Halk ortasında zatürre olarak bilinen pnömaninin bakteri ve virüslerin neden olduğu akciğer enfeksiyonu olduğunu hatırlatan Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Aydanur Mihmanlı, zatürrenin nasıl bulaştığı, zatürre aşısının Covid-19’a karşı muhafaza tesirinin olup olmadığı, kimlerin, ne sıklıkla ve hangi mevsimlerde zatürre aşısı olabileceğine ait açıklamalarda bulundu. Mihmanlı, “Her yıl dünyada milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden önemli bir enfeksiyon hastalığıdır. Zatürrenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en sık nedeni, pnömokok bakterisidir. En sık zatürre yapabilen virüs ise grip (influenza) virüsüdür. Covid-19 virüsü de zatürreye neden olmaktadır” diye konuştu.
ZATÜRRE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zatürre belirtileri ve nasıl yayıldığı hakkında bilgi veren Dr. Mihmanlı, ”Pnömokok bakterisinin neden olduğu zatürre durumunda; hastalarda sıklıkla ateş, titreme öksürük, süratli teneffüs ya da nefes alma zorluğu, göğüs ağrısı üzere bulgular mevcuttur. Hastalığın sağlıklı şahıslara bulaşması, hasta bireylerin öksürük, aksırık ya da konuşması sırasında havaya yayılan damlacıkların direkt solunması yoluyla gerçekleşir. Kalabalık yerler, kapalı alanlar, insanların toplu halde yaşadığı kapalı ortamlar, zatürre etkeninin bulaşma riskinin fazla olduğu yerlerdir” dedi.
”ÜŞÜTMEK, YALNIZCA YAKALANMA İHTİMALİNİ ARTIRIR”
Üşütmekle zatürre olunmadığını söyleyen Mihmanlı, “Zatürre yaz aylarında da görülebilir. Enfeksiyon etkeni olan virüs ya da bakteriye maruz kalmadan, yalnızca üşütmekle zatürre meydana gelmez. Üşütmek, bağışıklık sistemimizi olumsuz etkileyerek zatürreye yakalanma ihtimalini artırabilir. Hasta olmasalar bile birtakım çocuk ve yetişkinlerin burun ve boğazlarında bu bakteriler bulunabilir. Bu şahıslar pnömokokal hastalığı yayabilirler. En kıymetli korunma yolu; hasta şahısla yakın teması azaltmak ve maske takmaktır. Istikrarlı, nizamlı beslenmek, sigara içmemek, vitamin ve mineralleri sistemli almak üzere tedbirler hastalığın ortaya çıkmasında esirgeyici bir tesire sahiptir. Risk kümesindeki bireylerin aşı yaptırması önerilir” tabirlerini kullandı.
ZATÜRRE AŞISI NEDEN DEĞERLI?
Mihmanlı, “Zatürre aşısı, en sık zatürre etkeni olan pnömokok bakterisine karşı korunma gayeli geliştirilmiş bir aşıdır. Bu bakterinin neden olduğu hastalıklara karşı en iyi korunma formülüdür. Covid-19 pandemisi nedeniyle de zatürre aşısı, sıhhat gündemimizin en değerli bahislerinden biri haline gelmiş durumda” dedi.
ZATÜRRE AŞISI, COVID-19’A KARŞI KORUR MU?
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Aydanur Mihmanlı, zatürre aşısının pnömokların neden olduğu hastalıkları önlemede çok tesirli ve inançlı olduğuna dikkat çekerek, ”Aşıların da tıpkı ilaçlar üzere yan tesirleri olabilir fakat ekseriyetle hafiftir. Hafif huzursuzluk, uyuklama iştahsızlık aşı uygulanan yerde kızarıklık, şişlik ağrı ve ateş görülebilir. Çocukların birçoklarında bu yan tesirler görülmez. Zatürre aşısının Covid-19’a karşı koruyuculuğu bulunmamaktadır. Lakin, gerek grip gerekse Covid-19 enfeksiyonu sırasında, viral enfeksiyona eklenen bakteriyel enfeksiyon (zatürre), hastalığın daha ağır seyretmesine ve hatta ölümlere neden olabilir. Zatürre aşısı da, risk kümesindeki şahısların grip ve Covid-19 enfeksiyonunu daha problemsiz atlatmasına katkıda bulunmaktadır.Bununla birlikte bağışıklık problemine yol açan bir kronik hastalığı yahut altta yatan bir kronik akciğer hastalığı bulunmayan bireylerin pandemi sürecinde zatürre aşısı yaptırması istikametinde bir teklif bulunmamaktadır” diye konuştu.
KİMLER ZATÜRRE AŞISI YAPTIRMALI?
”Zatürre aşısını sağlıklı 2-65 yaş ortası bireylerin yaptırması gerekli değildir” diyen Dr. Mihmanlı, ”Ancak 2 yaşından küçük çocuklar ve 65 yaşın üzeri yetişkinler, risk kümesinde olanlar, yani, kalp-damar hastalığı yahut kronik akciğer hastalığı bulunanlar, diyabetikler, siroz hastaları, dalağı fonksiyon görmeyen yahut alınmış hastalar, kronik böbrek yetmezliği olanlar, organ nakli olanlar, lenfoma/multipl miyelom hastaları, kanser hastaları, kemoterapi ve/veya radyoterapi görenler, AIDS’li hastalar, huzurevlerinde yaşayanlar zatürre aşısı yaptırmalıdırlar” teklifinde bulundu.
HANGİ SIKLIKLA AŞI YAPTIRMALI?
Mihmanlı ayrıyeten, aşı çeşitleri hakkında da bilgi aktararak, ”13 suş içeren konjuge aşı ve 23 suş içeren polisakkarid aşı olmak üzere, iki cins pnömokok aşısı vardır. Konjuge tip aşının ömür uzunluğu bir defa yapılması kafidir. Polisakkarid tip aşının ise 5 yıl ortayla iki defa uygulanması gerekmektedir. Günümüzde 65 yaş üstündeki bireyler ve risk faktörü olan her yaştaki bireylere bir doz konjuge aşı, ondan 6-12 ay sonra polisakkarid aşı uygulanması önerilmektedir. Polisakkarit zatürre aşısının beş yıl sonra ikinci tekrarı yapılarak aşılama tamamlanmaktadır” dedi.
”YILIN HER MEVSİMİNDE YAPTIRILABİLİR”
Zatürre aşısı için bir vakit sınırlaması bulunmadığını belirten Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Aydanur Mihmanlı, ”Yılın her mevsim ve ayında yaptırılabilir. Çocuklara, çocukluk aşı takvimi içinde ülke genelinde fiyatsız uygulanmaktadır. 2 yaş ve üzerinde olup pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı şahıslara de uygulanmalıdır. Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa nazaran farklılık gösterebilir. Aşı uygulanması gereken bireyler, kendilerini takip eden tabipleri tarafından reçeteyle kamu hastanesi, özel hastaneler ve aile hekimliğinde aşı yaptırabilirler” diye konuştu.
Cumhuriyet
