Covid-19 hastalarının yaşadıkları tecrübesi araştıran Avrupalı bilim insanları, koronavirüsün neden olduğu koku kaybının, soğuk algınlığı ve gripte yaşanandan farklı olduğunu ortaya koydu.
Hollanda merkezli Rhinology mecmuasında yayınlanan araştırmaya nazaran, Covid-19 hastalarının karşılaştığı koku kaybı daha ani ve şiddetli seyrediyor.
Bununla birlikte, koronavirüse yakalanan hastalar çoklukla burun akıntısı ya da tıkanıklık yaşamıyor.
Hastaların tecrübelerindeki bir öteki fark ise tat alma duyusunun yitirilmesi. Koronavirüs hastalarının tat alma duyusundaki kayıp, koku duyusunun devre dışı kalmasından kaynaklanmıyor. Covid-19 hastaları hakikaten de acı ile tatlı ortasındaki farkı algılamalarına mahzur olan şiddette bir tat kaybı yaşıyor.
Bunun nedeni, virüsün koku ve tat duyularında rol oynayan hudut hücrelerini etkilemesi.
Koronavirüsün ana semptomları:
- Yüksek ateş
- Devam eden öksürük
- Koku ve tat kaybı
Bu semptomlara sahip bireylerin kendilerini izole etmesi ve sürüntü testi alması öneriliyor. Bu şahısların aile üyelerinin de mümkün bir bulaşma riskine karşı izole olmaları gerekli.
Koku testleri
Araştırmaya liderlik eden East Anglia Üniversitesi’nden Prof. Carl Philpott, koku ve tat testlerini 30 gönüllüye uyguladı. Bunlardan 10’u Covid-19 hastası, 10’u da soğuk algınlığına sahip. Geri kalan 10 kişi ise rastgele bir semptoma sahip olmayan sağlıklı bireyler.
Yapılan testlerde koronavirüs hastalarında koku kaybının çok daha şiddetli olduğu ortaya çıktı. Kokuları tanımlamakta daha fazla zahmet yaşayan hastalar, tatlı ve acı tatları da ayırt edemedi.
Koku ve tat alma bozukluğu yaşayan insanlara yardımcı olan Fifth Sense (Beşinci Duyu) isimli yardım kuruluşuyla çalışan Prof. Philpott, “Bunlar sahiden de koronavirüsle öteki teneffüs yolu virüsleri ortasındaki ayırt edici farklar. Bu heyecan verici zira koku ve tat testleri, Covid-19 hastaları ile grip ve soğuk algınlığı yaşayan insanları ayırt etmek için kullanılabilir.”
İnsanların konutlarındaki kahve, sarımsak, portakal, limon ya da şeker üzere eserleri kullanarak kendi koku ve tat testlerini uygulayabileceklerini söyleyen Prof. Philpott, kesin teşhis için boğaz ve burundan sürüntü testi yapılmasının yeniden de gerekli olduğunun altını çizdi.
Koronavirüse yakalanıp iyileşen hastaların büyük çoğunluğunda koku ve tat duyuları birkaç hafta içerisinde geri geliyor.
Bulgular, tedavilere taraf verebilir
ABD’deki John Hopkins Üniversitesi’nden burun ve sinüs meseleleri uzmanı Prof. Andrew Lane ve takımı, burnun art kısmından doku örneklerini çalışarak koronavirüsün koku kaybına nasıl yol açtığıyla ilgili bulgular elde etti. Çalışma, European Respiratory Journal mecmuasında yayınlandı.
Koronavirüsün bedene girmesi ve enfeksiyona yol açmasında “giriş kapısı” olduğu düşünülen ACE-2 enziminin, burnun koku almakla vazifeli bölgesinde yüksek ölçüde bulunduğu tespit edildi.
Virüsün bedene bu hücreleri kullanarak girdiğini belirlemek için laboratuvar çalışmalarının devam ettiğini kaydeden Prof. Lane, “Eğer bu doğruysa, enfeksiyonla çaba için direkt burnu hedefleyen antiviral tedavilere başvurabiliriz” diyor.
Cumhuriyet