Yeni anayasa, “laiklik” açıklamaları, “seçim barajı, dar ve daraltılmış bölge sistemleri” üzere mevzu başlıklarının, Cumhur İttifakı’nda, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yakın birtakım isimlerin MHP ile ittifaktan duyduğu rahatsızlığın kamuoyuna yansıması” olarak nitelendiriliyor. Partide ve Saray’da faal olan bu takımın, “MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin, başta anayasa olmak üzere, pek çok mevzuda AKP’den rol çaldığı ve ikinci bir parti pozisyonuna düşürdüğü”, Bahçeli’nin ise “bu takımın varlığından haberdar olduğu ve bu nedenle her yazılı açıklamasında ittifaka vurgu yaptığı” kaydediliyor. MHP kanadında, “söz konusu grubun ‘ittifakta çatlak var’ algısı oluşturmak istediği, Türkiye’ye ikinci bir tahlil süreci dayatmaya çalıştığı” niyeti hâkimken, AKP’de ise “tüm hesaplar 2023 seçimleri üzerine yapılıyor.”
Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş’ın “laiklik karşıtı” kelamları gündemdeki yerini korurken, eski AKP milletvekili Resul Tosun’un, “laikliğin anayasadan çıkarılması gerektiğine” yönelik sözleri tartışmayı büyüttü. AKP kanadından gelen “yeni anayasada birinci dört unsurun lisanının revize edileceği, Siyasi Partiler Yasası’nda AKP’nin aslında yüzde 5 seçim barajını istediği” üzere haberler, “Cumhurbaşkanlığı ve AKP içinde, Erdoğan’a yakın birtakım isimlerin MHP ile ittifaktan rahatsızlığının gün yüzüne çıkması” olarak nitelendiriliyor. Hem AKP’deki hem de MHP’deki kaynaklar, bu durumu şöyle özetliyor:
- ‘Çatlak var’ izlenimi: MHP’de son devirde “Türkiye’nin hudut uçlarıyla oynayan tartışmaların, şuurlu olarak yapıldığı” tabir ediliyor. Bunun da tek hedefinin “kamuoyunda ‘ittifakta çatlak var’ izlenimi yaratmak olduğu” vurgulanıyor. MHP başkanı Bahçeli’nin, ittifak üzerinde “yara açmayı” hedefleyen bu tartışmaları yakından takip ettiği ve bu nedenle her açıklamasında “Cumhur İttifakı” vurgusunu yaptığı, aslında bu vurgunun “Cumhur İttifakı’nda ayrışma varmış üzere göstermek isteyen AKP’lilere bir ileti olduğu” belirtiliyor. Bahçeli’nin, Diyanet’i tartışmaların içinden çekmek için evvel Erbaş’ı sahiplenen bir açıklama yaptığı fakat Tosun’un açıklamalarının akabinde çizgiyi net bir formda çizdiği tabir ediliyor. Bahçeliden gelen, net laiklik açıklamasının MHP ile ittifaktan rahatsızlık duyan AKP’deki takıma ileti olduğu vurgulanıyor.
- Telaffuzların maksadı: MHP’nin yeni anayasa teklifini, “AKP’den evvel açıklaması da AKP içerisinde ‘rol çalma’ olarak nitelendiriliyor. Bu durumdan rahatsız olan AKP’li takımın de birinci dört husus söylemi başlatarak MHP’yi rahatsız etmeyi amaçladığının altı çiziliyor.
- Büyükşehirler etken: AKP’de başta İstanbul ve Ankara olmak üzere, büyükşehirlerin mahallî seçimlerde kaybedilmesinin nedeni, “MHP ile ittifak” olarak görülüyor. AKP içindeki grubun, “İstanbul ve Ankara’da da AKP’nin oyunun MHP ile ittifak nedeniyle düştüğü” tezi üzerinde durduğu kaydediliyor.
- Yıldırım ‘denge’ ögesi: AKP’de, “gerek Cumhurbaşkanlığı’nda gerekse parti içinde MHP ile ittifaktan rahatsız olan grubun dengelenmesi” emeliyle, MHP’nin son kurultayında eski Başbakan ve TBMM Lideri Binali Yıldırım’ın “genel lider vekili” olarak şahsen Erdoğan tarafından gönderildiğinin de altı çiziliyor. Kaynaklar, “AKP Genel Lider Vekili Numan Kurtulmuş’un, ‘AKP iktidarda tek güç olmalı’ görüşüne sahip olduğu, Yıldırım’ın ise ‘ittifaktan yana olduğunu’” belirtiyor. Lakin bu istikrarın Yıldırım ile AKP içinde “bir nebze olsa sağlansa da Cumhurbaşkanlığı grubu içinde sağlanamadığı” konuşuluyor.
MHP’NİN KABUL ETMEYECEĞİ VAATLER
İkinci “çözüm süreci” isteği: Yeni anayasa çalışmalarına ait telaffuzların “AKP içinde yeni bir tahlil süreci isteyen takım tarafından ortaya atıldığı” düşünülüyor. “HDP’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da oy kaybettiğini” düşünen iktidar kanadı, oyların “bölgede ikinci güç olan AKP’ye kaymasını” hedefliyor. Bu nedenle AKP ve Cumhurbaşkanlığı içindeki bu grubun, “Kürt seçmene yeni vaatlerde bulunulmasını istediği” söz ediliyor. Bu vaatlerin ise “MHP’nin katiyen karşı çıkacağı ‘anadilde eğitim, Türk milleti kavramının tekrar belirlenmesi’ üzere vaatler olduğu” ileri sürülüyor. MHP’ye nazaran ise böylesi vaatlerin “Türkiye’yi ikinci bir tahlil sürecinin ortasına sürükleme riski” bulunuyor. MHP, AKP ile ittifakta “ikinci bir tahlil süreci inşasına asla yanaşılmaması gerektiğinin” altını çiziyor. Fakat “AKP içindeki bu takımın MHP ile ittifak nedeniyle partinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinde oy kaybettiği tezini ortaya attığı” belirtiliyor.
Cumhuriyet
