Emeklilik prim ödemeleri dondurulacak. Meclis tatile girmeden evvel yapılan yasa değişikliği ile hükümete kısa çalışma ödeneği müddetini bu yılın sonuna, fiyatsız müsaadesi de gelecek yılın ortasına kadar uzatma hakkı verildi.
Bu uygulamalar bir bütün olarak değil de başka farklı bölümler için de uygulanabilecekti. Lakin hükümet, yeniden bütün dallar için uzatma yoluna gitti. Cumhurbaşkanı kararına nazaran, 30 Haziran tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma müracaatında bulunmuş olan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin mühleti, bir ay uzatıldı. Yani daha evvel kısa çalışma ödeneği almakta olan personeller için uzatma yoluna gidildi.
Kısa çalışma için yeni müracaat alınmayacak. Bu bir aylık mühlet içerisinde personel, son 12 aylık prime temel çıkarları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt yararının yüzde 60’ını alabilecek. Fiyatı düşecek.
Birtakım patronlar ortadaki farkı karşılıyor. Lakin büyük kısmı ortadaki farkı karşılamadığı için personel düşük fiyata mahkûm oluyor. Ayrıyeten bu mühlet içerisinde emekçinin sıhhat hakkından yararlanabilmesi için yalnızca genel sıhhat sigortası primi ödenmeye devam ediyor. Bunun dışındaki emeklilik prim ödemeleri donduruluyor.
Ayrıyeten kısa çalışma periyodu içerisinde personel yıllık müsaade de kullanamıyor. Kısa çalışma uygulanan işyerlerinde çalışan çalışanlar son karara nazaran eylül ortasına kadar yıllık müsaade kullanamayacaklar.
İŞTEN ATMA KRİTERLERİ!
Cumhurbaşkanı’nın öteki kararı ile işten çıkarma yasağı ile patrona işçiyi fiyatsız müsaadeye çıkarma yetkisi veren düzenlemenin mühleti de 17 Ağustos’tan itibaren bir ay daha uzatıldı.
Bu müddet içerisinde patron, işçiyi, “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve gibisi sebepler, muhakkak periyodik iş yahut hizmet mukavelelerinde mühletin sona ermesi, işyerinin rastgele bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına nazaran yapılan her türlü hizmet alımları ile imal işlerinde işin sona ermesi hallerinde” işten atabilecek. Bunların dışında işten çıkarma yapılamayacak. Lakin patronlar işten çıkarmak istedikleri personelleri maddede sayılan bu nedenler kapsamında göstererek de işten çıkarma yoluna gidebiliyor.
Son karara nazaran patron, 17 Eylül’e kadar emekçileri fiyatsız müsaadeye çıkarabilecek. Emekçi bu müddette işsizlik sigortası fonundan verilen ayda 1168 lira ile geçinmek zorunda kalacak. Ayrıyeten emekçi, patron kendisini fiyatsız müsaadeye çıkardığı için “haklı fesih” hakkını da kullanamayacak. Bu münasebete dayanarak kıdem tazminatı talep edemeyecek. Kısa çalışma ve fiyatsız izinde mühletlerin uzatılmasına rağmen son çıkarılan yasaya nazaran patronlar bundan vazgeçerse prim takviyesi sağlanacak.
KAÇ KİŞİ ETKİLENİYOR?
Son bilgilere nazaran haziranda 2.3 milyon personel kısa çalışma ödeneği aldı. Tam sayı 2 milyon 321 bin 603. Mayısta sayı 3.2 milyondu. Nisan-haziran devrinde 1 milyon 705 bin 147 personel de patronu tarafından fiyatsız müsaadeye çıkarıldı.
Bu emekçiler ayda 1168 liraya geçinmeye çalışıyor. Şu anda taban fiyat 2 bin 324 lira. Hükümet, sendikaların fiyatsız müsaadeden vazgeçilmesi, olmuyorsa da “nakdi fiyat desteği” olarak tabir edilen bu fiyatın en azından minimum fiyat düzeyine çıkarılması taleplerini tüm ısrarlara rağmen kabul etmedi.
Cumhuriyet
