Google’ın doodle sürpriziyle usta karikatürist Turhan Selçuk en çok merak edilen isimlerinden biri oldu. Arama motoru devi Google, Turhan Selçuk’un doğum günü olması nedeniyle, Selçuk’un çizimlerinden oluşan bir doodle hazırladı. Google’ın 98’nci doğum gününe özel yaptığı sürpriz nedeniyle Turhan Selçuk merak konusu oldu.
Cumhuriyet’te “Söz Çizginin” köşesinde okurlarıyla buluşan ‘Abdülcanbaz’ karakterinin yaratıcısı, çizerlerin duayeni Turhan Selçuk, birebir vakitte Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk’un ağabeyiydi.
TURHAN SELÇUK KİMDİR?
Türk mizahının önde gelen isimlerinden, duayen karikatürist Turhan Selçuk 1922’de Milas’ta doğdu. Birinci karikatürleri Adana’daki ortaöğrenimi sırasında tıpkı yerde çıkan Türk Kelamı gazetesi ile İstanbul’da Kırmızı Beyaz ve Şut spor mecmualarında yayımlandı (1941). 1943’te Akbaba’nın takımına girdi, 1948’de Tasvir’de karikatürcü ve ressam olarak çalıştı; Refik Halit Karay’ın çıkardığı Aydede’nin baş çizeri oldu. Kardeşi İlhan Selçuk’la birlikte 41 Buçuk (1952), Dolmuş (1956) mizah mecmualarını çıkardı. 1949’da, dünyada Steinberg’in öncülüğüyle başlayan çağdaş karikatür anlayışına yöneldi. Yeni İstanbul gazetesindeki yazılarında “grafik mizah”ın karikatürün kozmik anlatımı olduğunu savundu; çalışmalarını bu istikamette sürdürmeye başladı.
Yeni İstanbul, Yeni Gazete, Akşam, Milliyet, Cumhuriyet gazetelerinde ve Akis, Istikamet, Ihtilal, Toplum, vb. mecmualarda çizdi. 1957’de Milliyet’te çizmeye başladığı Abdülcanbaz dizisi büyük ilgi gördü. Tiyatroya ve sinemaya uyarlanan bu çizgi romanın bir deseni 1991’de PTT tarafından pul olarak basıldı. 1969’da iki arkadaşıyla Karikatürcüler Derneği’ni kuran Turhan Selçuk 1973’te Sanatkarlar Birliği tarafından “Halkın Sanatçısı”, 1983’te Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Yılın Karikatürcüsü” seçildi. 1997 yılında da ”Cumhurbaşkanlığı Büyük Sanat Ödülü”nü alan Selçuk’un, 1992 yılında Dışişleri Bakanlığı’nın önerisi üzerine hazırladığı ”İnsan Hakları” bahisli standı Avrupa Kurulunun teklifiyle birinci defa Strasbourg’da açıldı ve 1997’ye kadar Avrupa’nın çeşitli kentlerinde ve Güney Afrika’da izlenime sunuldu.
1997’ye kadar Avrupa’nın çeşitli kentlerinde ve Güney Afrika’da dolaştı. “Barış ve Kitap” bahisli karikatürü 1992’de Avrupa Kurulu’nun başlattığı kitap okuma kampanyası boyunca bütün afiş ve dokümanlarda logo olarak kullanıldı. Sanatçı, çalışmalarını Turhan Selçuk Karikatür Albümü (1954), 140 Karikatür (1959), Turhan 62 (1962), Hiyeroglif (1964), Hal ve Gidiş Sıfır (1969), Kelam Çizginin (1979) isimli albümlerinde topladı. Türkiye ve Avrupa’da bir çok müzede karikatürleri sergilendi.
Milliyet gazetesinin akabinde Cumhuriyet gazetesinde çizen Turhan Selçuk, 11 Mart 2010 yılında 88 yaşında tedavi gördüğü hastanede hayatını yitirdi.
Cumhuriyet
