan Lincoln Üniversitesi’nden bilim insanları,kediler ve insanları ortasındaki beş tıp ilişkiyi ortaya çıkardı. Bunların ortasında “arkadaşlık”, “eş bağımlılık”, “açık ilişki”, “uzaktan ilişki” ve “günlük ilişki” yer alıyor.
YAKLAŞIK 4 BİN KEDİ VE SAHİBİ İNCELENDİ
NTV’de yer alan habere nazaran, Animals isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışma kapsamında araştırmacılar, 3 bin 994 kedi ve sahibine birbirlerine karşı davranışlarını ölçen bir anket yaptı. Araştırmanın yanı sıra grup, kedi sahiplerinin evcil hayvanlarıyla ne çeşit bir münasebetleri olduğunu öğrenebilmeleri için etkileşimli bir test de yayınladı.
Lincoln Üniversitesi’nden çalışmanın muharriri ve hayvan davranış uzmanı Daniel Mills, “Kediler beşerlerle yakın duygusal bağlantılar kurarlar, lakin bu bahiste aslında çok az şey biliniyor. Her karmaşık toplumsal münasebette olduğu üzere, kedi sahibi bağının çeşidi, belli kişilik özellikleriyle birlikte ilgili her iki birey ortasındaki dinamiğin bir eseridir. Birçok kedi uzaklıklı olsa da, bu anlatıldığı kadar yaygın değil üzere görünüyor. Kedinin daha geniş toplumsallığı ve sahibinin beklentileri kıymetli olabilir ve sahibinin kediye duygusal yatırım düzeyi ve kedinin toplumsallığı, ne çeşit bir bağa sahip olduklarını ayırt etmede bilhassa değerli görünmektedir” tabirlerini kullandı.
‘GÜNDELİK İLİŞKİ’, ‘AÇIK BAĞLANTI…’
Bununla birlikte Profesör Mills ve meslektaşları, kedi-insan bağlantısını destekleyen farklı duygusal ögeler hakkında bilgi toplamak için ayrıntılı bir anket hazırladı. Sorular, kedinin sahiplerinin meskenlerini ne kadar inançlı bir üs olarak algıladığının yanı sıra, sahiplerinin evcil hayvanlarıyla ne ölçüde meşgul olduklarını, onların gereksinimlerine karşı ne kadar hassas olduklarını ve etkileşimlerinde dengeli olduklarını da içerdi. Sonuçlarda ise beş çeşit kedi-insan ilgisi ortaya çıktı. “Arkadaşlık”, ‘”eş bağımlılık” ve “uzaktan ilişki”nin yanı sıra, tanımlanan diğeriki alaka tipi ortasında “gündelik ilişki’ ve “açık ilişki” yer aldı.
Grup, bulgularının sadece kedilerle nasıl münasebet kurduğumuza dair anlayışımızı geliştirmekle kalmayıp, tıpkı vakitte genel olarak evcil hayvan bakımını da iyileştireceğini umduklarını söyledi.
KEDİLER VE BEŞERLER ORTASINDAKİ 5 BAĞ ÇEŞİDİ
1. EŞ BAĞIMLI ALAKA
Bu bağlantı cinsinde kediler çoklukla kendisine çok fazla duygusal olarak yatırım yapan sahibine bağımlı hale geliyor. Sahibi kedisine çok değer veriyor, onu bir aile üyesi yahut arkadaşı olarak görüyor.
Tıpkı vakitte sahibi kediyle nizamlı olarak oynuyor. Fakat eş bağımlı bağlantıda kedi diğerleriyle münasebet kurmuyor. Örneğin konuta farklı biri geldiğinde saklanıyor. Bu kedi, birebir vakitte sahibi ile yakın olduğunda kendinin ödüllendirileceğini biliyor. Örneğin sahibi yemek yerken onun başında bekliyor ve kendisine yiyeceğinden bir şeyler vermesini bekliyor.
Bununla birlikte sahibine fizikî yakınlığını korumak için değerli bir efor sarf ediyor ve ayrılma sorunu yaşıyor. Sahibi uzaktaysa yemek yemeyi reddedebiliyor ve hayal kırıklıklarını denetim etmede kimi problemler yaşıyor. Uzmanlar Bu bağlantı çeşidinin bilhassa dışarıya çıkmayan ve tek kişilik bir konutta yaşayan kediler ortasında yaygın olduğunu söyledi.
2. GÜNDELİK ALAKA
Bu kediler, konutlarda yaşamaktan çok açık havada yaşamayı tercih ediyor. Sık sık kendi mahallelerindeki birkaç meskeni ziyaret ediyorlar ve bazen günlerce ortadan kayboluyorlar. Bununla birlikte, b u kediler kendileriyle ilgilenenler dostça davransalar da, onlarla yakın kalmaya çalışmıyorlar. Aslında, sahipleri ile ortalarına biraz aralık koymak için uğraş göstermeleri de mümkün.
3. ARKADAŞLIK
Bu alaka tipinde de eş bağımlı ilişki de olduğu üzere, sahibi kediyle sistemli olarak duygusal bağlantı kuruyor: kedi için endişeleniyor onu iyi bir arkadaş ya da ailenin bir modülü olarak görüyor. Tıpkı vakitte, kediyle oynamak için vakit yaratıyor. Kedi de buna karşılık olarak sahibine karşı çok sıcak ve arkadaş canlısı davranıyor, onun kucağına oturuyor, elini ve yüzünü yalıyor. Sahibini yalnızca birebir toplumsal kümenin bir kesimi olarak değil, tıpkı vakitte onu inançlı bir üs olarak görüyor.
Lakin, sahibiyle arkadaş olmayı tercih eden kediler, eş bağımlı ilgiden farklı olarak diğerleriyle iyi münasebet kuruyor. Meskene gelen ziyaretçileri karşılıyor ve hatta birtakım komşuları ziyaret ediyor. Dostça ve sıcak ilginin yanı sıra, kedi ve sahibi bağımsız olarak keyifli bir halde yaşamaya devam ediyor.
Araştırmacılara nazaran, bu kediler sahiplerine yakın olmayı seviyor, lakin sahibine fizikî yakınlığı sürdürme muhtaçlığı hissetmiyor. Ayrılma ise sorun yaratmıyor. Bu tip ilgi, birden fazla kedisi olan ağır meskenlerde daha sık görülüyor ve kedilerin birden fazla vakit dışarıya çıkmasına müsaade veriliyor.
4. AÇIK İLGİ
Bu cins bir bağdaki kediler; yalnız, bağımsız bir hayvan olarak prototipik bir görünümünü yansıtıyor. Kediler başka beşerlerle iyi bağlantılar kuruyorlar, yani ziyaretçileri selamlamaları yahut komşuları ziyaret etmeleri epey beklenen. Lakin, sahiplerinin yakınlığına çok az gereksinim duyuyorlar. Sahibinin kucağına oturmuyorlar ya onların elini ya da yüzünü yalamıyorlar.
5. UZAKTAN BAĞLANTI
Bu tıp bir münasebette kediler önemseniyor, fakat tipik olarak yakın bir arkadaş yahut ailenin bir kesimi olarak kabul edilmiyorlar. Kedinin sahibine karşı davranışları hayli arkadaşça olsa da, duygusal olarak çok yakın olmayabilirler. Bu kediler, muhtemelen özgüven eksikliğinden ötürü insanlardan (sahipler ve diğerleri) uzak durmayı tercih ediyorlar. Sahibinin elini ve yüzünü yalamıyorlar, telaşlı ve hüzünlü olsalar bile sahiplerini aramıyorlar.
Cumhuriyet
