Türkiye, NATO ve Avrupa Birliği’nden gelen diyalog ve müzakere davetlerinin akabinde Oruç Reis gemisinin evvelki gün mühleti dolan sismik araştırma vazifesi için yeni Navtex (seyrüsefer bildirimi) yayımlamadı. Oruç Reis gemisi, 10 Ağustos’tan bu yana Akdeniz’de Türkiye’nin duyuru ettiği kıta sahanlığı hudutlarının en güneyinden başlayarak, kuzeye gerçek sürdürdüğü sismik araştırmalarını tamamlayarak Antalya Limanı’na döndü. Türk ve Yunan askeri heyetlerinin NATO karargâhında teknik görüşmelere başlamasının akabinde Oruç Reis, Türkiye’nin daha evvel açıkladığı kıta sahanlığı sonlarının batı kısmında yeni ruhsat alanlarında Yunanistan ve Mısır’ın belirledikleri deniz yetki alanı sonunu kapsayan bölgede araştırma yapmadan geri dönmüş oldu. Geminin Antalya Limanı’na demirlemesinin akabinde Türkiye ve Yunanistan ortasındaki diyalog ve müzakere uğraşlarının ağırlaşması bekleniyor.
Oruç Reis, donanma gemilerinin eşliğinde, Türk kıta sahanlığının güney hudutlarında sismik araştırma faaliyetine başlamıştı. Yunanistan’ın bu araştırmaların yapıldığı bölgenin Yunan kıta sahanlığıyla örtüştüğü reaksiyonlarına karşın 27 Ağustos ve 1 Eylül’de yeni Navtex bildirileriyle Oruç Reis’in araştırma faaliyetleri kuzeye kaydırılmıştı. Oruç Reis’e eşlik eden TCG Kemal Reis firkateyni ile Yunanistan’a ilişkin Limnos firkateyni ortasında hafif bir çarpışmanın akabinde bölgede uçuş yapan Yunan F-16’ları ile Türk F-16’ları ortasında “it dalaşı” olarak tabir edilen kovalamaca yaşanmıştı.
NATO DEVREYE GİRDİ
Doğu Akdeniz’de yükselen tansiyonun akabinde NATO devreye girmiş ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, geçen hafta Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de çatışmayı tedbire sistemleri kurmak kapsamında teknik görüşmeler yapmak için mutabakata vardığını açıklamıştı. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, görüşmelere başlamak için “Türk gemilerinin Yunanistan kıta sahanlığından çekilmesi gerektiğini” söylese de Türk ve Yunan askeri heyetleri geçen hafta Brüksel’deki NATO karargâhında Doğu Akdeniz’de çatışmayı tedbire düzenekleri hakkında birinci görüşmelerini yapmıştı. Ulusal Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada görüşmelerin süreceği belirtilmiş, detay paylaşılmamıştı.
Geçen hafta ayrıyeten Fransa’nın mesken sahipliğinde, AB üyesi Güney Avrupa ülkeleri (Med7) toplantısında, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin yaptırım davetlerine karşın İtalya, İspanya, Malta ve Portekiz’in gayretleriyle, sonuç bildirisinde Türkiye’ye yönelik sert yaptırım uygulanmasına yönelik tabirler yer almamış ve müzakere vurgusu yapılmıştı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Oruç Reis’in araştırma faaliyetine başlamasından sonra 11 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Mısır ve Yunanistan’ın belirledikleri deniz yetki alanı sonuyla da kesişen Türk kıta sahanlığının batısında Türkiye Petrolleri’nin ruhsat müracaatında bulunduğu 28 numaralı doğu meridyeninin batısındaki yeni alanlarda, ağustos ayı sonunda araştırmaya başlanacağını duyurmuştu. Buna rağmen Oruç Reis’in 10 Ağustos-12 Eylül ortasında yaptığı araştırma bu bölgeleri kapsamadı. Çavuşoğlu, Oruç Reis’in araştırmalarının 90 gün daha süreceğini de söylemişti.
Cumhuriyet