Cumhuriyetimizin kurucusu ulu başkan Mustafa Kemal Atatürk, 95 yıl evvel çıktığı Kastamonu seyahatinde tanıttığı şapka ile uluslaşma ve çağdaşlaşma yolunda kıymetli bir adım olan Kıyafet Devrimi’nin işaret fişeğini yaktı. Kıyafetlerin ve bilhassa başlıkların farklı ırk, din, tarikat, sınıf ve mesleği temsil ettiğini belirterek ihtilalin uluslaşma emeline dikkat çeken Prof. Dr. Seçil Karal Akgün, kimi giysilerin halkı istismar etme emeliyle da kullanıldığını vurguladı. Akgün, “Hedef, halkın giysi ile bilimin ışığından uzaklaşıp kelamda inanç ismine çıkar etrafları tarafından istismar edilmesini önlemekti” dedi.
Başşehir Üniversitesi Ord. Prof. Enver Ziya Karal Tarih Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Seçil Karal Akgün, ihtilali oluşturan koşulları, nedenleri ve sonuçlarını Cumhuriyet’e anlattı. Osmanlı Devleti’nin, çeşitli ırk, din ve uluslardan oluşan, çeşitli lisanları konuşan nüfusu ile ulusal olmaktan uzak olduğuna dikkat çeken Akgün, “Giysi, bu çoklu yapının, değişik halkların çabucak tanınmasının bir usulüydü. Dinî, ırksal, ulusal köken ve fikirler başa takılan başlıkla kolaylıkla görsel olarak anlatılmıştır. İnsanların kimlikleri giysiyle dışarıya yansıdığından, bunun en güçlü göstergesi olan başlığı görmek, sahibinin niyetini kavramak için kâfi olmuştur” sözlerini kullandı. Fransız Ihtilali ile birlikte ulus devletlerin oluşmaya başladığını, nüfusu farklı dinî, etnik yahut ulusal kökenli uyruklardan oluşan Osmanlı’da ayaklanmalar başladığını söyleyen Akgün, yöneticilerin dağılmayı önlemek ismine ıslahatlara yöneldiğini, 2. Mahmut’un askeri ve bürokratik kanattaki tüm Osmanlılara tek tip başlık olarak fesi getirerek Müslüman olan ve olmayanlara yönelik farklı uygulamaların son bulacağını anlatmak istediğini vurguladı. Akgün, “Atatürk’ün çağdaş uygarlığı yakalamak amacıyla önderlik ettiği Türk ihtilalinin giysi ihtilali halkası da benzeri bir fikir taşır” diye konuştu.
‘KİMSE İDAM EDİLMEDİ’
Dini semboller olarak görülen birtakım giysiler aracılığıyla kimi kimselerin “inanç istismarcılığı” yaptığına dikkat çeken Akgün, şunları kaydetti:
‘AYDINLANMADAN KAÇMIYORLAR’
Ekonomik özgürlüğünü sağlayan hiç kimsenin türbelerden, yatırlardan, hurafelerden, sarıklardan beklentisi olmadığını söyleyen Akgün, “Ekonomik çöküntünün çaresizliği içinde inanmış görünenlerse, yanlışsız gösterilince aydınlanmadan kaçmayıp ona yöneliyor. Bunun içindir ki Atatürk’ün açtığı ışıklı yolu karartmak isteyenler, tam da evvelce olduğu üzere halkın bilgisiz kalması için uğraşıyor” dedi.
Cumhuriyet
