Londra’nın merkezindeki yoğunluk, neredeyse pandemi öncesindeki kadar. Trafikte sıkışıklık vardı, dükkanlar açıktı ve her yer insan doluydu.
Birleşik Krallık’ta Özgürlük Günü diye anılan Covid kısıtlamalarını kaldıracağı günden evvelki hal bu. Karşıtlarıysa buna “tehlikeli”, “sorumsuz”, “kumar” diyor.
Daha bulaşıcı Delta varyantının İngiltere’de hadiseleri büyük oranda artırmasına rağmen, kalan Covid-19 kısıtlamalarının neredeyse hepsi, 19 Temmuz’da sona erecek.
Gece kulüpleri yine açılacak, toplumsal aralık zorunlulukları ve ziyaretçi sayılarındaki kısıtlamalar kalkacak.
Birçok yerde maske takmak zarurî olmayacak. Fakat Londra’nın toplu taşıma sisteminde mecburilik sürecek.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ülkenin ileri aşılama programı sayesinde bu adımı atmaya hazır olduğunu söylüyor.
Johnson, Covid nedeniyle daha çok sayıda mevtin ve hastaneye yatışın görüleceğini, lakin geriye kalan kısıtlamaları kaldırmak ismine “doğru vaktin artık olduğunu” belirtiyor.
Olay sayıları artıyor
Son devirde ülke çapında Covid hadiselerinde keskin bir yükseliş kelam konusu. 12 Temmuz’da 34.471 olay kayıtlara geçti. Bir evvelki haftaysa bu sayı 27.334 olmuştu.
Ocak ayında, İngiltere’de her 10 Covid hadisesinden birinin hastaneye yatışla, 60 hadiseden birinin de vefatla sonuçlandığı iddia ediliyordu.
Şimdiyse hastaneye yatış riski 40 ila 50’de bir. Vefat riskiyse 1000’de bir.
Yetişkinlerin yüzde 87’sine birinci doz aşıları yapıldı, üçte ikisi de iki doz aşıyı da oldu.
Muhafazakâr hükümet, daha çok insanın aşılanabilmesi için olağanda 12 Haziran olarak açıkladığı kısıtlamaları kaldırma tarihini ertelemişti.
Başbakan Johnson, pandeminin “henüz bitmediğini” ve “ihtiyatın yaşamsal değerde olduğunu” söyledi.
‘Emniyet kemerlerini çıkartmak’
Lakin zıtları, bu ihtiyat telaffuzuna rağmen, hükümetin açılma planının çok riskli olduğunu vurguluyor.
Personel Partisi Milletvekili Jonathan Ashworth ‘hükümetin sonuna kadar gaza basarken, emniyet kemerlerini çıkarttığını’ söylüyor.
Nakliyat çalışanlarını temsil eden Unite sendikası, toplu taşımada maske zorunluluğunu kaldırmanın “büyük bir ihmal” olduğunu, zira maskelerin bulaşıyı durdurduğunu, hem yolcuları hem de çalışanları koruduğunu söyledi.
Britanya Tıp Vakfı Lideri Dr. Chaand Nagpaul, bu kararın “tehlikeli ve potansiyel olarak yıkıcı sonuçlara hamile olduğunu” belirtti.
Nagpaul daha evvel de hükümeti “halka hiç kimsenin bulaşı önlemek için rastgele bir tedbir almak zorunda olmadığı, Covid öncesi bir topluma sahip olunacağı beklentisi verdiği” gerekçesiyle eleştirmişti.
Loughborough Üniversitesi’nden Dr. Duncan Robertson da hükümetin stratejisini “bir nükleer reaktördeki denetim çubuklarını çıkartmaya” benzetiyor.
Robertson “Bütün bunlar işleri şimdikinden daha da berbata götürecek ve ne vakit tepe yapacağını da bilmiyoruz” diyor.
Imperial College London’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı bir araştırmaya nazaran 20 Mayıs-7 Haziran ve 24 Haziran-5 Temmuz ortasında hadiseler dört katına çıktı.
Leicester Üniversitesi’nden viroloji uzmanı Dr. Julian Tang hükümetin aşıların aktifliğine fazla güvendiğini söylüyor.
Tang aşıların her bireyin virüse yakalanıp hastalanmasını önlemediğini ve aşıların aktifliğine olumsuz tesirde bulunabilecek varyantlar riskinin bulunduğunu kaydediyor.
Açılma stratejisinin daha ihtiyatlı bir biçimde uygulanabileceğini belirtiyor ve “Her şeyi tek seferde yapmak zorunda değilsiniz” diye de ekliyor.
‘Bizim için Özgürlük Günü değil’
Son bir kaç haftadır birçok kişi, bilhassa de risk altında olanlar, “Özgürlük Günü”nün korkuyla bekledikleri bir şey olduğunu söylüyor.
74 yaşındaki Rosie Duffin, göğüs kanseri hastası ve klinik açıdan çok risk altında sayılan kümeden. Aşılanmış olsa da, maskelerin artık mecburî kılınmayacak olmasından dehşete kapılıyor.
Duffin “Maske takmama özgürlüğünün kaçınılmaz olarak benim günlük yaşama katılma özgürlüğümü kısıtlaması korkutucu. Diğerleri için özgürlük olabilir lakin katiyetle bizim için değil” diyor.
Lakin hükümet, kısıtlamaları daha sonra, sonbahar aylarında, grip virüsünün de yaygın olduğu bir devirde kaldırmanın daha da güç olacağını söylüyor.
Yeni atanan sıhhat bakanı Sajid Javid, “ülkenin griple yaşamayı olduğu üzere, Covid’le yaşamayı da öğrenmesi gerektiğini” söyledi.
BBC Sıhhat Muhabiri Nick Triggle, daha evvel hiçbir ülkenin İngiltere’nin yaptığı üzere süratle artan hadiselere karşın kısıtlamaları kaldırmadığını vurguluyor.
“Ancak öbür çok ülke de aşı ve doğal enfeksiyonla bu kadar yüksek bağışıklık oranına da sahip değildi” diye de ekliyor.
University College London’dan Dr. Alejandro Madrigal hükümetin pandemi stratejisini, ekonomik ve toplumsal faktörlerin de etkilediğini söylüyor.
Madrigal “Bunun çabuk biteceğine dair çok fazla kelam verildi ve ülkelerin bu sıhhat krizinden mümkün olduğunca çabuk çıkmak istemesi normal” diyor.
Fakat İngiliz hükümetinin oynadığı kumardan kârlı çıkıp çıkmayacağını söylemek için çok erken.
Dr. Madrgial “Bu pandeminin nihayet nasıl denetim altına alınacağını görmek için muhtemelen altı ay ila bir yıl daha bekleyeceğiz” diyor.
Cumhuriyet