Sinema çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da dayanak verdiği, Ankara, İstanbul, Milano dahil pek çok memleketler arası sinema şenliğinde 43 ödül alan Kazım Öz ile senaristliğini ve direktörlüğünü yaptığı, çekimleri geçen ay biten “Bir Kar Adedinin Ömrü” isimli sinemasını, davanın çalışmalarına yansımasını konuştuk.
PANDEMİYE KARŞIN SINEMA ÇEKMEK
-Dosya hakkında ne söylemek istersiniz?
Seyahat ya da siyaset akademisine katılmak yahut telefonda olağan bir sohbette bulunmak… Belgede elle tutulur bir şey kelam konusu değil. Derlenmiş toplanmış ve savcı tarafından, ‘Nasıl yaparız da cürüm üretiriz?’ yaklaşımı ile ortaya çıkarılmış, delil bile denilmeyecek şeyler sözkonusu. Sahiden hak etmediğim bir argüman ile mahpusa atılmam isteniliyor. Bir çocuğa bile ‘Kazım Öz’ü araştır, bir örgüt üyesi mi’ diye misyon verilse çabucak bir örgüt üyesi olmadığımı anlar. Zira yirmi yılı aşkın bir müddettir sinema dışında hiçbir şey yapmıyorum. İnşaat mühendisliği okudum onu bile yapmaya vaktim olmadı. Tabi ki bir sanatçı olarak eleştiren biriyim. Geçen gün adliyeye uğrayıp dosyaya baktım. Onlarca insan çalıştırılmış, 4 klasör evrak toplanmış. İnsan nitekim bu ülke ismine üzülüyor. Bir an, ‘Bu kadar insan bir belge için çalıştırılıp da ceza almamak da çok haksızlık olur’ diye hissettim. Meğer karşılarında, beşerler köşesine çekilip kendini yalıttığı pandemi de bile 4 kentte sinema çeken, sinemaya aşık, kamera dışında bir şey kullanmayan, üyesi olduğu tek örgütün sinema olduğu bariz olan yalnızca bir direktör var.
‘TAM BILAKIS MAHPUSA ATILMAK’
-Duruşmanın 1 Eylül’de olması hakkında ne düşünüyorsunuz?
1 Eyül’de yargılanmak farklı bir ironi oldu. Ömrümü ve filmlerimi; coğrafyalar, beşerler, sınıflar ortasındaki çelişkileri gidermeye adadım. Filmlerimi bu topraklarda insanların bir ortada yaşayabilmesine katkıda bulunmak için yapıyorum. Bir ekip insani temel bedellere sahip çıkmaya çalışıyorum. Bu da barışa götüren bir yol. Sonuç olarak sanat esasen barışa hizmet ediyor. Lakin ne garip Barış Günü’nde hapse atılmam isteniliyor. Yaptığım sinemalarda toplumsal sıkıntılara değinmemiş ve 43 ödül almamış olsaydım yargılanmazdım. Türkiye’de kavramların manaları aksi düz olmuş durumda. İktidar savaş diyorsa barış, barış diyorsa savaş diye anlayabiliriz. Barış istemek tehdit olarak algılanıyor. Hatta bazen tam aksine güya savaş istiyorsun üzere algılanıp yargı buna nazaran harekete geçiyor. Maalesef Türkiye’de bu türlü de bir kara mizah var. En küçük bir tenkitte bile bulunana düşmanmış üzere bakılıyor. Toplum çok kutuplaştırıldı. İnsanların gölgesinden korktuğu bir ortamda yaşıyoruz.
‘HANGİ ŞARTTA OLURSA OLSUN’
-Yargılama çalışmalarınızı nasıl etkiledi?
Tabi ki olumsuz bir yansıması oldu. Sonuçta bir tehditle karşı karşıyayım. Doğal olarak gerek ruhsal gerek fizikî olarak etkilendim. Bir çalışma yaparken, gittiğimiz bütün insanlara bunu anlatmak sıkıntı oluyor. Sinema çektiğimizde beşerler direktöre bakınca, ‘terör örgütü üyeliğinden yargılanıyor’ diyor. Bir ön yargı durumu oldu. Son projeme rastgele bir bakanlığın, kurumun v.s. 1 TL’lik takviyesi olmadan çektim. Olağan şartlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı da bu projeme takviye verirdi lakin bu şartlarda bütçe bulmak hakikaten çok güç. Her şeye karşın inandığım pratiğin peşinden koşmaya çalışıyorum. Hangi şartta olursa olsun sinema yapmaya devam edeceğim.
‘KARAKTERLERİN YAN YANA GELMESİNE MAHZUR OLMAKTIR’
-Bir Kar Adedinin Ömrü projesin bahsedersek…
Proje, Trabzon’lu bir kız ile Hakkari’li bir gencin fikirsel, inançsal, dünyaya bakış açıları ve coğrafik olarak aslında hiç uyuşmayacak üzere görünürken aşkla nasıl bir ortaya geldiğini, her şeye karşın nasıl birbirlerini sevebileceklerini anlatıyor. Toplumun kutuplaştırılmasına, insanların dost olabilecekken yapay düşmanlıklarla birbirinden uzaklaştırılmasına karşı empati kurulması gerektiğini lisana getiriyor. Herkesin sıcak bakabileceği, üzülebileceği karakterlerin dünyasından bakabileceği bir kıssa. Pandemi öncesinde sinemanın Elazığ, Erzincan, Tunceli’de olan çekimlerine başladık. Ve buradaki çekimler pandeminin ortasında bitti. Haziran ayının başında yine grubu kurup Trabzon’daki sahneleri de bitirdik. Sinemaya başlamadan evvel annemi, sinema bittiğinde ise babamı kaybettim. Yani bu yıl benim için çok sancılı bir yıl. Artık de bu davayla boğuşuyorum. Sinema de tam bu sürecin ortasına denk geldi. Filmin şu an kaba kurgusu da bitmiş durumda 2 ay içerisinde vizyona hazır halde olacak. Ülkenin ve dünyanın dört bir yanında insanların filmlerini izlediğinde düşmanlık yerine empati kurduğu, birbirine sevgiyle bakmasına neden olan bir direktörün yargılanması; filmdeki bu iki karakterin yan yana gelmesine mani olmak manasına da geliyor.
Cumhuriyet
